ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Hào quang lạnh quanh lỗ đen

Những quan sát mới của Kính thiên văn vô tuyến Atacama Large Millimeter Array (ALMA) tiết lộ vành đai khí lạnh, chưa từng được nhìn thấy xung quanh siêu lỗ đen ở trung tâm Dải Ngân hà.

16/06/2019 22:26

Hào quang lạnh quanh lỗ đen

 

Trung tâm Dải Ngân hà ở cách Trái đất 26.000 năm ánh sáng. Tại đó có một siêu lỗ đen gọi là Sagittarius A với khối lượng 4 triệu lần lớn hơn khối lượng Mặt trời của chúng ta.

Trong suốt 10 năm nghiên cứu, các nhà thiên văn học đã dựng được bức tranh về lân cận đầy hỗn loạn và chật chội xung quanh lỗ đen này. Hiện giờ, chúng ta biết rằng khu vực này chứa đầy các ngôi sao đang phát triển, các đám mây bụi liên sao và một lượng lớn các loại khí nóng và lạnh. Hóa ra, các khí này sẽ quay xung quanh lỗ đen, tạo thành đĩa bồi đắp.

Tuy nhiên, cho đến nay, các nhà thiên văn học chỉ có thể hình dung về luồng khí nóng, yếu ớt rơi vào lỗ đen. Ước tính, nhiệt độ của khí nóng lên tới 10 triệu độ C, tức là bằng khoảng 2/3 nhiệt độ trong nhân Trái đất. Ở nhiệt độ này khí nóng phát ra bức xạ Roentgen và có thể nghiên cứu nó thông qua các kính viễn vọng tia X.

Ngoài khí nóng, phát ra tia X, những quan sát trước đó còn phát hiện một lượng lớn khí hidro tương đối lạnh (khoảng 10.000 độ C) ở cách lỗ đen vài năm ánh sáng. Trước đó, các nhà khoa học không biết là khí này cũng tham gia vào dòng vật chất bồi đắp xung quanh lỗ đen.

Bức xạ xung quanh lỗ đen này mạnh tới mức các nguyên tử hidro liên tục mất điện tử và sau đó liên kết với các điện tử. Sự tái kết hợp này tạo ra tín hiệu đặc trưng có bước sóng milimet, có khả năng đến được Trái đất mà hầu như không tổn thất về năng lượng.

Nhờ có độ phân giải và độ nhạy cao, Kính thiên văn vô tuyến ALMA có khả năng phát hiện tín hiệu điện từ yếu ớt này và tạo ra bức tranh đầu tiên trong lịch sử thiên văn học về vành đai khí lạnh xung quanh siêu lỗ đen.

Vành đai khí này chỉ cách lỗ đen khoảng 1 phần trăm của năm ánh sáng. Trong thang độ vũ trụ, đây là khoảng cách rất ngắn (bằng khoảng 1.000 lần khoảng cách Trái đất - Mặt trời).

Các quan sát của ALMA giúp các nhà thiên văn học xác định vị trí cũng như theo dõi chuyển động của loại khí lạnh nói trên. Các nhà khoa học ước tính khối lượng khí hidro trong đĩa bồi đắp lạnh bằng khoảng 1/10 khối lượng Mặt trời.

Quan sát sự dịch chuyển độ dài sóng điện từ gây ra bởi hiệu ứng Doppler, các nhà khoa học có thể thấy rõ đám khí quay xung quanh lỗ đen. Thông tin này cho cái nhìn mới về cách các lỗ đen “nuốt” vật chất và về tương tác phức tạp giữa lỗ đen và môi trường xung quanh.

Theo Tuấn Sơn/Báo Giáo dục & Thời đại
Nauka


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và dạy học

20:42 , 24/03/2024

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, hoạt động dạy và học là một trong những nhiệm vụ quan trọng được các trường học trên địa bàn tỉnh quan tâm chú trọng. Ngoài việc thực hiện tốt công tác chuyên môn, một trong những ưu tiên của các nhà trường là tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học hiện đại, góp phần chuyển từ phương pháp dạy học truyền thống sang phương pháp dạy học tích cực, giúp thầy và trò phát huy khả năng tư duy, sáng tạo, chủ động, hiệu quả, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội.

Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa - Dấu ấn một nhiệm kỳ

Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa - Dấu ấn một nhiệm kỳ

20:05 , 24/03/2024

Trong suốt những năm qua, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa đã làm tốt vai trò tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh; có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2018 – 2023, Liên hiệp hội đã có nhiều hoạt động nổi bật và hiệu quả, cơ bản hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội lần thứ 6 đã đề ra.

Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện xã hội

Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện xã hội

11:30 , 24/03/2024

Xác định hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nhiệm vụ quan trọng, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Thanh Hóa đã tập hợp được đội ngũ trí thức giàu kinh nghiệm, tâm huyết với công tác khoa học, đóng góp ý kiến cho các đề tài, dự án, kế hoạch, chính sách quan trọng của tỉnh, của các ngành, đơn vị, địa phương. Qua đó tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh có thêm căn cứ, cơ sở để xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở Thiệu Hóa

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở Thiệu Hóa

08:54 , 24/03/2024

Nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, huyện Thiệu Hóa đã triển khai nhiều mô hình, chương trình, hoạt động về chuyển đổi số. Qua đó, từng bước đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện, góp phần xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, hiệu quả.

Ứng dụng công nghệ trong tuần tra, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A

Ứng dụng công nghệ trong tuần tra, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A

15:35 , 22/03/2024

Sau gần 2 tháng thực hiện thí điểm sử dụng công nghệ vào kiểm tra, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông, Trạm Cảnh sát giao thông Quảng Xương, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh đã xử lý hơn 5.400 trường hợp Luật Giao thông. Đáng chú ý, việc ứng dụng công nghệ kết nối tuần tra liên tuyến trên Quốc lộ 1A đã nâng cao hiệu quả tuần tra kiểm soát, góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên tuyến.

MobiAgri - Ứng dụng số hỗ trợ người nông dân

MobiAgri - Ứng dụng số hỗ trợ người nông dân

07:15 , 22/03/2024

Mới đây, tại Hội nghị Bộ trưởng Kỹ thuật số ASEAN được tổ chức ở Singapore, nền tảng nông nghiệp số mobiAgri của Việt Nam được vinh danh đạt giải Bạc Giải thưởng ASEAN Digital Awards 2024, một trong những giải thưởng lớn nhất của khu vực về lĩnh vực công nghệ thông tin. MobiAgri được đánh giá cao bởi các tính năng hữu ích, hỗ trợ người nông dân chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp.

Nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử

Nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử

16:06 , 21/03/2024

Sáng ngày 21/3, Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Sở Công thương, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh tổ chức hội nghị “Nền tảng Hợp đồng điện tử và các giải pháp nâng cao chỉ số doanh nghiệp sử dụng Hợp đồng điện tử”.

Nền tảng wifi miễn phí của Việt Nam sắp ra quốc tế

Nền tảng wifi miễn phí của Việt Nam sắp ra quốc tế

08:29 , 20/03/2024

Awing là startup công nghệ do nhóm kỹ sư Việt Nam thành lập năm 2017, phát triển nền tảng hiển thị quảng cáo thông qua màn hình đăng nhập wifi. Mới đây, Awing đã ký kết hợp tác với tập đoàn viễn thông - công nghệ nổi tiếng NTT e-Asia của Nhật Bản để mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế.

Robot thay con người kiểm tra xe điện

Robot thay con người kiểm tra xe điện

10:29 , 17/03/2024

Walker S, robot hình người của UBTech, được vận hành trong nhà máy lắp ráp xe của NIO, một trong ba nhà sản xuất xe điện cao cấp hàng đầu Trung Quốc, với vai trò kiểm tra một số chi tiết của xe.

Đạo luật AI đầu tiên trên thế giới được thông qua

Đạo luật AI đầu tiên trên thế giới được thông qua

09:12 , 17/03/2024

Ngày 13/3, Nghị viện châu Âu (EU) chính thức thông qua đạo luật quản lý Trí tuệ nhân tạo AI, đặt nền tảng pháp lý đầu tiên trên thế giới quản lý lĩnh vực công nghệ mới nổi và các hoạt động đầu tư có liên quan.