ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Bí mật Liên Xô không đánh chiếm Phần Lan trong Thế chiến 2

Trong Thế chiến 2, Phần Lan thân với phát xít Đức. Nhưng Liên Xô đã không đánh chiếm Phần Lan, nhờ vậy về sau có được 1 hàng xóm trung lập thân thiện.

21/09/2019 07:01

Trong số tất cả các đồng minh của trùm phát xít Đức Hitler, Phần Lan chiếm một vị trí đặc biệt. Cuộc chiến của Phần Lan chống lại Liên Xô kết thúc theo một cách thức khác với các cuộc chiến do Romania, Bulgaria hay Hungary tiến hành. Ba nước sau chịu ảnh hưởng của Liên Xô từ năm 1945 trở đi, còn ở Phần Lan đã không xuất hiện một chế độ XHCN nào thân Liên Xô cả.

bi mat lien xo khong danh chiem phan lan trong the chien 2 hinh 1
Tổng tư lệnh quân đội Phần Lan Carl Gustaf Emil Mannerheim (bên trái) và lãnh tụ Liên Xô Joseph Stalin. Ảnh: Getty Images, Sputnik, Pixabay.

Việc ban lãnh đạo Liên Xô quyết định không tiến quân vào lãnh thổ Phần Lan và chấm dứt chiến tranh với người Phần Lan vào năm 1944 đã đem lại kết quả là Liên Xô rồi nước Nga hiện đại có được một trong những nước láng giềng tốt nhất, thân thiện nhất ở biên giới trong những năm sau này.

Mặt trận Xô-Phần

Phần Lan chưa bao giờ ký Hiệp ước Ba bên (giữa Đức, Italy và Nhật Bản) và không chính thức thuộc về phe Trục (phe phát xít). Người Phần Lan nhấn mạnh rằng họ khi đó đang phát động một cuộc chiến tranh riêng rẽ chống lại Liên Xô, dù cho Phần Lan đang hợp tác với Đức Quốc xã, nhằm khôi phục lại các lãnh thổ mà họ để mất sau Chiến tranh Mùa Đông. Nhưng trên thực tế, cuộc chiến kế tiếp này lại kéo theo việc binh sĩ Phần Lan tiến sâu hơn vào lãnh thổ Liên Xô hơn cả mức lãnh thổ trước đây của Phần Lan.

Đối với Liên Xô, những động thái ngoại giao này của Phần Lan không đóng vai trò gì cả. Đất nước này khi ấy vẫn bị Liên Xô xem là bên xâm lược và là chế độ bù nhìn của Đệ tam Đế chế (tức phát xít Đức). Mặt trận chống Phần Lan được hiểu đơn giản là Mặt trận Liên Xô-Phần Lan trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.

Vào tháng 6/1941 ước tính liên quân Đức-Phần Lan ở Phần Lan đông tới trên 400.000 người. Dù chiến dịch Barbarossa của Đức được mở vào ngày 22/6/1941, Phần Lan vẫn đợi chờ - họ không tấn công Liên Xô vào thời điểm đó và ngăn người Đức thực hiện điều này từ lãnh thổ Phần Lan.

Tuy nhiên, do quân đội Phần Lan đã vi phạm điều khoản của hiệp ước Moscow 1940 (về chấm dứt Chiến tranh Mùa Đông) bằng việc đổ bộ lên quần đảo Aland phi quân sự hóa và không quân phát xít Đức khởi động sử dụng các sân bay của Phần Lan để ném bom Liên Xô, chiến tranh giữa 2 quốc gia này bắt đầu. Các oanh tạc cơ Liên Xô trút bom xuống Helsinki và những người lính Phần Lan đầu tiên vào ngày 28/6/1941 đã vượt biên giới tiến về thành phố Murmansk của Liên Xô.

bi mat lien xo khong danh chiem phan lan trong the chien 2 hinh 2
Các chiến sĩ Hồng quân. Ảnh: Public Domain.

Trong cuộc tiến công nói trên, quân đội Phần Lan đã chiếm được những vùng lãnh thổ rộng lớn ở ngoại ô Murmansk nằm ở phía bắc Hồ Onega. Vào ngày 31/8/1941, quân Phần Lan vượt qua biên giới Liên Xô-Phần Lan cũ gần thành phố Leningrad (nay là Saint Petersburg). Thành phố đã bị phong tỏa, đánh dấu sự bắt đầu của cuộc bao vây kéo dài khét tiếng.

Vào tháng 7/1941, Tổng tư lệnh quân đội Phần Lan Carl Gustaf Emil Mannerheim lặp lại chính lời của mình trong cuộc Nội chiến Phần Lan (1918): “Tôi sẽ không tra gươm trở lại vỏ cho tới khi nào Phần Lan và Đông Karelia được tự do”.

Ông này hùng hồn nói thêm: “Hỡi anh em binh sĩ! Chiến thắng của các anh em sẽ giải phóng Karelia, chiến công của các anh em sẽ tạo ra một tương lai hạnh phúc và vĩ đại cho Phần Lan”.

Tuy nhiên không phải người Phần Lan nào cũng háo hức tham gia cuộc “giải phóng” này. Có những trường hợp mà những người lính đơn lẻ hoặc toàn bộ đơn vị từ chối vượt qua biên giới cũ giữa Liên Xô và Phần Lan để tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô.

Sau bước đột phá ban đầu, đà tiến của quân Phần Lan bị chặn lại và thế trận ở đây được ổn định. Không có thêm chiến dịch nào được tiến hành ở vùng này cho tới năm 1944. Những người lính đã nói đùa về các binh sĩ Liên Xô bảo vệ Leningrad trước quân Phần Lan như sau: “Có 3 đội quân không tham chiến trên thế giới này: Quân Thụy Điển, quân Thổ Nhĩ Kỳ và Tập đoàn quân Xô viết số 23”.

Thất bại của phát xít Đức trong trận chiến Kursk đã khiến cho giới lãnh đạo Phần Lan lo lắng sâu sắc. Khi Hồng quân lần lượt giải phóng các vùng lãnh thổ của mình và tiến sát hơn tới Karelia, người Phần Lan bắt đầu ngoại giao con thoi giữa Berlin và Washington, hoặc để nhận thêm trợ giúp quân sự từ người Đức, hoặc là để yêu cầu phía Mỹ làm trung gian đàm phán hòa bình với Liên Xô (phía Mỹ không tuyên chiến với Phần Lan trong Thế chiến 2).

Liên Xô cân nhắc việc đưa quân vào Phần Lan

Vào mùa hè 1944, Hồng quân Liên Xô đánh bật quân Phần Lan khỏi lãnh thổ Karelia. Tuy nhiên sự kháng cự quyết liệt của Phần Lan và những thắng lợi cục bộ của họ, như trong trận Tali-Ihantala, đã khiến ban lãnh đạo Liên Xô suy nghĩ nghiêm túc về việc liệu có đáng phải tiến sâu hơn nữa vào lãnh thổ Phần Lan hay không.

Sử gia Bair Irincheev cho hay: “Ngày nay không thể biết được lãnh tụ Xô viết Stalin muốn gì. Cả năm 1940 lẫn năm 1944 Stalin đều không cố gắng chiếm toàn bộ Phần Lan. Rốt cuộc đây không phải là hướng chiến lược chính... Liệu có đáng để đánh chiếm toàn bộ Phần Lan, từ Helsinki tới Oulu? Mảnh đất này có diện tích tương đương nước Anh, dân cư đông đúc, với nguy cơ nội chiến...”.

Sử gia Phần Lan Ohto Manninen cho biết: “Ít nhất là trong các tài liệu quân sự, mục tiêu đặt ra không phải là sáp nhập Phần Lan vào Liên Xô. Mục tiêu là bảo đảm Hạm đội Đỏ có đường đi lại tự do từ Vịnh Phần Lan và giúp Hồng quân có thể tiến công sườn quân Đức ở phía Bắc”.

Liên Xô đã tập trung hết sức lực của mình vào mục tiêu chính là đánh chiếm Berlin (thủ đô của Đức Quốc xã) trước người Anh và người Mỹ.

Sử gia Phần Lan Henrik Meinander giải thích: “Phe Đồng minh đã mở một mặt trận thứ 2 chống lại Đức ở Pháp – việc này dọn đường cho một thỏa thuận ngừng bắn giữa Phần Lan, Liên Xô và Anh vào tháng 9/1944”.

Theo sử gia Nga Alexey Komarov thì lãnh tụ Liên Xô “Stalin đã tư duy theo lối thực dụng”. Komarov nói: “Đối với ông ấy (Stalin), việc giữ cho Phần Lan trung lập, ít nhất là trong thời kỳ lịch sử đó, là điều quan trọng... Ban lãnh đạo Liên Xô muốn biến Phần Lan thành một quốc gia tương đối thân thiện với mình – một dạng vùng đệm giữa Liên Xô và phương Tây”.

Vào ngày 19/9/1944, Phần Lan đạt được một thỏa thuận ngừng bắn với Liên Xô và Anh Quốc. Phần Lan nhượng một số vùng thuộc Karelia và Salla cũng như một số đảo nhất định ở Vịnh Phần Lan và Petsamo. Liên Xô được quyền thuê bán đảo Porkkala gần Helsinki làm căn cứ cho hải quân của họ trong 50 năm. Như một cử chỉ thiện chí, Liên Xô đã trao lại bán đảo này cho Phần Lan vào năm 1956.

Liên Xô đã đánh đuổi quân Phần Lan khỏi lãnh thổ của mình nhưng họ quyết định không đẩy vấn đề đi quá xa. Kết quả là, Liên Xô đã có một hàng xóm trung lập và thân thiện, đồng thời là một đối tác kinh tế gần gũi trong các năm tiếp theo./.


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Trung Quốc – Mỹ cải thiện và thúc đẩy quan hệ song phương

Trung Quốc – Mỹ cải thiện và thúc đẩy quan hệ song phương

18:26 , 27/03/2024

Phát biểu tại buổi tiếp Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về quan hệ Mỹ - Trung, ông Evan Greenberg, người đang ở thăm Bắc Kinh, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ngày 26-3 kêu gọi Mỹ hợp tác với Trung Quốc để cung cấp nhiều hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động giao lưu giữa người dân hai nước.

Nga sửa luật liên quan đến người nước ngoài, siết chặt điều kiện lưu trú

Nga sửa luật liên quan đến người nước ngoài, siết chặt điều kiện lưu trú

18:22 , 27/03/2024

Sau vụ khủng bố kinh hoàng ngày 22/3 làm ít nhất 139 người thiệt mạng tại ngoại ô Moscow, Bộ Lao động Nga đã soạn thảo dự luật siết chặt điều kiện lưu trú của người nước ngoài tại Nga.

Nhật Bản nới lỏng quy định xuất khẩu quốc phòng

Nhật Bản nới lỏng quy định xuất khẩu quốc phòng

18:21 , 27/03/2024

Ngày 26/3, Nội các Nhật Bản vừa thông qua quyết định nới lỏng các quy định xuất khẩu quốc phòng. Quyết định này sẽ cho phép nước này xuất khẩu máy bay chiến đấu thế hệ mới - được phát triển với sự hợp tác của Vương quốc Anh và Italia sang các nước thứ ba.

Pháp gặp khó trong giảm thâm hụt ngân sách

Pháp gặp khó trong giảm thâm hụt ngân sách

18:20 , 27/03/2024

Chính phủ Pháp sẽ phải đẩy mạnh cắt giảm ngân sách, trong bối cảnh các số liệu vừa công bố ngày 26/3 cho thấy mức thâm hụt ngân sách công trong năm ngoái của nước này cao hơn nhiều so với dự kiến.

Ireland có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ireland có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

23:20 , 25/03/2024

Ngày 24/3, Đảng Fine Gael của Cộng hòa Ireland đã bổ nhiệm ông Simon Harris làm lãnh đạo mới, mở ra con đường đưa ông trở thành vụ Thủ tướng trẻ nhất lịch sử Ireland ở tuổi 37 khi Quốc hội nước này nhóm họp vào ngày 9/4 tới.

Mỹ: IS vẫn là mối đe dọa đối với an ninh Iraq

Mỹ: IS vẫn là mối đe dọa đối với an ninh Iraq

23:16 , 25/03/2024

Trong cuộc trả lời phỏng vấn tại Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, Đại sứ Mỹ tại Iraq Alina Romanowski ngày 24/3 nhận định, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn là mối đe dọa đối với an ninh của Iraq và công tác phối hợp giữa lực lượng nước này và liên quân do Mỹ đứng đầu nhằm đánh bại IS chưa hoàn tất.

Phe đối lập Senegal ăn mừng chiến thắng sớm trong cuộc bầu cử tổng thống

Phe đối lập Senegal ăn mừng chiến thắng sớm trong cuộc bầu cử tổng thống

23:14 , 25/03/2024

Ngày 25/3, một số ứng cử viên của phe đối lập trong cuộc bầu cử tổng thống ở Senegal đã tuyên bố, ông Bassirou Diomaye Faye là người chiến thắng, sau khi các cuộc kiểm phiếu đầu tiên cho thấy ông dẫn đầu về số phiếu bầu. Phe đối lập đã xuống đường tổ chức ăn mừng chiến thắng sớm.

Ba Lan cáo buộc Nga xâm phạm không phận

Ba Lan cáo buộc Nga xâm phạm không phận

20:11 , 25/03/2024

Lực lượng vũ trang Ba Lan ngày 24/3 cáo buộc, một tên lửa hành trình mà Nga dùng để không kích thành phố Lviv, phía tây Ukraine đã bay vào không phận Ba Lan.

Trung Quốc cấm sử dụng chip sản xuất từ Mỹ trong máy tính chính phủ

Trung Quốc cấm sử dụng chip sản xuất từ Mỹ trong máy tính chính phủ

20:09 , 25/03/2024

Chính phủ Trung Quốc vừa ban hành quy định loại bỏ vi xử lý của Intel và AMD từ Mỹ ra khỏi máy tính cá nhân và máy chủ trong các cơ quan công quyền. Cùng với đó, các hệ điều hành nước ngoài bao gồm Windows của Microsoft cũng bị đưa vào danh sách xem xét thay thế bằng các lựa chọn có nguồn gốc nội địa.

Nga tạm giam 4 nghi phạm vụ tấn công khủng bố

Nga tạm giam 4 nghi phạm vụ tấn công khủng bố

20:07 , 25/03/2024

Ngày 25/3, Tòa án quận Basmanny của Moscow đã triệu tập để nghe yêu cầu của các công tố viên về 4 nghi phạm có hành vi khủng bố liên quan đến vụ tấn công hôm 22-3, cướp đi sinh mạng của ít nhất 137 người. Sau vụ tấn công đẫm máu này, nhiều quan chức Nga đã kêu gọi tái áp dụng án tử hình.