Nữ nghệ nhân 100 tuổi xăm hình bằng tay ở Philippines
(TTV) - Ngày nay, việc bạn sở hữu một hình xăm không còn là chuyện gì quá to tát bởi xăm mình đã trở nên phổ biến hơn, thậm chí được xem như là một nghệ thuật. Nhưng bạn có tin, ở giữa thế kỷ 21 vẫn tồn tại hình thức xăm mình thủ công bằng tay với công cụ là chiếc búa nhỏ cùng cây kim làm bằng tre không? Nếu không, bạn hãy "vượt rừng, leo núi" để đến gặp nghệ sĩ xăm mình duy nhất còn sót lại ở Kalinga, Philippines - Whang Od. Đặc biệt hơn, người nghệ sĩ này đã trải qua 99 tuổi xuân xanh nhưng vẫn khéo léo, tinh tế để tạo ra tác phẩm nghệ thuật trên thân người.
 |
Nằm giữa những ruộng lúa xanh rì, núi đồi trập trùng là ngôi làng Buscalan, nơi chỉ có khoảng 200 người dân sinh sống. Làng thuộc tỉnh Kalinga, cách Manila, thủ đô Philippines khoảng 15 giờ di chuyển bằng ôtô về phía bắc. Là vùng quê hẻo lánh nhưng mỗi năm có tới cả nghìn khách đến gặp cụ Whang Od Oggay, nghệ nhân xăm truyền thống cuối cùng của Philippines. Cụ năm nay gần tròn 100 tuổi, và làm nghề này từ năm 15 tuổi.
Cụ Whang Od cho biết: "Truyền thống vẫn còn miễn là có người muốn xăm. Chừng nào còn nhìn rõ, tôi vẫn tiếp tục xăm. Tôi chỉ nghỉ việc một khi không nhìn được nữa''.
Theo truyền thống, những hình xăm bằng tay này chỉ dành cho những chiến binh Butbut bản xứ. Còn đối với phụ nữ, những hình xăm thường được coi như 'phụ kiện làm đẹp'. 'Thời xưa, phụ nữ Philippines cho rằng có một hình xăm thì bạn trông sẽ đẹp hơn nhiều', vì thế cụ cùng những người bạn của mình xăm kín hai cánh tay và chân.
Tuy nhiên ngày nay các chiến binh đều đã chết, những hình xăm bằng tay này có thể xăm cho bất kỳ ai. Mỗi biểu tượng, từ đường thẳng tới các vòng tròn, hình động vật hay mật mã bộ tộc... đều mang một ý nghĩa. Nhiều hình xăm còn thể hiện các yếu tố tự nhiên như núi đồi, mặt trời hay sự sinh nở, sức mạnh.
Cụ làm nghề với các kỹ thuật xăm đã tồn tại cả nghìn năm qua nhưng dụng cụ chỉ cần có gai lấy từ cây bưởi pomelo, một cây gậy tre dài cỡ 30 cm, nhọ đen lấy từ một cái nồi cũ và nước.
Với sự tập trung cao, cụ vẽ một hình trên da của khách bằng mực tự chế từ nhọ nồi. Rồi xăm bằng cách gõ tay từng chút một với cây kim từ gai bưởi và que tre lên hình đã vẽ. Việc xăm này cũng đau đớn không kém với cách xăm hiện đại ngày nay.
Mỗi nhát gõ vào chiếc gai xăm in hằn lên da, là một lần người nghệ nhân này truyền vào hình xăm sức mạnh tinh thần, tính cá nhân của riêng bà. Giá trị đó mãi in hằn trên da của những người trong tộc, và giờ đây, là cả những vị khách quốc tế.
 |
Xăm mình thủ công truyền thống chỉ có thể được truyền lại cho người thân. Theo như truyền thống của ngôi làng này, họ tin rằng, nếu việc này không được thực hiện bởi người thân, những người trong cùng một tộc, những hình xăm trên cơ thể có thể sẽ bị hỏng hoặc nhiễm bệnh. Thật đáng tiếc khi cụ Whang Od không có con ruột. Tuy nhiên, trong nhiều năm nay, cụ đang cố gắng truyền lại nghê thuật xăm mình thủ công này cho đứa cháu gái của cụ, đó là Elyang Wigan và Grace Palicas.
Cụ Whang Od tâm sự: “Những người bạn biết xăm mình thủ công giống tôi thì đều đã qua đời rồi. Tôi là người duy nhất còn sống và vẫn có thể xăm được. Nhưng tôi cũng không sợ rằng không giữ được truyền thống này đâu, bởi vì tôi vẫn đang truyền nghề cho thế hệ tiếp theo”.
Mặc dù sở hữu kỹ thuật xăm mình thủ công vô cùng điêu luyện, người phụ nữ sống đến cả thế kỷ này cũng không có kế hoạch sẽ đi đâu xa khỏi ngôi làng truyền thống của mình.
Khi được hỏi về bí quyết sống tới 100 tuổi của Whang Od, cụ trả lời rằng: “Tôi không ăn đồ hộp, hay thực phẩm có dầu, có chất bảo quản. Tôi chỉ ăn rau, lá, và đậu mà thôi”.