Từ học bổng Mỹ 6 tỷ đồng đến suất thực tập ở NASA của 9X Quảng Ngãi

Sinh năm 1998, Hoàng Ngân tốt nghiệp trường THPT tại trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong, TP. HCM rồi lên đường du học Mỹ.

Dự án xe lăn vượt địa hình cho người khuyết tật (giải Ba Hội thi khoa học kĩ thuật quốc tế - Intel ISEF 2016 tại Mỹ) là “cú hích” giúp chàng trai Quảng Ngãi Nguyễn Hoàng Ngân chinh phục thành công học bổng “khủng” đến ngôi trường đại học hàng đầu Mỹ em mơ ước vào năm 2017. Lúc này, em trúng tuyển Đại học Pitzer với học bổng toàn phần trị giá 6 tỷ đồng.

Hoàng Ngân hiện đang theo học song ngành toán học và vật lý tại Trường Harvey Mudd College (Mỹ). Trước đó, Hoàng Ngân có dự định làm nghiên cứu ở một cơ sở khoa học khác, tuy nhiên vì đại dịch Covid-19, chương trình của Ngân bị hủy bỏ.

Trong bối cảnh nhiều cơ quan tổ chức ở Mỹ chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh, tưởng như việc thực tập không có hi vọng nhưng Ngân đã bất ngờ “lọt mắt xanh” của một giáo sư đang làm dự án vật lý lý thuyết tại NASA. Nhưng để chinh phục được suất thực tập của Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ là cả một quá trình dài cố gắng. 

PV Dân trí có cuộc trao đổi với chàng trai Quảng Ngãi này về những nỗ lực để em đạt được suất thực tập mơ ước tại NASA.

PV: Được biết, trước khi nộp hồ sơ du học Mỹ, em đã “gap year” 1 năm, vì sao vậy?

Nguyễn Hoàng Ngân: Em bắt đầu quyết định đi du học khá trễ vào đầu năm lớp 12. Vì quyết định trễ và khả năng tiếng Anh không được tốt lắm, em quyết định "gap year" để vừa khám phá bản thân vừa rèn luyện tiếng Anh.

Xuyên suốt quá trình đó em chủ yếu tự học tiếng Anh qua sách và trên mạng kèm với tham gia các khoá học bổng học tiếng Anh, việc học tiếng Anh của em không tốn nhiều tiền.

Nói chung quá trình ứng tuyển của em chủ yếu là tìm kiếm trên mạng và hỏi thăm những đàn anh đàn chị đã lấy được học bổng trước đó. 

Khi nộp hồ sơ vào đại học, em đỗ những trường nào? Tại sao em lại chọn trường Harvey Mudd College (Mỹ) để theo ngành Toán, Vật lý? 

Vì em nộp khá nhiều trường (32 trường) nên em cũng không nhớ rõ hết những trường đã đậu. Một vài trường tiêu biểu như Franklin & Marshal College, Washionton and Lee University, University of Minnesota Twin Cities, Pitzer College, Whitman College, William College, … 

Sau học kỳ đầu ở Pitzer College, em quyết định chuyển qua học chuyên ngành ở Harvey Mudd College và nhận được sự chấp nhận của Chair of Physics Deparment- người sau này cũng trở thành người cố vấn của em.

Một trong những lý do em chọn Harvey Mudd là vì phương pháp dạy học kích thích sự tò mò của học sinh và không hề khô khan, chính vì vậy mà Harvey Mudd nằm trong top 20 các trường Liberal Art có chất lượng giảng dạy tốt nhất.

Ngoài ra, với việc đam mê nghiên cứu khoa học, Harvey Mudd cũng là một trong những trường cung cấp các dự án nghiên cứu tốt bật nhất nước Mỹ (nằm trong top 20 các trường toàn nước mỹ bao gồm cả Liberal Art và National University, theo US New & World report).

Em gặt hái được những thành tích, thành quả nào với niềm đam mê về nghiên cứu khoa học?

Em nghĩ là cứ mỗi dự án nghiên cứu mà em được nhận vào được coi như một thành quả từ niềm đam mê khoa học của em. Bởi vì mọi giáo sư nào cũng tìm kiếm điểm này khi tìm kiếm học sinh làm nghiên cứu cùng mình.

Em biết đến cơ hội thực tập ở Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ - NASA từ bao giờ? Để chinh phục nhà tuyển dụng NASA, em đã phải vượt qua những thử thách nào? Đâu là “cửa ải” khó khăn nhất đối với em?

Thật ra đây là một điều rất tình cờ, NASA không có nhiều cơ hội thực tập cho mảng Vật lý lý thuyết. Vì vậy, ngay từ đầu em không hề dự định ứng tuyển vào NASA.

Tuy nhiên sau khi Covid-19 làm cho các nghiên cứu của em bị huỷ hết, em có tìm tới thầy hướng dẫn của em và chia sẻ về chuyện này. Sau đó may mắn là thấy giới thiệu em tới một thầy khác đang làm việc cho NASA.

Và sau khi phỏng vấn, em đã được nhận vào làm. Em nhận thấy lời giới thiệu/ tiến cử là một điều rất quan trọng. Chính việc làm nghiên cứu chung với thầy cố vấn của em trong 1 năm mà thấy hiểu rất rõ điểm mạnh của em để từ đó giới thiệu em cho chương trình. Và thật ra em chỉ có một cửa ải để vượt qua là phỏng vấn.

Ý tưởng nào của em đã thuyết phục nhà tuyển dụng ở NASA? Em có thể nêu chi tiết vài câu hỏi tuyển dụng và cách trả lời của em?

Em nghĩ lý do em được nhận nằm ở 4 yếu tố chính, thứ nhất là kinh nghiệm làm research của em. Một dự án về mathematical modeling (mô hình toán học) năm nhất ở trường, và một dự án vật lý hạt tại SLAC National Accelerator Laboratory, Đại học Stanford.

Thứ 2 là phong cách làm việc chuyên nghiệp. Người cố vấn của em cũng chính là supervisor (người điều hành) của em trong 2 năm liên tục làm nghiên cứu ở SLAC.

Em đã xây dựng được mối quan hệ công việc chuyên nghiệp cũng như sự tin tưởng của thầy. Đó là lý do thầy giới thiệu em vào chương trình này.

Và cuối cùng là những lớp học nâng cao (elective course) mà em lấy bao gồm những mảng kiến thức cần thiết cho dự án ví dụ như: quantum information, field theory, solid state physics, particle physics, general relativity (những lớp không bắt buộc).

Cuối cùng, một trong những điểm mạnh khác là hoạt động vì cộng đồng. Đây là một yếu tố được đánh giá cao trong các kì tuyển sinh như em được biết.

Tháng 8/2019, em đã thành lập tổ chức phi lợi nhuận Science for the Future Fair (SFF), với mục tiêu với mục đích nhằm tạo ra một sân chơi nghiên cứu khoa học (NCKH) lành mạnh, giúp phát huy khả năng sáng tạo và nuôi dưỡng niềm đam mê khoa học của các bạn học sinh khối Trung học Phổ thông (THPT) và Đại học ở Việt Nam. Em đã “chiêu mộ” được 48 bạn cùng hợp sức tổ chức chương trình ở TP. Hồ Chí Minh trong năm nay.

Về buổi phỏng vấn, các câu hỏi rất thẳng thắn và đi sâu vào tìm hiểu khả năng cũng như phong cách làm việc của em. Hầu hết sẽ là những câu hỏi đi sâu vào chuyên môn và ý tưởng của dự án em sẽ làm.

Tuy nhiên vẫn có một vài câu hỏi khá chung chung như: “Đâu là những khó khăn em gặp phải trong quá trình làm nghiên cứu ở những dự án trước đây?”, “Kể về một hoạt động ngoại khoá mà em tâm đắc nhất?” hay “Kế hoạch trong con đường học thuật/công việc của em là gì?”.

Nhìn chung thì hầu hết các câu hỏi không quá khó nên em cũng chỉ trả lời thẳng thắn và chân thật. Cái duy nhất em thấy cần lưu ý là trả lời thật tự tin và dứt khoát tránh để người ta có suy nghĩ là mình đang giấu điều gì đó.

Em dự định sẽ làm gì/ phát triển dự án nào trong thời gian thực tập sắp tới hay chưa?

Thật ra em đang làm được 3 tuần. Nhiệm vụ chính của em là thiết kế một thí nghiệm từ vệ tinh đến trái đất và từ mặt trăng đến trái đất.

Trong thí nghiệm này, mục tiêu là kiểm tra liệu thuyết lượng tử (quantum) có chịu ảnh hưởng từ thuyết tương đối (relativity) hay không và ngược lại.

Ước mơ lớn nhất của em là gì?

Ước mơ lớn nhất của em là được cống hiến cho nhân loại thông qua việc nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Em luôn mong muốn được trở thành một nhà khoa học dùng đam mê của mình để giúp đỡ cho nhân loại dù là trực tiếp qua những phát minh hữu ích hay gián tiếp qua việc góp phần phát triển trí thức của nhân loại.

Cám ơn Hoàng Ngân đã chia sẻ và chúc em thành công!

Lệ Thu/ Dân trí