Nghệ sĩ Việt mang nhà rông của Việt Nam đến nước Pháp

Trong suốt 2 năm (từ 2016- 2018), vượt mọi khó khăn về không gian, thời gian và địa lý, NTK áo dài "Cô Ba Sài Gòn" Thuỷ Nguyễn đã mang tác phẩm sắp đặt ‘Silver Room’ (Nhà Bạc) đến tận vùng đồi núi Aix-en-Provence của nước Pháp xa xôi. Với tác phẩm này, Tia đã mở thêm một cánh cửa để phương Tây bước vào thế giới nghệ thuật đương đại Việt Nam, dạo chơi ở ranh giới giữa sử thi, kiến trúc Tây Nguyên, các nghi lễ Phật giáo, các thực hành thủ công của mỹ thuật Việt Nam.

Người xem ngắm tác phẩm.

Lấy cảm hứng từ kiến trúc của những ngôi nhà Rông của các dân tộc miền núi Bắc Tây Nguyên mà Tia đã gắn bó trong suốt những năm sinh viên đi vẽ thực tế, ‘Silver Room’ mang kích cỡ tương đương một căn nhà thật, với tổng chiều cao 16.2 mét, rộng 6 mét và dài 14.9 mét. Để hiện thực hóa được tác phẩm ‘Silver Room’ tại Pháp, nghệ sĩ đã phải tính toán đến tất cả những biến đổi về độ ẩm, khí hậu tác động lên gỗ. Phải mất 10 tháng để già làng Ynut tìm được vật liệu gỗ phù hợp và xử lý gỗ thật kỹ trước khi ráp thành tác phẩm. Tất cả mọi mối nối của nhà Rông đều buộc bằng dây, không dùng đinh.

Kiến trúc của nhà rông.

“Dựng mái nhà đúng là một nghệ thuật siêu đẳng, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Mọi mưa gió, bão bùng trên tầng cao đều không quật được sức người, trí tuệ và kinh nghiệm đắc tâm cổ truyền. Những ai chưa chứng kiến, chưa bắt tay làm thì thật khó tưởng tượng” - Tia chia sẻ về một trong những thách thức khi thực hiện tác phẩm.

Nếu may mắn, người xem có thể chứng kiến sự huyền diệu khi tia sáng mặt trời chiếu lọt qua khe cửa, rọi sáng vào tượng Phật bằng đá thạch anh trắng, mang lại một  vầng hào quang huyền ảo. Cũng chính tính ‘thời khắc’ độc đáo này đã nhấn mạnh chữ ‘duyên’ trong Phật giáo, đúng người, đúng thời điểm, không thể gượng ép. Tác phẩm thể hiện lối sống và niềm tin của chính nghệ sĩ vào một cõi an nhiên trong tâm hồn, giữa bộn bề những xung đột giữa quá khứ - hiện tại – tương lai; giữa khát khao và sự buông bỏ; giữa những bản sắc của quê hương và sự hòa nhập với thế giới.

Tượng Phật bằng đá thạch anh trắng phát sáng.

Càng bôn ba nhiều nơi và vượt qua nhiều đường biên, Tia Thủy Nguyễn càng thấm thía hơn sự thiêng liêng của bản sắc và truyền thống. Đối với cô, nghệ thuật chưa bao giờ là một đích đến, mà là một hành trình mang một phần văn hóa và tâm hồn của người Việt Nam ra thế giới./.

Tố Uyên/VOV.VN