Tiêu thụ nhiều dầu đậu nành ảnh hưởng đến gene trong não

 

Nhấn để phóng to ảnh

Việc sử dụng dầu đậu nành đã tăng lên đáng kể trong vài thập kỷ qua, đến mức nó đã trở thành loại dầu ăn được tiêu thụ rộng rãi nhất ở Mỹ và các quốc gia phương Tây khác. Tuy nhiên, sự gia tăng của nó đã trùng hợp với sự leo thang đáng báo động trong các điều kiện trao đổi chất như tiểu đường, kháng insulin và béo phì, và một nghiên cứu mới chỉ ra rằng điều này có thể đi xuống theo cách mà dầu đậu nành gây ra những thay đổi di truyền trong não.

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những con chuột được cho ăn chế độ ăn nhiều dầu đậu nành có nhiều khả năng phát triển các tình trạng này hơn so với các loài gặm nhấm ăn các chất béo khác như dầu dừa. Các nghiên cứu sâu hơn cho thấy thủ phạm có thể là axit linoleic.

Để hiểu rõ hơn về cách dầu đậu nành tạo ra những hậu quả tiêu cực, các nhà khoa học đã quyết định điều tra tác động của nó đối với sự biểu hiện của gene ở vùng dưới đồi, vùng não điều chỉnh quá trình trao đổi chất và một loạt các quá trình thiết yếu khác.

Chuột được chia thành các nhóm, trong đó một con nhận được chế độ ăn nhiều dầu đậu nành bình thường, một con khác ăn chế độ ăn nhiều dầu đậu nành thiếu axit linoleic và một con khác được cho ăn chế độ ăn giàu dầu dừa.

Trên tạp chí Endocrinology, các tác giả nghiên cứu giải thích rằng dầu đậu nành đã được tìm thấy để sửa đổi biểu hiện của khoảng 100 gene khác nhau ở vùng dưới đồi, ảnh hưởng đến các quá trình như chuyển hóa, bệnh thần kinh và viêm.

Trong số các gen bị thay đổi có một số có liên quan đến tâm thần phân liệt, trầm cảm và bệnh Alzheimer. Mặc dù cho đến nay, người bị ảnh hưởng nhiều nhất là một gene mã hóa việc sản xuất một loại hormone gọi là oxytocin.

Oxytocin đôi khi được gọi là hormone tình yêu vì nó thúc đẩy sự gắn kết xã hội và cảm giác hưng phấn, và sự gián đoạn hoạt động của nó có liên quan đến trầm cảm và tự kỷ. Tuy nhiên, nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh trọng lượng cơ thể và chuyển hóa glucose. Những con chuột được nuôi bằng dầu đậu nành vì thế bị chứng không dung nạp glucose, trong khi những con được nuôi bằng dầu dừa không gặp vấn đề như vậy.

Hơn nữa, gene oxytocin bị ảnh hưởng như nhau ở những con chuột tiêu thụ dầu đậu nành thường xuyên và phiên bản thiếu axit linoleic, cho thấy việc loại bỏ thành phần này không bảo vệ chống lại tác hại của dầu đậu nành.

Với axit linoleic được loại trừ là tác nhân chính gây ra những tác hại này, các nhà nghiên cứu đã chuyển sự chú ý của họ sang một hợp chất khác có trong dầu đậu nành có tên là stigmasterol. Một nhóm chuột nữa được cho ăn chế độ ăn giàu dầu dừa đã được điều chỉnh để chứa lượng stigmasterol cao, để xem liệu điều này có gây ra những thay đổi di truyền tương tự trong vùng dưới đồi hay không.

Tuy nhiên, không có sự thay đổi di truyền nào được tìm thấy ở vùng dưới đồi của những con chuột này, cho thấy rằng stigmasterol không thể đổ lỗi cho sự nguy hiểm của dầu đậu nành.

Nghiên cứu trong tương lai sẽ cần tập trung vào việc xác định thành phần nào chịu trách nhiệm cho những thay đổi di truyền này, mặc dù tác giả nghiên cứu Poonamjot Deol của Đại học California, Riverside nói rằng trong khi nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời, một số tuyên bố rất cụ thể có thể được đưa ra từ mặt sau của điều này.

"Nếu có một thông điệp tôi muốn mọi người biết đến thì đó là: Giảm tiêu thụ dầu đậu nành", Poonamjot Deol nói.

Trang Phạm/Dân Trí

Theo IFL Science