Lựa chọn nhà đầu tư cao tốc Bắc-Nam: Năng lực tài chính là yêu cầu tiên quyết

Ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư (PPP) cho biết, 8 dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam phía đông theo hình thức PPP là dự án nhóm A, thuộc lĩnh vực đường bộ. Do đó, đối chiếu với các quy định hiện hành của pháp luật, hình thức lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án là đấu thầu rộng rãi quốc tế.

Quy trình đấu thầu quốc tế thực hiện qua 2 bước gồm: Sơ tuyển quốc tế trên cơ sở báo cáo nghiên cứu khả thi đã được phê duyệt và tổ chức đấu thầu trên cơ sở thiết kế kỹ thuật, dự toán xây dựng công trình.

Trong hồ sơ mời sơ tuyển, để đánh giá năng lực và kinh nghiệm của nhà đầu tư, Bộ GTVT sử dụng phương pháp chấm điểm theo thang điểm 100. Trong đó, mức tối thiểu để đáp ứng yêu cầu là 60% tổng số điểm (60 điểm) và điểm đánh giá từng nội dung yêu cầu cơ bản tối thiểu là 50% điểm tối đa của nội dung đó.

“Trường hợp liên danh, năng lực về tài chính của nhà đầu tư liên danh là tổng năng lực của các thành viên trong liên danh, đồng thời từng thành viên trong liên danh phải đáp ứng năng lực tương ứng với phần vốn góp chủ sở hữu theo thỏa thuận liên danh. Kinh nghiệm của nhà đầu tư liên danh thể hiện qua số dự án tương tự và bằng tổng số dự án của các thành viên trong liên danh đã thực hiện”, ông Huy cho biết.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cho biết, rút kinh nghiệm từ các dự án PPP trước đây, năng lực tài chính có vai trò quyết định đến sự thành công của dự án.

Do vậy, trong hồ sơ mời sơ tuyển, Bộ GTVT xây dựng với mức điểm năng lực về tài chính của nhà đầu tư chiếm tỉ trọng 60% tổng số điểm (tương ứng với 60 điểm); năng lực về kinh nghiệm của nhà đầu tư chiếm tỉ trọng 30% tổng số điểm (30 điểm) và phương pháp triển khai dự án của nhà đầu tư chiếm tỉ trọng 10% tổng số điểm (10 điểm).

Cách tính điểm đối với năng lực tài chính của nhà đầu tư sẽ dựa trên 3 tiêu chí để đánh giá, gồm: Giá trị tài sản ròng, giá trị vốn chủ sở hữu và khả năng thu xếp vốn vay.

Cụ thể, giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư được đánh giá điểm tối đa là 30 điểm, tối thiểu 15 điểm và được chia làm 3 mức để chấm điểm. Trong đó, giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư bằng 20% tổng vốn đầu tư thì đạt điểm tối thiểu; giá trị tài sản ròng ≥ 30% tổng vốn đầu tư thì đạt điểm tối đa; giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư nằm trong khoảng 20-30% tổng vốn đầu tư thì điểm đánh giá xác định theo phương pháp nội suy tuyến tính trong khoảng 15-30 điểm.

Tương tự, đối với việc đánh giá giá trị vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư, điểm tối đa 20 điểm và tối thiểu 10 điểm. Tiêu chí vốn chủ sở hữu cũng được chia làm 3 mức để chấm điểm.

Cụ thể, vốn chủ sở hữu nhà đầu tư cam kết bằng 20% tổng vốn đầu tư thì đạt điểm tối thiểu; vốn chủ sở hữu nhà đầu tư cam kết 30% tổng vốn đầu tư thì sẽ đạt điểm tối đa, vốn chủ sở hữu nhà đầu tư cam kết nằm trong khoảng 20-30% tổng vốn đầu tư thì điểm đánh giá sẽ được nội suy tuyến tính giữa điểm tối thiểu và tối đa.

Trước một số ý kiến cho rằng, khi đấu thầu quốc tế, doanh nghiệp của một số nước đã từng có “tiền sử” chậm tiến độ, đội vốn tại các dự án giao thông có thể trúng thầu, ông Lê Văn Tăng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT) cho rằng: “Quan trọng là khi ra đề bài, để bất kể nhà đầu tư nào trúng thầu thì chúng ta vẫn quản lý được và làm được. Hợp đồng phải chặt chẽ và nghiêm chỉnh, chất lượng dự án tốt mới là việc lớn”.

Bên cạnh đó, ông Lê Văn Tăng cho biết, trong đấu thầu quốc tế, lựa chọn nhà đầu tư phải mở để nhà đầu tư nước ngoài mang tiền vào còn đấu thầu lựa chọn nhà thầu phải chặt để dành việc cho doanh nghiệp trong nước làm.

“Nếu hai bên cùng chặt, chúng ta được nhà thầu nhưng sẽ không có nhà đầu tư mang tiền vào. Nếu hai bên cùng lỏng, chúng ta được nhà đầu tư thì bao nhiêu việc của nhà thầu Việt Nam sẽ mất hết”, ông Tăng nói.

Trước đó, tại cuộc họp về việc hoàn thiện hồ sơ đấu thầu cho cao tốc Bắc-Nam ngày 4/4, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật khẳng định: Lộ trình thực hiện công tác lựa chọn nhà đầu tư các dự án cao tốc Bắc-Nam theo hình thức PPP phải làm đúng quy trình, tuân thủ tuyệt đối các quy định của pháp luật.

“Đối với kết quả sơ tuyển nhà đầu tư của các dự án cao tốc Bắc-Nam theo hình thức PPP sẽ báo cáo Chính phủ khi có kết quả sơ tuyển. Trường hợp đấu thầu nhà đầu tư không thành công Bộ GTVT sẽ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Bởi đây là dự án trọng điểm quốc gia mà Nghị quyết 52/2017 của Quốc hội cũng đã nêu rõ”, Thứ trưởng nói.