Lý giải sự bật lên của Tổng thống Trump khi bầu cử Mỹ cận kề

Giữa bối cảnh chỉ còn vài tuần nữa cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 sẽ diễn ra, Tổng thống Trump đang dần lấy lại ưu thế và thu hẹp khoảng cách với ông Biden. Theo kết quả trung bình từ các cuộc khảo sát của Real Clear Politics, cách biệt mà ông Biden dẫn trước ông Trump đã giảm từ 9 điểm hồi tháng trước xuống còn chưa tới 6 điểm trong tháng này. 

Sự bật lên của Tổng thống Trump xuất phát từ 2 nguyên nhân cơ bản sau:

Quay lại trọng tâm kinh tế

Đầu tiên, chiến lược của Tổng thống Trump trong những tuần gần đây đã quay lại trọng tâm là nền kinh tế, đồng thời nhấn mạnh đến khả năng của Tổng thống Trump trong việc tạo ra nhiều việc làm và tăng trưởng kinh tế trong nhiệm kỳ đầu tiên. Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump trong lĩnh vực kinh tế đã tăng trở lại, một dấu hiệu cho thấy chiến dịch của ông đã thành công, hoặc ít nhất phần nào truyền tải thành công thông điệp tới các cử tri. 

Cuộc khảo sát gần đây của Fox News cho thấy hiện ông Trump được tin tưởng hơn ông Biden trên lĩnh vực kinh tế khi Tổng thống đương nhiệm dẫn trước ứng viên đảng Dân chủ 8 điểm. Hai ứng viên này từng có tỷ lệ ngang nhau về khả năng điều hành nền kinh tế hồi đầu tháng này.

Triển vọng tích cực của nền tài chính cũng sẽ giúp Tổng thống Trump thu hút thêm sự ủng hộ của cử tri. Thị trường chứng khoán đang trên đà hồi phục, nền kinh tế đã có thêm hơn 1 triệu việc làm hồi tháng trước và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống dưới mức 10%. Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang cũng cho biết nền kinh tế chịu tác động từ đại dịch ở mức độ nhỏ hơn so với dự tính khi GDP ước tính giảm chưa tới 4% thay vì hơn 6%.

Ngoài ra, theo Fox News, trong một động thái có thể định hình lại cuộc đua vào Nhà Trắng, chiến dịch của Tổng thống Trump đang chi một gói quảng cáo trị giá 10 triệu USD ở các bang dao động như Arizona, Florida, Wisconsin, Pennsylvania, và Bắc Carolina. Nội dung quảng cáo sẽ dịch chuyển từ thông điệp "luật pháp và trật tự" sang việc tập trung vào nền kinh tế, nhằm thuyết phục các cử tri rằng tại sao họ nên tin tưởng Tổng thống Trump thay vì ông Biden về khả năng tạo thêm việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trên thực tế, cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020 sẽ chỉ còn nhấn mạnh vào việc liệu cử tri cho rằng ứng viên nào sẽ phù hợp nhất để dẫn dắt đất nước khôi phục sau đại dịch Covid-19. Mặc dù ông Trump hiện “lép vế” trước ông Biden trong các cuộc khảo sát trên toàn quốc nhưng Tổng thống Trump vẫn có cơ hội vượt lên dẫn trước với một kế hoạch khôi phục nền kinh tế mạnh mẽ. Ông Biden cũng đã dịch chuyển sang vấn đề kinh tế nhưng dường như chiến lược của ông Biden vẫn không hiệu quả để thu hút sự ủng hộ từ nhóm cử tri là những người lao động.

Rắc rối của Biden

Nguyên nhân thứ hai lý giải cho việc Tổng thống Trump “bật lên” thời gian dần đây là do ông Biden đang gặp rắc rối trong việc củng cố nền tảng cử tri đảng Dân chủ, đặc biệt ở nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha. Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha được dự đoán là nhóm cử tri thiểu số lớn nhất nước Mỹ năm nay. 

Bên cạnh đó, tại bang dao động quan trọng như Florida, các cử tri gốc Tây Ban Nha chiếm khoảng 20% cử tri đủ điều kiện đi bỏ phiếu. Ông Biden đã không thể xây dựng một cách tiếp cận rõ ràng nhằm thu hút sự ủng hộ của các cử tri này. Điều đó đang khiến ông gặp vấn đề ở các bang dao động với tỷ lệ nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha cao, chẳng hạn như Florida, Arizona và Nevada.

Trong khi ông Biden giảm ưu thế trước các cử tri gốc Tây Ban Nha thì Tổng thống Trump lại đang làm tốt ở nhóm cử tri này. Một cuộc khảo sát gần đây của Trung tâm Nghiên cứu Equis tại Arizona cho thấy sự ủng hộ dành cho Tổng thống ở các cử tri gốc Tây Ban Nha đã tăng thêm 8 điểm so với năm ngoái. Thực tế là chiến dịch của ông Trump đã đầu tư mạnh mẽ để tiếp cận các cử tri gốc Tây Ban Nha, đặc biệt là tại Florida, nơi ông hiện cũng đang giành được ưu thế ở nhóm cử tri gốc Cuba.

Ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden vẫn dẫn trước ở nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha ở Arizona và Nevada ở mức 2 con số. Tuy nhiên, để giành chiến thắng, ông Trump sẽ không cần giành được đa số sự ủng hộ của nhóm cử tri này. Tổng thống chỉ cần thu hẹp cách biệt ở những nhóm cử tri như vậy tại một số bang dao động, những nơi mà ông đã và đang thực hiện một số biện pháp cụ thể. 

Ngoài ra, việc tồn tại một số khó khăn trong quá trình tiến hành khảo sát nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha, trong đó có rào cản về ngôn ngữ và việc lấy mẫu khiến cho sự ủng hộ với Tổng thống Trump ở những bang có tỷ lệ người gốc Tây Ban Nha cao, có thể đã bị đánh giá thấp.

Cuối cùng, sau sự ra đi của Thẩm phán Tóa án Tối cao Mỹ Ruth Bader Ginsburg ngày 18/9, sự ủng hộ của các cử tri với Tổng thống Trump có thể sẽ mở rộng, trừ khi nhóm cử tri nữ giới ở vùng ngoại ô chuyển sang ủng hộ ông Biden. Một nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump, vốn những tuần trước tưởng như hoàn toàn không thể xảy ra, nay lại dường như rất có thể xảy ra.