Đề xuất có chứng chỉ hành nghề cho nhà giáo Việt Nam

Ông Lê Quán Tần - Phó Chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam (Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT) cho rằng, trong Luật Giáo dục (sửa đổi), các vấn đề như tôn vinh, khen thưởng, đào tạo bồi dưỡng, lương và chế độ phụ cấp giáo viên rất cần được chú ý.

Toàn cảnh hội thảo.

Trong quá trình làm quản lý giáo dục trước đây, ông Tần khảo sát thực tế quốc tế nhận thấy: “Ở một số nước cung cấp thị trường rất chín muồi, họ đều kế hoạch hóa giáo viên rất chặt chẽ để quản lý nguồn giáo viên. Ví dụ, Hàn Quốc lập kế hoạch đào tạo giáo viên 5 năm tới dựa vào số liệu cụ thể về giáo viên thừa, thiếu, giáo viên nghỉ hưu. Họ đào tạo giáo viên theo cơ chế thị trường để tránh việc ưu đãi giáo viên lại thu hút gây lãng phí "thừa".

Theo ông Tần, Việt Nam chúng ta dường như đang “thả nổi” về cung - cầu giáo viên dẫn đến thực tế người giỏi ra trường chưa chắc đã có việc làm. Nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học kiến nghị, kế hoạch đào tạo giáo viên phải căn cứ nhu cầu thực tế.

Ông Lê Quán Tần phát biểu.

Bên cạnh đó, ông Lê Quán Tần cũng kiến nghị, Việt Nam nên có chế độ cấp chứng chỉ hành nghề dạy học để kiểm soát chất lượng đảm bảo của giáo viên trong thực tế hành nghề.

“Ở Nhật, những người được đào tạo giáo viên rất giỏi nhưng muốn đi dạy phải có chứng chỉ (cấp 10 năm 1 lần). Tại sao? Vì trong hệ thống giáo dục, người ta có thể gặp giáo viên có tư chất rất kém, vậy lấy lí do gì loại họ? Chứng chỉ hành nghề giáo viên là thước đo kiểm soát đạo đức, năng lực nhà giáo. Nếu Việt Nam chúng ta chưa làm được ngay nên chăng, hãy dọn đường để đến một lúc nào đó Việt Nam có chứng chỉ hành nghề?”, đại diện này đặt câu hỏi.

Ông kiến nghị Chính phủ quy định điều kiện hành nghề nhà giáo nói chung, trong đó có điều kiện về đạo đức nghề nghiệp để kiểm soát và giảm những vụ việc đáng tiếc trong ngành giáo dục xảy ra nổi cộm trong thời gian gần đây. Ý kiến này nhận được nhiều đồng tình từ các đại biểu tham dự hội thảo.

Đảm bảo mối quan hệ hai chiều

Bà Vũ Thị Lan - Phó Chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam (cựu chuyên viên Vụ Tổ chức cán bộ, chánh văn phòng Đảng ủy - Bộ GD&ĐT) tâm sự, là người nhiều năm theo dõi về chế độ chính sách giáo viên nên bà rất hiểu đời sống của giáo viên.

“Thời xưa, giáo viên mầm non được trả thù lao bằng gà, chó, mèo nhưng giáo viên vẫn gắn bó, làm việc hết lòng. Hiện nay, đời sống kinh tế - xã hội đất nước đã cải thiện nhưng tôi cho rằng, đời sống của giáo viên vẫn khó khăn, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Trước khi yêu cầu tiêu chuẩn của nhà giáo thì nên đặt vấn đề về chế độ chính sách thu nhập, bồi dưỡng, đào tạo trước. Bởi vì chúng ta chỉ yêu cầu người giáo viên mà không nghĩ tới chế độ chính sách cho họ thì mới chỉ là một chiều”, bà Lan thẳng thắn chia sẻ.

Bà Vũ Thị Lan nhấn mạnh đến việc đảm bảo chế độ đãi ngộ nhằm nâng cao vị thế người giáo viên.

Bà Lan kiến nghị, nếu lương chưa làm được thì phải tập trung vào vấn đề phụ cấp đối với giáo viên: “Chính sách chế độ không chỉ giúp giáo viên yên tâm công tác với tâm thế phấn khởi, tự hào, có động lực phấn đấu, mặt khác nó còn nâng cao vị thế khiến giáo viên có tác dụng để xã hội, phụ huynh, học sinh nhìn nhận người thầy đúng đắn, nghiêm túc hơn. Bởi lẽ, lực lượng giáo viên là nòng cốt của ngành Giáo dục”.

Ông Nguyễn Trí - Chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam (nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo viên) đồng tình cho rằng, việc khẳng định vị trí nhà giáo phải thể hiện bằng giá trị tôn vinh của xã hội với nghề giáo, trong đó có vấn đề đảm bảo chế độ đãi ngộ phù hợp với sự đóng góp, cống hiến của các giáo viên.

Ngoài ra, ông Trí cho rằng, việc đào tạo bồi dưỡng giáo viên cũng cần được quan tâm để đảm bảo chất lượng giáo dục.

“Về việc đào tạo bồi dưỡng, điều 73 Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) mới chỉ chú ý đến đào tạo đạt chuẩn nhưng theo tôi, thực tế cái cần bồi dưỡng để nâng cao trình độ nghiệp vụ và hiện đại hóa nghề nghiệp của giáo viên thời 4.0 mới quan trọng. Bởi vì tới đây, chúng ta tiến tới tuyển giáo viên đạt chuẩn rồi. Chúng ta có thể áp dụng như các nước, bồi dưỡng định kỳ cho giáo viên trong suốt cuộc đời giảng dạy”. .

Về vai trò, trách nhiệm của cán bộ quản lý giáo dục, đại biểu này cho rằng phải bổ sung thêm kỹ năng nghề nghiệp, đặc biệt chú ý đến kỹ năng giao tiếp của cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên với phụ huynh, học sinh để vận động tốt, thuyết phục tốt.

TS. Cao Ngọc Châu - Phó Chủ nhiệm CLB Thơ Nhà giáo Việt Nam kể câu chuyện thuở học trò trước đây, vì rất ham hỏi, thường xuyên thắc mắc - từng đặt câu hỏi “vì sao cây kim nổi trên mặt nước” nên bị cô giáo hiểu nhầm là trò muốn chọc tức và bị phê bình rất tệ vào sổ học bạ. Điều đó khiến ông ảnh hưởng tâm lý, thậm chí từng buồn chán muốn bỏ học.

Vì vậy ông Châu cho rằng, giáo viên ngoài kiến thức chuyên môn cần có thêm “kỹ năng” và kiến thức tâm lý giáo dục vì nếu giáo viên đánh giá sai có thể sẽ “giết chết” học sinh.

Chủ trì hội thảo, ông Trần Kim Tự - Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục thay mặt đơn vị chủ trì trân trọng cảm ơn những ý kiến tâm huyết của các hội viên Hội Cựu giáo chức Việt Nam và Hội Cựu giáo chức cơ quan Bộ GD&ĐT. Tại hội thảo, các vấn đề xin ý kiến để chỉnh lý dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) gồm: Vị trí, vai trò, tiêu chuẩn nhà giáo; Cán bộ quản lý giáo dục; Chính sách đối với nhà giáo; Chính sách lương và phụ cấp đối với nhà giáo; Đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo; Chính sách tôn vinh, khen thưởng được trao đổi góp ý trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở.

Ông Trần Kim Tự - Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) phát biểu.

Các đại biểu bày tỏ sự đồng tình, với các nội dung chỉnh sửa, đánh giá cao những tâm huyết của Ban soạn thảo về những sửa đổi, bổ sung trong các nội dung của Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi); đồng thời nêu một số đề xuất như: Cần có chứng chỉ hành nghề cho nhà giáo; bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên cần quy định rõ theo định kỳ; nhấn mạnh trách nhiệm giải trình và yếu tố kiểm tra, giám sát trong quản lý nhà nước; cơ chế chính sách tôn vinh giáo viên giỏi…

Ông Tự cho hay, tới đây tinh thần quỹ tiền lương cho giáo viên sẽ cấu thành từ 3 phần: lương - 70%, phụ cấp - khống chế khoảng 20-30%, quỹ thưởng - 10% (giao cho thủ trưởng đơn vị).

Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục cho hay, bên cạnh việc đăng tải thông tin trên website của Bộ GD&ĐT, Cục đã đề nghị các Sở GD&ĐT đăng tải thông tin lên website của Sở, của trường học, địa phương… để lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị, tổ chức chính trị xã hội, các đoàn thể và cán bộ, đảng viên, nhân dân, chỉnh lý dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi). Có thể thấy đây là cuộc xin ý kiến góp ý được tổ chức nghiêm túc với quy mô rộng rãi, tổng thể.

Lệ Thu/ Dân trí