"Xé rào" chuyển đất lúa thành đất ở tại Bình Thuận: Lỗi chỉ cấp huyện?

Thời gian qua, nhiều nơi trong tỉnh Bình Thuận xảy ra tình trạng “xé rào” chuyển đất lúa thành đất ở, hình thành các khu dân cư tự phát trái quy định, phá vỡ quy hoạch đất đai và xây dựng. Trách nhiệm quản lý thuộc về ai? Trong phiên chất vấn mới đây, các đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Thuận đã truy trách nhiệm quản lý của lãnh đạo hai ngành Tài nguyên – Môi trường và Xây dựng.

Ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Thuận thừa nhận tình trạng phân lô bán nền, chuyển đất nông nghiệp sang đất ở, hình thành một số khu dân cư tự phát tại TP. Phan Thiết, thị xã La Gi, huyện Hàm Thuận Bắc và các huyện khác trong tỉnh diễn biến phức tạp.

Riêng ở thành phố Phan Thiết, việc san lấp, chuyển mục đích đất nông nghiệp qua xây dựng khu dân cư tự phát đã thực hiện trên diện tích hơn 11,7 ha, tập trung chủ yếu tại các xã: Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi và Tiến Thành. Mới đây, địa bàn huyện Hàm Thuận Bắc giáp ranh Phan Thiết cũng phát hiện có 9 trường hợp phân lô bán nền trái quy định.

Lãnh đạo Sở Tài Nguyên Môi trường tỉnh Bình Thuận cho rằng, căn cứ điều 59 Luật Đất đai, điều 164 Luật Xây dựng, trách nhiệm để xảy ra tình trạng này thuộc về UBND cấp huyện, xã: “Quyết định cho phép chuyển quyền sử dụng đất thuộc về thẩm quyền cấp huyện. Trách nhiệm trực tiếp xử lý, chuyển quyền sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, kiểm tra phát hiện, ngăn chặn và xử lý các vi phạm trên lĩnh vực đất đai, xây dựng đối với hộ cá nhân, trước tiên là cấp xã và cấp huyện phải phát hiện tập trung xử lý”.

Ông Xà Dương Thắng, Giám đốc Sở Xây dựng Bình Thuận cũng đồng quan điểm trên và cho biết từ năm 2016 - 2018, sở đã có nhiều văn bản hướng dẫn cấp huyện thực hiện phê duyệt quy hoạch xây dựng, quy chuẩn đầu tư xây dựng các khu dân cư. Nguyên nhân để xảy ra tình trạng trên một phần là do các địa phương thiếu cập nhật thông tin về đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị đã được UBND tỉnh phê duyệt hoặc phân cấp theo thời điểm.

Đại biểu Phạm Thị Minh Hiếu không đồng tình với việc đổ lỗi hoàn toàn trách nhiệm cho UBND cấp huyện. Bà Hiếu lấy ví dụ, các khu vực lân cận Phan Thiết có những trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất ruộng sang đất ở với số lượng lớn từ 1.000-5.000 m2 do Văn phòng Đăng ký Đất đai tỉnh cấp. Vì thế không thể nào đổ trách nhiệm hết cho huyện được.

Ông Hồ Lâm - Giám đốc Sở TNMT Bình Thuận tiếp tục quả quyết trách nhiệm thuộc về cấp huyện, cấp xã và giải thích, cấp xã chuyển hồ sơ lên Phòng Tài nguyên Môi trường thẩm định, sau đó trình UBND huyện ký chuyển mục đích. Trên cơ sở đó, Văn phòng đăng ký đất đai của tỉnh mới thực hiện thủ tục tiếp theo về mặt tiếp nhận.

Đại biểu Nguyễn Toàn Thiện cho rằng, Sở TNMT đã thiếu trách nhiệm khi trả lời như thế. Trách nhiệm chuyển mục đích là của Chủ tịch UBND cấp huyện, nhưng vai trò của Sở ở đâu? Không phải cứ huyện làm sai rồi chuyển lên là sở cứ "y án" như vậy: “Trên cơ sở kiểm tra của mình, việc làm của đơn vị có đúng hay không. Trách nhiệm ở đâu? Cứ dưới làm sao thì làm, cứ chuyển lên là ký phết ngay hay sao”?

Kết luận vấn đề, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị trong thời gian tới, UBND tỉnh cùng các sở ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường kiểm tra, quản lý trật tự xây dựng, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhất là việc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại khu dân cư tự phát. Cùng với đó, cần có biện pháp xử lý các cán bộ có hành vi bao che, tiếp tay cho các đối tượng vi phạm và buông lỏng quản lý theo chức trách nhiệm vụ được phân công.