Châu Âu gây sức ép lên Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân 2015

Phát biểu với các nhà báo sau cuộc họp tại thủ đô Viên của Áo, phái viên Fu Cong của Trung Quốc cho biết các nước châu Âu tham gia ký thỏa thuận hạt nhân năm 2015 gồm Anh, Pháp, Đức đã quyết định không kích hoạt cơ chế giải quyết tranh chấp có trong thỏa thuận để trừng phạt Iran sau những động thái cứng rắn mới đây của nước này. Tuy nhiên, các đại diện châu Âu cùng Trung Quốc và Nga tham gia cuộc họp cũng yêu cầu Iran phải tuân thủ một cách toàn diện thỏa thuận đã ký năm 2015 để tránh căng thẳng gia tăng và những bước đi dẫn tới hậu quả không mong muốn.

Các cường quốc gây sức ép lên Iran ngững vi phạm thỏa thuận hạt nhân 2015 tại cuộc họp ở Áo ngày 6/12. (Ảnh: AFP)

Còn Thứ trưởng ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi cho rằng, ông nhận thấy sự nghiêm túc của các quốc gia trong việc tìm kiếm giải pháp thực tiễn cứu vãn thỏa thuận, song ông cũng thừa nhận vẫn còn có những vấn đề và trở ngại trong cách tiếp cận của các bên.

Căng thẳng leo thang trong thời gian qua sau khi Mỹ tuyên bố đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015, để lại gánh nặng trên vai 5 cường quốc còn lại là Anh, Pháp, Đức, Nga, và Trung Quốc. Để cứu vãn thỏa thuận bên bờ sụp đổ, Liên minh châu Âu đồng ý tạo ra cơ chế giao dịch thương mại với Iran để tránh tác động của lệnh trừng phạt từ phía Mỹ. Tuy nhiên, cơ chế này không mang lại kết quả như Iran mong muốn, buộc Tehran có động thái cứng rắn.

Kể từ tháng 5 vừa qua, Iran đã thực hiện một loạt bước đi, trong đó có việc làm giàu uranium trở lại ở mức vượt ngoài giới hạn cho phép có trong thỏa thuận 2015. Ngay trước thềm cuộc gặp tại Áo, đại diện của Anh, Pháp, Đức đã gửi một bức thư tới Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, cáo buộc Iran phát triển tên lửa đạn đạo có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Với những động thái trên, Iran chỉ muốn gây áp lực lên các cường quốc tham gia ký thỏa thuận 2015 còn lại đưa ra các cam kết mới nhằm hạn chế bất lợi từ lệnh trừng phạt của Mỹ.

Các nhà phân tích cho rằng các cường quốc thế giới không muốn áp dụng bước đi mạo hiểm bằng cách kích hoạt cơ chế giải quyết tranh chấp, bởi một bước đi như vậy sẽ dẫn tới việc Liên Hợp Quốc tái áp đặt lệnh trừng phạt lên Iran và hậu quả của nó sẽ là Iran rút khỏi thỏa thuận cũng như Hiệp ước cấm phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Bằng cách đưa ra cảnh báo, châu Âu muốn cho Iran có cơ hội để ngưng các hành động vi phạm, đồng thời cam kết tuân thủ đầy đủ thỏa thuận. Đại diện của Trung Quốc cho báo chí biết sau cuộc họp tại Áo là Iran đồng ý sẵn sàng quay trở lại tuân thủ thỏa thuận./.

Hữu Bình/VOV-Praha