Giới thiên văn kinh ngạc với thiên hà lùn trong vũ trụ sơ khai

Thiên hà mới được tìm thấy nằm trong chòm sao Lepus (Thiên Thố) và được nhìn thấy vào thời điểm khi vũ trụ chỉ bằng 7% so với tuổi hiện tại, 900 triệu năm sau vụ nổ Big Bang.

Được đặt tên là RXCJ0600-z6, thiên hà có khối lượng gấp 2 đến 3 tỉ lần khối lượng mặt trời.

Tiến sĩ Nicolas Laporte - nhà thiên văn học tại Đại học Cambridge - cho biết: “Nhiều thiên hà tồn tại trong vũ trụ sơ khai nhỏ đến mức độ sáng của chúng thấp hơn nhiều so với giới hạn của kính thiên văn lớn nhất trên Trái đất và trong không gian, gây khó khăn cho việc nghiên cứu các đặc tính và cấu trúc bên trong của chúng".

“Tuy nhiên, ánh sáng đến từ RXCJ0600-z6 được phóng đại rất cao bằng thấu kính hấp dẫn, khiến nó trở thành mục tiêu lý tưởng để nghiên cứu các đặc tính và cấu trúc của một thiên hà con điển hình” - tiến sĩ Laporte cho hay.

Tiến sĩ Laporte và các đồng nghiệp đã tìm kiếm các thiên hà trong vũ trụ sơ khai được phóng đại bằng thấu kính hấp dẫn. Họ đã thực hiện một chương trình quy mô lớn mất 95 giờ để quan sát các vùng trung tâm của 33 cụm thiên hà.

Họ đã phát hiện ra một thiên hà được chụp ảnh nhiều lần, RXCJ0600-z6, được phóng đại mạnh bởi cụm thiên hà khổng lồ RXCJ0600-2007.

Bằng cách kết hợp dữ liệu từ kính viễn vọng không gian Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu ESA cùng kính thiên văn cực lớn Châu Âu (VTL) của Tổ chức Nghiên cứu vũ trụ Châu Âu tại bán cầu Nam (ESO) với một mô hình lý thuyết, các nhà khoa học đã thành công trong việc tái tạo lại hình dạng thực tế của thiên hà xa xôi.

Điều khiến các nhà thiên văn học kinh ngạc là RXCJ0600-z6 đang quay.

“Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên chứng minh rằng chúng ta có thể đo trực tiếp chuyển động bên trong của các thiên hà mờ nhạt (ít khối lượng hơn) như vậy trong vũ trụ sơ khai và so sánh nó với các dự đoán lý thuyết” - giáo sư Kotaro Kohno, một nhà thiên văn học tại Đại học Tokyo, cho hay.

Tiến sĩ Seiji Fujimoto, một nhà thiên văn học tại Viện Niels Bohr, cho biết: “Thực tế là RXCJ0600-z6 có hệ số phóng đại rất cao cũng làm tăng kỳ vọng cho các nghiên cứu trong tương lai.

Phát hiện này được đăng trên Tạp chí Vật lý thiên văn và Thông báo hàng tháng của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh.

NGỌC VÂN/Báo lao động