Đảm bảo công bằng trong đánh giá năng lực học sinh bằng học bạ

Năm học 2021 – 2022, trường THPT Triệu Sơn 3, tỉnh Thanh Hóa có  30,8% học sinh giỏi, 55% học sinh khá và 14,2% học sinh trung bình. So với các trường THPT trên toàn tỉnh, tỉ lệ học sinh giỏi của nhà trường khá khiêm tốn, chỉ đứng thứ 45. Tuy nhiên, trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, điểm bình quân của nhà trường là 7,13 điểm, đứng thứ 6 trong toàn tỉnh, một vị trí tương đối cao.

Trong khi đó, trường THPT Lê Hồng Phong, thị xã Bỉm Sơn có tỉ lệ học sinh giỏi là 66%, đứng thứ 4 toàn tỉnh chỉ sau trường THPT chuyên Lam Sơn, Hàm Rồng và Lê Hoàn, song bình quân điểm thi tốt nghiệp THPT quốc gia của nhà trường chỉ đạt 6,01 điểm, đứng thứ 73 trong toàn tỉnh.

So sánh điểm bình quân thi tốt nghiệp THPT với tỉ lệ học sinh giỏi của hai trường THPT Triệu Sơn 3 và Lê Hồng Phong có thể thấy sự chênh lệch lớn giữa kết quả đánh giá học lực của của nhà trường so với kết quả kỳ thi THPT. Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại nhiều trường THPT khác trong tỉnh.

Bà Bùi Thị Thanh, Phó giám đốc Sở Giáo dục & đào tạo tỉnh Thanh Hoá cho biết việc đánh giá, xếp loại học sinh là do các nhà trường, có những nhà trường có tâm lý muốn học sinh có học bạ tốt, tạo thuận lợi cho học sinh, dẫn đến nhiều trường không phản ánh đúng năng lực học sinh.

Trong 3 năm 2018, 2019 và 2020, điểm trung bình thi tốt nghiệp THPT của Thanh Hoá lần lượt xếp ở vị trí 49, 46, 44 trên 63 tỉnh thành trong cả nước. Sau nhiều nỗ lực, năm 2022, điểm trung bình của Thanh Hoá đã vươn lên xếp thứ 27. Mặc dù có sự cải thiện đáng kể, đây vẫn chưa phải là thứ hạng cao. Để cải thiện được thứ hạng này cần có nhiều giải pháp dài hạn, trong đó các nhà trường cần có sự đầu tư nghiêm túc và thực chất cho nâng cao chất lượng giáo dục, hướng tới học thật, thi thật, loại bỏ căn bệnh thành tích.

Hiện nay, nhiều trường Đại học, cao đẳng sử dụng phương thức xét tuyển bằng học bạ. Điều này dễ dẫn đến tình trạng nâng điểm học bạ. Việc đánh giá năng lực học sinh thông qua điểm số không đúng, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục phổ thông mà còn ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đại học, cao đẳng.

Thực tế này đặt ra yêu cầu cho ngành Giáo dục cần phải có những giải pháp hiệu quả để việc đánh giá năng lực học sinh qua học bạ đi vào thực chất. Nhiều trường Đại học, cao đẳng cũng bắt đầu không chỉ sử dụng điểm học bạ bậc THPT để xét tuyển mà còn kèm theo những điều kiện kết hợp khác trong tuyển sinh để nâng cao chất lượng đào tạo.