Một bong bóng khí mê-tan phồng lên bên dưới lớp băng vĩnh cửu tan chảy của Siberia không biết có từ bao giờ đã vỡ ra để tạo thành một miệng hố như cái phễu khổng lồ sâu đến 50 mét.

 

Nhấn để phóng to ảnh

Hố khổng lồ lần đầu tiên được phát hiện khi các nhà khoa học thực hiện cuộc điều tra từ trên cao, họ tìm thấy những khối băng và đá thậm chí văng ra xa tâm chấn hàng trăm mét. Túi khí mê-tan an toàn một thời đã biến mất từ ​​lâu, và chỉ còn lại một khoảng trống khổng lồ ở nơi nó từng ở.

Không rõ phễu khổng lồ hình thành khi nào, hay biến đổi khí hậu có đóng vai trò gì không, nhưng vào năm 2014, một thứ kỳ lạ tương tự và cũng đáng lo ngại không kém đã được phát hiện trên bán đảo Yamal ở tây bắc nước Nga, sau một loạt mùa hè ấm áp bất thường.

Trên thực tế, đây ít nhất là cái phễu khổng lồ thứ 17 được phát hiện cho đến nay trong khu vực và là cái lớn nhất được tìm thấy trong những năm gần đây.

Phễu khổng lồ được cho là kết quả của sự sụp đổ đột ngột của các ngọn đồi hoặc sự phình to của các lãnh nguyên, chúng hình thành khi lớp băng vĩnh cửu tan chảy gây ra sự tích tụ khí mê-tan bên dưới bề mặt.

Liên quan đến biến đổi khí hậu do con người gây ra, Bắc Cực đang trải qua sự sụp đổ nhanh chóng của lớp băng vĩnh cửu. Trong khi hiện tượng hố sụt có thể bị ảnh hưởng bởi những thay đổi này, vẫn có rất ít nghiên cứu điều tra xem biến đổi khí hậu gây ra sự sụp đổ cụ thể như thế nào.

Khí mê-tan là khí nhà kính mạnh gấp 84 lần so với khí carbon dioxide, vì vậy việc giải phóng các kho dự trữ khổng lồ của khí này có thể khởi động một vòng phản hồi luẩn quẩn có thể khiến cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu hiện nay thậm chí còn nghiêm trọng hơn.

Phân tích hình ảnh lịch sử quay của những năm 1970, một nghiên cứu năm 2017 cho thấy các hố như ống phễu ở Siberia đã mở rộng trong những năm gần đây. Điều này cho thấy lớp băng vĩnh cửu tan chảy ít nhất là một phần thúc đẩy các loại sụp đổ này và thúc đẩy sự giải phóng các kho chứa khí mê-tan ở Bắc Cực.

Cùng năm đó, một nghiên cứu khác đã tìm thấy 7.000 túi khí dưới bán đảo Yamal, ngay nơi chiếc phễu mới được phát hiện.

Tuy nhiên, không biết liệu những túi khí này có mới hay không. Tầng băng giá vĩnh cửu chiếm khoảng 2/3 lãnh thổ Nga ở một số khu vực xa xôi và khó tiếp cận nhất trên thế giới, chúng ta không có đủ tầm nhìn về những khu vực này.

Ngoài lượng khí mê-tan đáng kinh ngạc mà khu vực này một ngày nào đó có thể phun ra, các nhà khoa học cũng lo lắng điều gì sẽ xảy ra nếu lớp băng vĩnh cửu tan chảy gây ra những căn bệnh cổ xưa mà chúng ta không biết gì về nó.

Trên thực tế, điều này hoàn toàn có thể đã xảy ra. Năm 2016, một đợt bùng phát dịch bệnh than khiến một cậu bé 12 tuổi thiệt mạng, được bắt nguồn từ việc lớp băng vĩnh cửu tan băng, làm rò rỉ virus cổ xưa vào nước và đất của khu vực.

Đó cũng không phải là hậu quả nguy hiểm duy nhất. Chỉ trong năm nay, lớp băng vĩnh cửu tan chảy đã gây ra vụ tràn nhiên liệu tồi tệ nhất trong lịch sử Bắc Cực. Các nhà khoa học đang lo lắng về vị trí của nhiều đường ống và công trình nhiên liệu khác, đặc biệt là khu vực bán đảo Yamal đang bị đe dọa.

Ngay cả khi nó không phát tán virus hoặc gây ra sự cố tràn dầu, một hố sâu bất ngờ xuất hiện thường không phải là một dấu hiệu tốt.

Trang Phạm/Dân trí

Theo Science Alert