ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Cách Thiền sư Thích Nhất Hạnh truyền giảng phương Tây chánh niệm

Tờ Washington Post của Mỹ mới đây đã cho đăng tải một bài xã luận ca ngợi Thiền sư Thích Nhất Hạnh cũng như việc ông mang chánh niệm tới phương Tây, giúp thay đổi cuộc đời nhiều người.

24/01/2022 14:49
 
Cách Thiền sư Thích Nhất Hạnh truyền giảng phương Tây chánh niệm
Thiền sư Thích Nhất Hạnh tại Chùa Sóc Sơn, Hà Nội năm 2007. Ảnh: Reuters 

"Khi hít vào, ta thấy cơ thể này không phải của ta. Khi thở ra, ta không bị giới hạn bởi cơ thể này. Ta là cuộc sống không có ranh giới. Ta chưa bao giờ được sinh ra và ta chưa bao giờ chết đi". Thiền sư Thích Nhất Hạnh của Việt Nam, người đã đúc kết triết lý trên vừa viên tịch ở tuổi 95.

Ngoài Đức Đạt Lai Lạt Ma, Thiền sư Thích Nhất Hạnh được coi là tu sĩ Phật giáo nổi tiếng nhất với thế giới phương Tây. Ông đến phương Tây vào năm 1961 để giảng dạy về Phật giáo và tôn giáo học so sánh tại các trường Đại học Princeton và Đại học Columbia (Mỹ). Ông thu hút đông đảo sự chú ý vì phản đối chiến tranh Việt Nam và tình bạn với nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Mỹ Martin Luther King Jr., người gọi ông là “tông đồ của hòa bình”.

Thiền sư Thích Nhật Hạnh sau đó còn viết sách (ông đã bán được hơn 3 triệu cuốn sách chỉ tính riêng ở Mỹ), thành lập một trung tâm thiền tập Phật giáo chủ yếu dành cho người phương Tây, thu hút hàng nghìn tín đồ. Ông cũng dẫn dắt các cuộc hội thảo tại nhiều tổ chức, bao gồm cả Ngân hàng Thế giới, Google và Đại học Harvard.

Đóng góp lớn nhất của Thiền sư Thích Nhất Hạnh đối với tư duy phương Tây là truyền giảng triết lý về chánh niệm: ý thức đầy đủ về khoảnh khắc hiện tại. Ông tin chánh niệm là bí quyết không chỉ để hạnh phúc mà còn để sống đích thực.

Con người có một khả năng đáng chú ý để tồn tại bên ngoài khoảnh khắc hiện tại. Thật vậy, sự tinh túy của trí óc con người là khả năng tái hiện các sự kiện trong quá khứ và mường tượng các viễn cảnh trong tương lai. Tất nhiên, đây là một may mắn lớn vì nó cho phép chúng ta học hỏi tối đa từ các trải nghiệm của mình và thực hành hiệu quả cho tương lai.

Tuy nhiên, đó cũng là một lời nguyền. Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã lý giải điều này trong cuốn sách “Điều kỳ diệu của chánh niệm” xuất bản năm 1975: “Trong khi rửa bát, người ta chỉ nên rửa bát. Điều đó có nghĩa, trong khi rửa bát, người ta phải hoàn toàn nhận thức được thực tế rằng mình đang rửa bát. Tại sao? Nếu chúng ta đang nghĩ về quá khứ hoặc tương lai, chúng ta không còn sống trong thời điểm mình đang rửa bát nữa". Chúng ta hoặc đang sống lại một quá khứ hoặc "bị hút vào tương lai" chỉ tồn tại trong ý niệm. Do đó, chỉ có chánh niệm thì mới thực sự sống.

Đơn giản vậy thôi, nhưng tất nhiên cũng vô cùng khó, như bất kỳ người mới nhập môn thiền nào có thể chứng thực. Thiền sư Thích Nhất Hạnh truyền dạy rằng, bí quyết là thực hành trong các hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như rửa bát. Nhưng nó cũng đòi hỏi sự thành thạo của một ý niệm thứ hai, giống như chánh niệm, gần như xa lạ với người phương Tây trước tác phẩm của thiền sư: không cố chấp vướng mắc.

Sự cố chấp vướng mắc của bản thân khiến chúng ta quên lãng việc tồn tại thực sự trong cuộc sống của mình. Cố chấp vướng mắc với những gì? Rõ ràng nhất là với sự sở hữu. Trong “Trái tim của Bụt” (1999), Thiền sư kể câu chuyện về Đức Phật và một nhóm nhà sư "đang an yên dùng bữa trưa cùng nhau" thì một người nông dân địa phương xông vào và hỏi một cách đầy kích động rằng họ có nhìn thấy những con bò đã bỏ chạy của anh ta hay không. Người nông dân than vãn thêm rằng, số phận anh ta càng thêm bất hạnh vì vụ thu hoạch vừng vừa bị sâu bọ phá hoại. Sau khi người nông dân rời đi, Đức Phật quay sang các nhà sư và nói: “Này quý đạo hữu, các vị có biết mình là người hạnh phúc nhất trên Trái đất không? Các vị không có bò hay vừng để mất”.

Tuy nhiên, sự cố chấp vướng mắc còn sâu sắc hơn sự chiếm hữu đơn thuần. Trong một chiêm nghiệm đặc biệt hữu ích cho thời điểm hiện tại ở Mỹ, Thiền sư Thích Nhất Hạnh viết: "Nhân loại phải chịu đựng rất nhiều bởi sự cố chấp vướng mắc vào các quan điểm". Cố gắng sống đúng đắn sẽ làm phân tán sự chú ý khỏi những thứ khác trong thời điểm hiện tại. Tương tự, Thiền sư cũng đề cập đến sự vướng mắc với giận dữ và lo lắng, trong đó ông lưu ý rằng, việc lưu giữ những cảm xúc này là hoàn toàn tự nguyện. Hãy để chúng trôi đi; suy cho cùng, chúng chỉ là những ảo ảnh từ quá khứ hoặc tương lai.

Có thể bạn thấy nghịch lý khi một nhà hiền triết tuyên bố “Ta sẽ không bao giờ chết” lại qua đời. Tuy nhiên, không có gì mâu thuẫn ở đây. Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã truyền giảng một triết lý nhà Phật rằng, cái chết là một ảo ảnh. Ý thức bắt đầu trước khi sự sống sinh học khởi phát và tiếp tục sau khi nó kết thúc: "Sinh và tử chỉ là một cánh cửa mà chúng ta vào - ra".

Thách thức to lớn, như Thiền sư đã nhận thấy, không phải là sống sau cái chết sinh học của ông hay của bạn. Đó là sống ngay ở hiện tại.

Tuấn Anh/Vietnamnet

 


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Trung Quốc – Mỹ cải thiện và thúc đẩy quan hệ song phương

Trung Quốc – Mỹ cải thiện và thúc đẩy quan hệ song phương

18:26 , 27/03/2024

Phát biểu tại buổi tiếp Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về quan hệ Mỹ - Trung, ông Evan Greenberg, người đang ở thăm Bắc Kinh, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị ngày 26-3 kêu gọi Mỹ hợp tác với Trung Quốc để cung cấp nhiều hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động giao lưu giữa người dân hai nước.

Nga sửa luật liên quan đến người nước ngoài, siết chặt điều kiện lưu trú

Nga sửa luật liên quan đến người nước ngoài, siết chặt điều kiện lưu trú

18:22 , 27/03/2024

Sau vụ khủng bố kinh hoàng ngày 22/3 làm ít nhất 139 người thiệt mạng tại ngoại ô Moscow, Bộ Lao động Nga đã soạn thảo dự luật siết chặt điều kiện lưu trú của người nước ngoài tại Nga.

Nhật Bản nới lỏng quy định xuất khẩu quốc phòng

Nhật Bản nới lỏng quy định xuất khẩu quốc phòng

18:21 , 27/03/2024

Ngày 26/3, Nội các Nhật Bản vừa thông qua quyết định nới lỏng các quy định xuất khẩu quốc phòng. Quyết định này sẽ cho phép nước này xuất khẩu máy bay chiến đấu thế hệ mới - được phát triển với sự hợp tác của Vương quốc Anh và Italia sang các nước thứ ba.

Pháp gặp khó trong giảm thâm hụt ngân sách

Pháp gặp khó trong giảm thâm hụt ngân sách

18:20 , 27/03/2024

Chính phủ Pháp sẽ phải đẩy mạnh cắt giảm ngân sách, trong bối cảnh các số liệu vừa công bố ngày 26/3 cho thấy mức thâm hụt ngân sách công trong năm ngoái của nước này cao hơn nhiều so với dự kiến.

Ireland có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ireland có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

23:20 , 25/03/2024

Ngày 24/3, Đảng Fine Gael của Cộng hòa Ireland đã bổ nhiệm ông Simon Harris làm lãnh đạo mới, mở ra con đường đưa ông trở thành vụ Thủ tướng trẻ nhất lịch sử Ireland ở tuổi 37 khi Quốc hội nước này nhóm họp vào ngày 9/4 tới.

Mỹ: IS vẫn là mối đe dọa đối với an ninh Iraq

Mỹ: IS vẫn là mối đe dọa đối với an ninh Iraq

23:16 , 25/03/2024

Trong cuộc trả lời phỏng vấn tại Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, Đại sứ Mỹ tại Iraq Alina Romanowski ngày 24/3 nhận định, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn là mối đe dọa đối với an ninh của Iraq và công tác phối hợp giữa lực lượng nước này và liên quân do Mỹ đứng đầu nhằm đánh bại IS chưa hoàn tất.

Phe đối lập Senegal ăn mừng chiến thắng sớm trong cuộc bầu cử tổng thống

Phe đối lập Senegal ăn mừng chiến thắng sớm trong cuộc bầu cử tổng thống

23:14 , 25/03/2024

Ngày 25/3, một số ứng cử viên của phe đối lập trong cuộc bầu cử tổng thống ở Senegal đã tuyên bố, ông Bassirou Diomaye Faye là người chiến thắng, sau khi các cuộc kiểm phiếu đầu tiên cho thấy ông dẫn đầu về số phiếu bầu. Phe đối lập đã xuống đường tổ chức ăn mừng chiến thắng sớm.

Ba Lan cáo buộc Nga xâm phạm không phận

Ba Lan cáo buộc Nga xâm phạm không phận

20:11 , 25/03/2024

Lực lượng vũ trang Ba Lan ngày 24/3 cáo buộc, một tên lửa hành trình mà Nga dùng để không kích thành phố Lviv, phía tây Ukraine đã bay vào không phận Ba Lan.

Trung Quốc cấm sử dụng chip sản xuất từ Mỹ trong máy tính chính phủ

Trung Quốc cấm sử dụng chip sản xuất từ Mỹ trong máy tính chính phủ

20:09 , 25/03/2024

Chính phủ Trung Quốc vừa ban hành quy định loại bỏ vi xử lý của Intel và AMD từ Mỹ ra khỏi máy tính cá nhân và máy chủ trong các cơ quan công quyền. Cùng với đó, các hệ điều hành nước ngoài bao gồm Windows của Microsoft cũng bị đưa vào danh sách xem xét thay thế bằng các lựa chọn có nguồn gốc nội địa.

Nga tạm giam 4 nghi phạm vụ tấn công khủng bố

Nga tạm giam 4 nghi phạm vụ tấn công khủng bố

20:07 , 25/03/2024

Ngày 25/3, Tòa án quận Basmanny của Moscow đã triệu tập để nghe yêu cầu của các công tố viên về 4 nghi phạm có hành vi khủng bố liên quan đến vụ tấn công hôm 22-3, cướp đi sinh mạng của ít nhất 137 người. Sau vụ tấn công đẫm máu này, nhiều quan chức Nga đã kêu gọi tái áp dụng án tử hình.