Thân phận nàng Kiều: Cách thể nghiệm mới của rối

Vở diễn được đạo diễn Nguyễn Tiến Dũng cùng tập thể nghệ sĩ diễn viên Nhà hát thực hiện để tham dự Liên hoan sân khấu quốc tế thể nghiệm lần thứ IV vừa qua.

Đã từng thực hiện nhiều tác phẩm đặc sắc trước đó, lần này đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng dựng vở với mong muốn sẽ tìm ra những cách thực hành rối hiệu quả và mới lạ hơn. “Tôi rất thích Truyện Kiều, tính cách nhân vật mang tính xã hội rất cao. Đối với một tác phẩm kinh điển như Truyện Kiều đã có rất nhiều sân khấu làm và họ đã định hình được. Vậy tại sao chúng tôi không thể làm với loại hình múa rối?”.

Vở múa rối Thân phận nàng Kiều đoạt HCV Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm 2019.

Trái với những băn khoăn của anh, khán giả đến xem vở diễn Thân phận nàng Kiều tỏ ra khá thích thú. Với cách chọn những diễn biến tiêu biểu, những nét miêu tả mang tính chấm phá về nhân vật, vở rối đã truyền tải được trọn vẹn tinh thần của Truyện Kiều. Chị Tuyết Nhung, một khán giả của Hà Nội bày tỏ: “Truyện Kiều rất nổi tiếng nhưng các nghệ sĩ đã đơn giản hóa tác phẩm để trong thời lượng gần 2 tiếng, người xem chưa đọc Truyện Kiều cũng có thể nắm bắt được nét hay nét đẹp của nó. Các nghệ sĩ hãy mang tác phẩm đi biểu diễn quốc tế để bạn bè các nước có điều kiện thưởng thức”. 

So với các vở diễn trước đây, Thân phận nàng Kiều là một vở rối không đầu tư quá nhiều cho hình thức và kỹ thuật con rối. Cơ bản chỉ có gương mặt và bộ trang phục của con rối là được tạo hình theo nguyên mẫu nhân vật. Diễn viên sử dụng đôi tay để điều khiển con rối. Dù đơn giản nhưng lại được làm một cách chuẩn xác và kỹ lưỡng nên mang được ý nghĩa biểu tượng cho từng mẫu hình nhân vật mà ít nhiều chúng ta đã được nghe hoặc tưởng tượng ra. 

Ở góc độ chuyên môn, các nghệ sĩ tham gia vở diễn nhận thấy họ đã được thử sức với những yêu cầu mới của nghệ thuật rối. Tuy tốn sức nhưng bù lại ai cũng hào hứng khi nhân vật của mình hiện lên sống động và có những biểu cảm tinh tế hơn. NSƯT Thế Long, người thủ vai Thúc Sinh cho rằng: “Đạo diễn Nguyễn Tiến Dũng đã đưa vào vở diễn khá nhiều cái mới đòi hỏi anh em nghệ sĩ phải nỗ lực rất nhiều. Xưa nay, chúng ta biết nhiều đến việc kỹ thuật điều khiển con rối nhưng trong vở Kiều này lại là kỹ thuật tâm lý con rối. Nó khó và đòi hỏi sự thống nhất về kỹ thuật với sự biểu cảm của người diễn cho ăn khớp với nhân vật thông qua con rối. Bên cạnh đó, chúng tôi còn phải cố gắng cho phần lời thoại và vũ đạo nữa...

Thân phận nàng Kiều mang những dáng dấp riêng, có sức thu hút và chạm đến trái tim khán giả./.