ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

'Hòn ngọc' Sơn Trà và giá trị bảo tồn tự nhiên

Nói Sơn Trà là "miền đất hứa" của các nhà khoa học cũng không ngoa. Đến Sơn Trà để khám phá, giải mã ẩn số thiên nhiên luôn là niềm đam mê cháy bỏng của các nhà khoa học.

20/05/2018 22:11
 
Hòn ngọc Sơn Trà và giá trị bảo tồn tự nhiên - Ảnh 1.

Gừng Sơn Trà - Ảnh: BÙI VĂN TUẤN

Sơn Trà rất quan trọng nên được gọi là vùng hành hương cho giới khoa học. Ở đây có những loài lần đầu tiên được ghi nhận trong khoa học gọi là khu vực chuẩn. Các nhà khoa học khắp thế giới muốn nghiên cứu loài này thì phải quay lại Sơn Trà

TS LƯU HỒNG TRƯỜNG

Đầu tháng 3-2018, các nhà khoa học đã công bố phát hiện loài ếch mới ở Sơn Trà sau gần năm năm nghiên cứu.

Ếch Rôly và gừng Sơn Trà

Loài ếch này được đặt tên khoa học là Leptolalax rowleyae Nguyen et al. 2018 (tên tiếng Anh là Rowley’s litter frog; tiếng Việt: cóc mày Rôly).

Đây là loài ếch nhỏ (kích thước cơ thể bé hơn 3cm), sinh sống ở rừng, nơi đầu nguồn các con suối nhỏ, dưới các thảm mục ven suối, có tiếng kêu rất nhỏ...

 

Vào năm 2012, TS Phan Thị Hoa (ĐH Sư phạm Đà Nẵng) đang thực hiện luận án tiến sĩ nghiên cứu về ếch nhái và bò sát tại Sơn Trà và Cù Lao Chàm, đã tìm thấy một quần thể nhỏ của loài này ở độ cao trên 400m (Sơn Trà).

Sau đó, từ các nghiên cứu chuyên sâu về di truyền và âm học với sự giúp đỡ của các chuyên gia quốc tế đến từ Nga và Canada cùng các cộng sự trong nước, TS Hoa và học trò của mình là thạc sĩ Nguyễn Thành Luân đến từ Chương trình bảo tồn rùa châu Á, đã xác định đây là một loài mới.

Bài báo về loài mới này được đăng tải trên tạp chí phân loại học quốc tế Zootaxa, số ra ngày 1-3-2018. Loài này được đặt tên TS Rowley Jodi ở Bảo tàng Úc, để ghi danh người đã có thời gian dài nghiên cứu và bảo tồn các loài lưỡng cư ở Việt Nam từ năm 2007.

Theo TS Hoa, việc khám phá loài mới này ở Sơn Trà cho thấy tiềm năng đa dạng sinh vật ở đây còn rất lớn và cần được quan tâm hơn.

Theo TS Lưu Hồng Trường - viện trưởng Viện Sinh thái học miền Nam, Sơn Trà có trên 1.000 loài thực vật, trong đó có 43 loài thực vật bậc cao nằm trong danh mục sách đỏ Việt Nam, 21 loài trong sách đỏ thế giới.

Có 5 loài thú nằm trong sách đỏ Việt Nam, 4 loài trong sách đỏ thế giới như chà vá chân nâu, cu li nhỏ, tê tê, dơi chó cánh ngắn mang thường. Cùng với đó là các loài bò sát với 15 loài nằm trong sách đỏ Việt Nam, 5 loài nằm trong sách đỏ thế giới như rồng đất, kỳ đà hoa, trăn gấm...

Theo TS Trường, quan trọng là Sơn Trà có những loài chúng ta chưa biết hoặc mới biết đây thôi, có rất nhiều dữ liệu sẽ được công bố trên các tạp chí khoa học.

"Chúng tôi có thể cung cấp sơ bộ một loại riềng mà các nhà khoa học mới phát hiện được ở Sơn Trà. Loài này được mô tả năm 2012 tại đảo Hải Nam, Trung Quốc và Sơn Trà là địa điểm thứ hai ghi nhận có loài riềng này.

Ngoài ra, Sơn Trà có loài gừng tím, chi gừng đặc hữu của Việt Nam chưa nước nào có. Dự kiến chúng tôi đặt tên gừng này là gừng Sơn Trà".

TS Trường còn nói thêm hệ sinh thái tự nhiên của Sơn Trà vô cùng giá trị và đặc biệt. Vùng liền lạc với biển như Sơn Trà rất khó có thể tìm thấy ở nước ta và Sơn Trà không chỉ có tổng số loài cao mà số loài quý hiếm cũng cao.

Hòn ngọc Sơn Trà và giá trị bảo tồn tự nhiên - Ảnh 3.

Loài ếch mới được phát hiện tại Sơn Trà tháng 3 vừa qua - Ảnh: NGUYỄN THÀNH LUÂN

Kho dược liệu quý giá

Sau năm 1975, Sơn Trà đã được chú ý bởi nơi đây được ví như "kho" dược liệu quý. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Tập (Viện dược liệu), sau nhiều lần lên Sơn Trà điều tra khảo sát, ông thu thập được 329 loài cây thuốc thuộc 253 chi, 108 họ và năm ngành thực vật bậc cao.

Ông Tập nói: "Các loài cây thuốc mới ghi nhận được đã góp phần làm phong phú thêm cho khu hệ thực vật của bán đảo Sơn Trà".

Cũng theo ông Tập, khi điều tra về cây thuốc tại Sơn Trà với sự chủ trì của Bệnh viện Y học cổ truyền Đà Nẵng, 329 loài thuốc được dùng để điều trị gần 22 nhóm bệnh thường mắc phải như cảm sốt, cảm lạnh, bệnh ngoài da, mụn nhọt, hô hấp, tim mạch, huyết áp...

Nhiều loài được coi là những vị thuốc nam quen thuộc và gần như không thể thiếu đối với các thầy thuốc y học cổ truyền ở Đà Nẵng như cà gai leo, chè dung, dây chiều, dây gắm...

"Nguồn cây thuốc mọc tự nhiên ở Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà rõ ràng là một kho tàng dự trữ thuốc nam phong phú của thành phố hiện nay" - ông Tập nhận định.

Ông Tập cho biết thêm cây thuốc ở Sơn Trà không chỉ sử dụng trong y học cổ truyền mà nhiều loài còn chứa các hợp chất tự nhiên để làm thuốc như vàng đắng chiết berberin, hoàng đằng chiết palmatin.

Đây là các alkaloid được dùng làm thuốc chống nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, chữa đau mắt đỏ và bán tổng hợp thuốc an thần. Loài râu hùm trong thân rễ có chứa hợp chất diosgenin dùng làm nguyên liệu bán tổng hợp thuốc chống viêm corticoid, nội tiết tố sinh dục.

"Ở Việt Nam không có chỗ nào mà đi chỉ từ 15-20 phút là có cây vàng đắng như ở Sơn Trà, đây là điều hiếm có" - PGS.TS Nguyễn Văn Tập khẳng định.

Không chỉ vậy, thống kê sơ bộ cho thấy ở Sơn Trà có tám loài cây thuốc nằm trong danh sách bảo tồn cấp quốc gia.

"Đặc biệt lưu ý trong số các loài được ưu tiên bảo tồn có ba loài hoàng đằng, lá khôi và tuế Sơn Trà mà tình trạng quần thể của chúng gần như còn nguyên trạng. Đây là thực tế hiếm thấy trong các hệ rừng khác ở nước ta hiện nay" - ông Tập nói.

vooc-cha-va-chan-nau

Vọoc chà vá chân nâu - loài thú được mệnh danh là nữ hoàng linh trưởng của Sơn Trà - Ảnh: BÙI VĂN TUẤN

Chà vá chân nâu: hạng bảo tồn cực kỳ nguy cấp

TS Lê Khắc Quyết - chuyên gia nghiên cứu bảo tồn linh trưởng Việt Nam - cho biết tháng 3-2017, ghi nhận tại Sơn Trà có một loài chim mới bổ sung vào danh sách 926 loài chim ở Việt Nam.

Trước đây loài này chỉ phân bố ở Đài Loan và Quảng Tây (Trung Quốc).

Trong quá trình nghiên cứu tại Sơn Trà, TS Quyết ghi nhận có sáu loài linh trưởng tại đây là cu li nhỏ, khỉ đuôi dài, khỉ vàng, khỉ mặt đỏ, khỉ đuôi lợn và chà vá chân nâu.

"Riêng chà vá chân nâu là quần thể quan trọng nhất, loài này có tên trong tất cả các văn bản liên quan đến bảo tồn của Việt Nam và thế giới. Tất cả các văn bản này đều đưa chà vá chân nâu vào mức ưu tiên bảo tồn cao nhất.

Loài này được nâng hạng từ mức nguy cấp lên cực kỳ nguy cấp" - TS Quyết nói.

ĐOÀN CƯỜNG/Tuoitre.vn

 


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học

20:42 , 24/03/2024

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, hoạt động dạy và học là một trong những nhiệm vụ quan trọng được các trường học trên địa bàn tỉnh quan tâm chú trọng. Ngoài việc thực hiện tốt công tác chuyên môn, một trong những ưu tiên của các nhà trường là tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học hiện đại, góp phần chuyển từ phương pháp dạy học truyền thống sang phương pháp dạy học tích cực, giúp thầy và trò phát huy khả năng tư duy, sáng tạo, chủ động, hiệu quả, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội.

Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa - Dấu ấn một nhiệm kỳ

Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa - Dấu ấn một nhiệm kỳ

20:05 , 24/03/2024

Trong suốt những năm qua, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa đã làm tốt vai trò tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh; có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2018 – 2023, Liên hiệp hội đã có nhiều hoạt động nổi bật và hiệu quả, cơ bản hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội lần thứ 6 đã đề ra.

Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện xã hội

Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện xã hội

11:30 , 24/03/2024

Xác định hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nhiệm vụ quan trọng, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa đã tập hợp được đội ngũ trí thức giàu kinh nghiệm, tâm huyết với công tác khoa học, đóng góp ý kiến cho các đề tài, dự án, kế hoạch, chính sách quan trọng của tỉnh, của các ngành, đơn vị, địa phương. Qua đó tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh có thêm căn cứ, cơ sở để xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở Thiệu Hóa

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở Thiệu Hóa

08:54 , 24/03/2024

Nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, huyện Thiệu Hóa đã triển khai nhiều mô hình, chương trình, hoạt động về chuyển đổi số. Qua đó, từng bước đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả.

Ứng dụng công nghệ trong tuần tra, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A

Ứng dụng công nghệ trong tuần tra, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A

15:35 , 22/03/2024

Sau gần 2 tháng thực hiện thí điểm sử dụng công nghệ vào kiểm tra, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông, Trạm Cảnh sát giao thông Quảng Xương, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh đã xử lý hơn 5.400 trường hợp Luật Giao thông. Đáng chú ý, việc ứng dụng công nghệ kết nối tuần tra liên tuyến trên Quốc lộ 1A đã nâng cao hiệu quả tuần tra kiểm soát, góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên tuyến.

MobiAgri - Ứng dụng số hỗ trợ người nông dân

MobiAgri - Ứng dụng số hỗ trợ người nông dân

07:15 , 22/03/2024

Mới đây, tại Hội nghị Bộ trưởng Kỹ thuật số ASEAN được tổ chức ở Singapore, nền tảng nông nghiệp số mobiAgri của Việt Nam được vinh danh đạt giải Bạc Giải thưởng ASEAN Digital Awards 2024, một trong những giải thưởng lớn nhất của khu vực về lĩnh vực công nghệ thông tin. MobiAgri được đánh giá cao bởi các tính năng hữu ích, hỗ trợ người nông dân chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp.

Nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử

Nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử

16:06 , 21/03/2024

Sáng ngày 21/3, Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Sở Công thương, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh tổ chức hội nghị “Nền tảng Hợp đồng điện tử và các giải pháp nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng Hợp đồng điện tử”.

Nền tảng wifi miễn phí của Việt Nam sắp ra quốc tế

Nền tảng wifi miễn phí của Việt Nam sắp ra quốc tế

08:29 , 20/03/2024

Awing là startup công nghệ do nhóm kỹ sư Việt Nam thành lập năm 2017, phát triển nền tảng hiển thị quảng cáo thông qua màn hình đăng nhập wifi. Mới đây, Awing đã ký kết hợp tác với tập đoàn viễn thông - công nghệ nổi tiếng NTT e-Asia của Nhật Bản để mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế.

Robot thay con người kiểm tra xe điện

Robot thay con người kiểm tra xe điện

10:29 , 17/03/2024

Walker S, robot hình người của UBTech, được vận hành trong nhà máy lắp ráp xe của NIO, một trong ba nhà sản xuất xe điện cao cấp hàng đầu Trung Quốc, với vai trò kiểm tra một số chi tiết của xe.

Đạo luật AI đầu tiên trên thế giới được thông qua

Đạo luật AI đầu tiên trên thế giới được thông qua

09:12 , 17/03/2024

Ngày 13/3, Nghị viện châu Âu (EU) chính thức thông qua đạo luật quản lý Trí tuệ nhân tạo AI, đặt nền tảng pháp lý đầu tiên trên thế giới quản lý lĩnh vực công nghệ mới nổi và các hoạt động đầu tư có liên quan.