ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Tránh "sính" giải thưởng, cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc gia nên thay đổi

Nhiều ý kiến nhà giáo cho rằng, nên thay đổi cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc gia để rà soát lại độ trung thực, tính thực tiễn của các dự án đạt giải, gây nhiều nghi ngại trong dư luận thời gian qua.

06/04/2021 13:51

Nhiều dự án mang tầm "vĩ mô"

Trong thời gian qua, có không ít luồng ý kiến trái chiều từ dư luận về kết quả cuộc thi Khoa học kỹ thuật (KHKT) cấp quốc gia. Các ý kiến đều liên quan đến độ "khủng" của các dự án/đề tài "vượt tầm" so với học sinh trung học.

Trao đổi với PV Dân trí, một thầy giáo trường THPT, nhiều năm theo dõi cuộc thi KHKT cấp quốc gia cho rằng, bản chất của cuộc thi rất ý nghĩa vì muốn tìm ra người giỏi để phát hiện và bồi dưỡng tài năng cho đất nước.

Tuy nhiên, cũng cần phải nhìn nhận một thực tế trước nghi ngại của nhiều người về độ khách quan của kỳ thi, tính thực tiễn của các đề tài đạt giải.

Những năm gần đây, đa số học sinh tham dự cuộc thi này đều là gia đình có điều kiện. Các em được công nhận giải KHKT cấp quốc gia cũng tương đương với kết quả thi học sinh giỏi quốc gia, nhiều trường lấy đó làm căn cứ để xét tuyển thẳng vào ĐH.

Theo vị giáo viên này, những đề tài/dự án được tôn vinh trong cuộc thi KHKT cấp quốc gia đa phần đều không được áp dụng vào thực tiễn, hoặc sản xuất đại trà trên thị trường.

Tầm tư duy khoa học ở tuổi học trò, các em chưa thể làm được những công trình nghiên cứu mang tầm "vĩ mô" mà ngay cả các nhà khoa học chưa nghĩ tới.

Để làm ra một loại máy móc nào đó, cần có kiến thức toàn diện về khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hóa, Sinh).

"Khi học trò không thể làm được thì thầy sẽ làm, học trò chỉ đứng tên. Nếu không làm được, gia đình học sinh có thể bỏ tiền ra thuê người hoặc mua ý tưởng, máy móc trang thiết bị về để hoàn thành dự án. Điều nguy hiểm nhất là tạo ra sự gian dối. Cuộc thi trở nên thiếu trung thực và không còn sòng phẳng", thầy giáo này nhấn mạnh.

Cũng theo thầy giáo này, để có một công trình/đề tài KHKT được trao giải phải đầu tư không ít kinh phí. Nhưng sau khi được công nhận, các đề tài này thường không được áp dụng trong thực tiễn, phục vụ con người mà lại bị "bỏ xó", gây lãng phí.

Số tiền đầu tư cho dự án KHKT có thể còn nhiều hơn số tiền được thưởng, nhưng tại sao nhiều người vẫn muốn làm việc này? Vị thầy giáo này cho rằng, đa phần học sinh tham gia cuộc thi KHKT đều ở các trường phổ thông khối không chuyên. Với các trường chuyên, số lượng học sinh tham gia cuộc thi này thấp hơn nhiều vì các em tập trung thi học sinh giỏi quốc gia/quốc tế là chủ yếu.

Vị giáo viên này cũng nêu quan điểm, chỉ nên tiếp tục tổ chức cuộc thi nếu đảm bảo tính trung thực và sòng phẳng.

Bộc lộ nhiều bất ổn

Đồng tình với những ý kiến trên, TS Chu Văn Biên - giảng viên trường ĐH Hồng Đức cho biết, nếu vì mục đích tìm kiếm và phát triển tài năng cho những em có năng khiếu về KHKT cho đất nước là rất tốt và nên duy trì. Tuy nhiên, hiện nay cuộc thi này đã bộc lộ nhiều điều bất ổn.

Có không ít gia đình thí sinh cùng với nhà trường vì "sính" giải KHKT quốc gia đã "đầu tư" không ít tiền của để có thể mời các chuyên gia tới từ các viện nghiên cứu, trường đại học tham gia vào nhóm nghiên cứu để hướng dẫn cho con mong đạt giải.

Nếu học sinh chỉ cần có tên trong nhóm thực hiện dự án đạt giải KHKT quốc gia, các em nghiễm nhiên được tuyển thẳng vào ĐH theo ngành phù hợp với môn thi hoặc nội dung đề tài mà thí sinh đạt giải.

TS Biên cho rằng, điều này có thể nảy sinh hiện tượng, có những em không hề có kỹ năng, đam mê về nghiên cứu nhưng vẫn có tên trong nhóm đạt giải KHKT quốc gia mục đích chỉ để "hưởng sái" và được ưu tiên xét tuyển vào ĐH.

Do đó, TS Chu Văn Biên khuyến nghị, Bộ GD&ĐT nên xem xét lại cuộc thi để nghiên cứu lại khả năng ứng dụng của các dự án đã từng đạt giải trước đó. Không chỉ gây lãng phí thời gian, tiền của mà còn kéo theo hệ lụy học sinh quen với sự gian dối, đối phó.

"Một cuộc thi mà học sinh làm thì ít, chủ yếu do người lớn "làm hộ" thì tốt nhất nên dừng lại. Nếu muốn duy trì, ban tổ chức phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo khách quan, tránh "bệnh thành tích".

Nếu học sinh tham gia làm dự án ở giai đoạn nào, ban tổ chức cần có minh chứng cụ thể. Không thể cứ bố mẹ, thầy cô làm hộ học sinh, đến lúc trao giải lại vinh danh chỉ một mình các em đó sẽ tạo ra sự thiếu trung thực, gian dối", TS Chu Văn Biên nêu quan điểm.

Sẽ trình Bộ GD&ĐT xem xét bỏ ưu tiên cộng điểm

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, mỗi dự án dự thi có một giáo viên trung học (đang công tác tại cơ sở giáo dục trung học có học sinh dự thi) bảo trợ, do thủ trưởng cơ sở giáo dục trung học có học sinh dự thi ra quyết định cử.

Một giáo viên được bảo trợ tối đa 2 dự án KHKT của học sinh trong cùng thời gian. Người bảo trợ chịu trách nhiệm về mặt pháp lý của dự án dự thi. Người bảo trợ có thể đồng thời là người hướng dẫn khoa học.

Ngoài người bảo trợ, dự án dự thi có thể có thêm người hướng dẫn khoa học là các nhà khoa học chuyên ngành thuộc các trường ĐH, viện nghiên cứu, cơ sở khoa học công nghệ (có thể là cha, mẹ, người thân của học sinh).

Chính vì quy định trên của Bộ GD&ĐT, dư luận càng có quyền nghi ngại về tính trung thực của kỳ thi khi "mang tiếng" là sân chơi dành cho học sinh trung học, nhưng thực chất không phải như vậy.

Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD&ĐT) cho hay, mỗi dự án được đánh giá thông qua 2 vòng chặt chẽ.

Đánh giá thông qua hồ sơ dự án dự thi, thông qua poster và phỏng vấn đối với các tiêu chí về tính sáng tạo, trình bày. Mỗi giám khảo tiến hành chấm độc lập tại gian trưng bày của từng dự án được phân công. Giám khảo phỏng vấn và thí sinh phải trả lời. Nếu sản phẩm/dự án không do học sinh tự làm thì sẽ lộ ngay ở quá trình phản biện, phỏng vấn của ban giám khảo.

Cũng theo ông Thành, đơn vị này sẽ báo cáo lãnh đạo Bộ GD&ĐT về việc có nên bỏ xét tuyển thẳng/cộng điểm ưu tiên vào ĐH với thí sinh đạt giải KHKT hay không. Bởi phải tôn trọng quyền tự chủ tuyển sinh của các trường đại học.

Đình Cường/ Dân trí


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Tập huấn công tác đảm bảo an toàn trường học

Tập huấn công tác đảm bảo an toàn trường học

18:11 , 23/03/2024

Sáng 23/3, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hoá phối hợp với Viện Khoa học an toàn Việt Nam tổ chức tập huấn công tác đảm bảo an toàn trường học năm 2024.

Sôi nổi "Ngày hội việc làm" và chương trình tư vấn, hướng nghiệp, tuyển sinh cho đoàn viên thanh niên, học sinh

Sôi nổi "Ngày hội việc làm" và chương trình tư vấn, hướng nghiệp, tuyển sinh cho đoàn viên thanh niên, học sinh

20:07 , 22/03/2024

Thiết thực chào mừng 93 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và hưởng ứng Tháng Thanh niên 2024, trong những ngày vừa qua, Trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm Thanh niên Thanh Hóa đã phối hợp với các tổ chức cơ sở Đoàn và các trường học trên địa bàn tỉnh tổ chức chương trình "Ngày hội việc làm, tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh và giới thiệu việc làm cho đoàn viên thanh niên".

Kế hoạch tuyển sinh lớp 10 THPT và tuyển sinh lớp 6 phổ thông dân tộc nội trú THCS năm học 2024 - 2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Kế hoạch tuyển sinh lớp 10 THPT và tuyển sinh lớp 6 phổ thông dân tộc nội trú THCS năm học 2024 - 2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

18:27 , 22/03/2024

Ủy ban Nhân dân tỉnh vừa ban hành Quyết định số 1128/QĐ-UBND phê duyệt Kế hoạch tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông và tuyển sinh lớp 6 phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở năm học 2024 - 2025 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

Thư viện tỉnh Thanh Hóa tổ chức Ngày hội đọc sách lưu động tại Trường Tiểu học xã Hoằng Phong, huyện Hoằng Hóa

Thư viện tỉnh Thanh Hóa tổ chức Ngày hội đọc sách lưu động tại Trường Tiểu học xã Hoằng Phong, huyện Hoằng Hóa

16:09 , 21/03/2024

Nhằm tạo điều kiện cho các em học sinh có sách báo đọc miễn phí ngay tại trường học, ngày 20/3, Thư viện tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hoằng Hóa, tổ chức Ngày hội đọc sách tại trường tiểu học xã Hoằng Phong.

Lưu ý khi đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2024

Lưu ý khi đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2024

09:30 , 20/03/2024

Năm 2024 là kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông cuối cùng của học sinh học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006. Có 4 lưu ý khi đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2024 như sau:

Cô giáo của mẹ

Cô giáo của mẹ

18:11 , 19/03/2024

Mẹ, thường được xem là cô giáo đầu tiên trong cuộc đời mỗi con người, dạy cho con những tiếng nói, những con chữ đầu tiên. Lại có những người mẹ thiếu may mắn, không biết đọc, không biết viết lại trở thành “học sinh” đặc biệt của con mình. Câu chuyện về quá trình làm “cô giáo của mẹ” của một em nhỏ sau đây sẽ khiến chúng ta xúc động và trân trọng trước sự hiếu thảo của em.

Hội thảo du học Trung Quốc năm 2024

Hội thảo du học Trung Quốc năm 2024

18:07 , 19/03/2024

Mới đây, Hệ thống đào tạo tiếng Trung Vân Vân Thiên Bình đã phối hợp với 8 trường đại học, học viện đến từ Trung Quốc, tổ chức Hội thảo du học năm 2024 với chủ đề "Kết nối tương lai- Nâng tầm tri thức"

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh cho Đoàn viên thanh niên – học sinh huyện Hà Trung năm 2024

Hoạt động tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh cho Đoàn viên thanh niên – học sinh huyện Hà Trung năm 2024

23:07 , 18/03/2024

Năm trong chuỗi các hoạt động Tháng thanh niên và thiết thực chào mừng 93 năm ngày Thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, sáng 18/3, tại Huyện Hà Trung, Trung tâm hướng nghiệp dạy nghề và giới thiệu việc làm thanh niên tỉnh Thanh Hóa, phối hợp với Huyện Đoàn Hà Trung và Ban giám hiệu Trường Trung học phổ thông huyện Hà Trung, đã tổ chức “ chương trình tư vấn hướng nghiệp, tuyển sinh cho đoàn viên thanh niên học sinh năm 2024”.

Các trường học chủ động tổ chức ôn thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học 2024

Các trường học chủ động tổ chức ôn thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học 2024

08:32 , 18/03/2024

Thời điểm này, các trường trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đang tổ chức ôn tập cho học sinh lớp 12, chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học năm 2024. Ngoài tập trung ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp, các trường còn tổ chức ôn tập theo định hướng các kỳ thi riêng do các trường đại học tổ chức để tăng cơ hội trúng tuyển vào đại học cho học sinh.

Các mốc tuyển sinh dự kiến năm 2024

Các mốc tuyển sinh dự kiến năm 2024

08:32 , 18/03/2024

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố dự thảo Kế hoạch triển khai công tác tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành Giáo dục mầm non năm 2024.