Thư pháp – Nét đẹp văn hoá dân tộc
(TTV) - Thư pháp, một thú chơi tao nhã mỗi khi tết đến xuân về đang ngày càng thu hút sự quan tâm của rất nhiều người, không chỉ ở lớp người cao tuổi hoặc trung niên mà cả thanh niên cũng tập viết thư pháp, tìm mua và xin chữ thầy đồ tại các dịp lễ hội. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho thấy, thư pháp đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa Việt.
Thư pháp có nghĩa ban đầu là phương pháp viết chữ cho sao chuẩn xác, cho đẹp, sau đó cùng với thời gian, thư pháp đã vượt ra khỏi ý nghĩa ban đầu và trở thành nghệ thuật viết chữ cách điệu, tạo ra những hình tượng nghệ thuật thể hiện ý tứ trực giác hoặc sâu xa của tác giả.
Thư pháp xuất hiện đầu tiên ở Việt Nam là chữ Hán, sau đó được Việt hoá bằng chữ Nôm (dùng chữ Hán ghi âm tiếng Việt), chính vì vậy thư pháp chữ Hán của Việt Nam dù có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng vẫn có những nét khác biệt, mềm mại mà không yếu đuối, nét chữ bay bướm nhưng vẫn sâu lắng, chừng mực. Để viết được thư pháp bằng chữ Hán, chữ Nôm, người viết cần phải am hiểu về ý nghĩa của các chữ, có nền tảng kiến thức thâm sâu về kết hợp và phân bố hình khối, tạo dáng chữ qua từng đường nét.
Cùng với thời gian, khi chữ Quốc ngữ ra đời, nhiều người Việt đã nghĩ ngay tới việc viết sao cho đẹp, và Thư pháp chữ Việt cũng ra đời từ đó. Thư pháp Quốc ngữ khác với chữ Hán, chữ Nôm, bởi không nằm trong khuôn khổ mà tự do, phá cách nhiều hơn. Chữ Quốc ngữ không phải chữ tượng hình nên thường người viết phải khéo léo biến tấu nó thành những hình vẽ khác nhau theo ý nghĩa muốn biểu đạt. Hiện dòng thư pháp này có 5 kiểu chữ viết: chân tự (chân phương), biến tự (cách điệu), cuồng thảo (cá biệt), mộc bản và mô phỏng.
Thư pháp luôn gắn liền với nét văn hoá xin chữ của người dân Việt. Những người xin chữ thường mong muốn những điều may mắn tốt đẹp trong cuộc sống, và đặc biệt là những nhà có người theo học, mong được con chữ của Thánh hiền, sẽ may mắn trong học hành thi cử.
Xã hội càng phát triển, việc tìm về với những nét văn hóa truyền thống đặc sắc là điều rất đáng quý. Tìm đến với nghệ thuật thư pháp vào mỗi dịp đầu xuân không chỉ là cách để tôn vinh những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc mà còn góp cho phong vị của ngày xuân càng thêm đậm đà.
Minh Hương