Cựu Tổng thống Barack Obama nhắn gửi thế hệ trẻ tốt nghiệp thời Covid-19

Bài phát biểu sâu sắc được ông Barack Obama chia sẻ trên trang Twitter chạm đến trái tim nhiều người:

"...Xin chào mọi người. Tôi cực kỳ hãnh diện về những gì bạn đã làm được trong thời gian bạn làm việc với Quỹ Obama.

Và tất nhiên, tôi vô cùng hãnh diện về tất cả các bạn trong khoá tốt nghiệp trung học năm 2020 - cũng như về các giáo viên, huấn luyện viên và nhất là những phụ huynh, người thân đã dẫn dắt cho các bạn trên suốt chặng đường.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, việc tốt nghiệp trung học vẫn là một thành tựu lớn. Để có ngày hôm nay, nhiều người trong số các bạn đã phải vượt qua những trở ngại lớn, có thể là bệnh tật, cha mẹ mất việc hoặc phải sống ở những nơi mà người ta nhiều lúc coi thường bạn.

Cùng những thách thức thông thường của tuổi mới lớn, tất cả các bạn đã phải đối phó với những áp lực gia tăng của truyền thông xã hội, tin tức về các vụ nổ súng ở trường học và sự ám ảnh của biến đổi khí hậu. Rồi đúng lúc bạn chuẩn bị ăn mừng việc đã vượt khó thành công, đúng lúc bạn mong tới các buổi dạ hội của lớp cuối khóa, các buổi lễ tốt nghiệp thì một đại dịch toàn cầu xuất hiện làm đảo lộn cả thế giới.

Tôi chia sẻ thật lòng với các bạn, những thất vọng của việc bỏ lỡ một buổi lễ tốt nghiệp sẽ trôi qua khá nhanh. Chính tôi cũng không còn nhớ gì nhiều về lễ tốt nghiệp trung học của mình.

Tôi biết rằng việc không phải ngồi đó mà nghe một diễn giả phát biểu trong lễ tốt nghiệp cũng là việc không tệ - những buổi tôi đã dự thường kéo dài quá lâu. Ngoài ra, không phải ai đội cái mũ tốt nghiệp trông cũng đẹp, đặc biệt nếu các bạn có đôi tai to như tai tôi. Hơn nữa, các bạn vẫn sẽ có cơ hội gặp lại bạn bè lúc cuộc khủng hoảng y tế này kết thúc. 

Dù vậy, sự tốt nghiệp của bạn đánh dấu việc bạn bước vào tuổi trưởng thành – thời điểm mà bạn bắt đầu chịu trách nhiệm về cuộc đời mình. Đó là lúc bạn được quyết định điều quan trọng đối với bạn: lựa chọn nghề nghiệp để theo đuổi. Bạn muốn xây dựng gia đình với ai. Các giá trị bạn muốn sống theo. Và với tình trạng hiện tại của thế giới, việc phải ra những quyết định đó có thể là hơi đáng sợ.

Nếu bạn đã lên kế hoạch đi học đại học, sẽ nhập học vào mùa thu - thì việc này giờ không còn là điều nghiễm nhiên sẽ xảy ra nữa. Nếu bạn đã có kế hoạch sẽ vừa làm việc vừa đi học, tìm được ra công việc đầu tiên đó sẽ khó khăn hơn. Lúc mà ngay cả những gia đình khá giả cũng đang phải đối phó với sự bất trắc lớn lao thì những người lúc trước phải vật lộn mưu sinh nay sinh mạng khác gì như đang bị treo trên sợi tóc.

Tất cả điều đó đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải trưởng thành nhanh hơn một vài thế hệ khác. Đại dịch này đã làm rung chuyển hiện trạng và bộc lộ nhiều vấn đề tồn tại từ lâu của nước ta như sự bất bình đẳng kinh tế rộng khắp đến những chênh lệch có căn nguyên chủng tộc vẫn còn hiện diện cho đến việc thiếu vắng chăm sóc sức khỏe cơ bản cho những người có nhu cầu.

Đại dịch đã đánh thức rất nhiều người trẻ để họ nhận ra thực tế rằng những cung cách vận hành cũ đơn giản là không hiệu quả nữa; rằng việc bạn kiếm được bao nhiêu tiền không còn quan trọng nữa khi mọi người xung quanh bạn chịu đói chịu đau; rằng xã hội và nền dân chủ của chúng ta chỉ vận hành khi chúng ta nghĩ không chỉ cho bản thân ta mà còn cả vì nhau nữa.

Đại dịch Covid-19 cũng kéo tụt bức màn xuống làm lộ ra một sự thật phũ phàng, điều mà chúng ta đều phải chấp nhận một khi từ biệt tuổi thơ. Bạn có thấy những người lớn mà chúng ta cứ nghĩ là đang làm chủ tình thế và biết là họ đang làm gì? Hóa ra là chính họ cũng không có đủ hết mọi câu trả lời. Không ít người trong số họ còn không biết cả cách đặt những câu hỏi đúng. Vì thế, nếu như thế giới này có tiến bộ được thì điều đó phụ thuộc ở bạn.

Nhận thức này nghe có phần đáng sợ nhưng tôi hy vọng nó cũng truyền cho bạn cảm hứng. Tất cả những thách thức mà đất nước này hiện phải đối mặt, không một ai có thể nói với bạn là “không, bạn còn quá trẻ để hiểu được”. Bởi vì hiện tại có quá nhiều bất trắc và bỗng chốc có tình trạng mạnh ai người nấy tự tung tự tác, thế giới này bỗng trở thành thế giới mà chính thế hệ của các bạn cần phải định hình. 

Vì tôi là một trong những tay già rồi, tôi sẽ không bảo các bạn cần phải làm gì với sức mạnh giờ nằm trong tay các bạn. Nhưng tôi gửi lại cho các bạn ba lời khuyên ngắn gọn.

Thứ nhất, đừng hoảng sợ. Trước đây nước Mỹ đã từng trải qua những thời kỳ khó khăn như chế độ nô lệ và nội chiến, nạn đói và bệnh tật, cuộc đại khủng hoảng và sự kiện 9/11. Mỗi lần như chúng ta lại vượt qua và trở nên mạnh mẽ hơn, thường là nhờ có một thế hệ mới là những người trẻ như các bạn, đã học được từ những sai lầm quá khứ và nhận ra cách làm cho mọi việc tốt hơn.

Thứ hai, hãy làm những gì bạn cho là đúng. Chỉ làm những gì ta thích, những gì tiện lợi, những gì dễ dàng – vốn là cách nghĩ trẻ con. Thật không may rất nhiều người tạm gọi là người lớn, bao gồm cả vài người có danh vị và công việc quan trọng, vẫn nghĩ theo cách đó.

Tôi hy vọng rằng thay vì làm giống họ, bạn quyết định gắn mình vào những giá trị bền bỉ như tính trung thực, chăm chỉ, tinh thần trách nhiệm, công bằng, rộng lượng, tôn trọng mọi người.

Không phải lần nào việc gì bạn cũng đều làm đúng, rồi thì bạn cũng sẽ mắc lỗi như tất cả chúng ta đều mắc. Nhưng nếu bạn lắng nghe sự thật ẩn chứa trong chính bạn, ngay cả khi sự thật đó phũ phàng, kể cả khi sự thật đó gây ra điều bất tiện, người khác sẽ nhận thức được việc đó. Họ sẽ vươn tới để ở gần bên bạn. Và bạn sẽ là một phần của giải pháp chứ không phải một phần của vấn đề.

Và cuối cùng, hãy xây dựng một cộng đồng. Không ai có thể tự mình làm nên việc lớn. Ngay lúc này khi mọi người đang sợ hãi thì quá dễ để chúng ta cảm thấy hoài nghi rồi bắt đầu nghĩ thôi thì mình chỉ lo cho bản thân, cho người nhà mình, cho những người bề ngoài trông giống mình, những người suy nghĩ giống mình, những người cầu nguyện lễ bái giống mình.

Nhưng nếu như chúng ta có bao giờ vượt qua thời gian khó này thành công; nếu như chúng ta có bao giờ tạo dựng nên được một thế giới mà ở đó ai cũng có cơ hội để có công ăn việc làm, để có đủ tiền trả học đại học; nếu chúng ta có bao giờ bảo vệ được môi trường và đánh bại được những đại dịch tương lai, thì chúng ta sẽ phải làm tất cả những việc đó cùng nhau.

Vì vậy hãy rung động, đồng cảm với những cuộc đấu tranh vật lộn của một người khác. Hãy đứng dậy bảo vệ quyền của một người khác. Hãy bỏ lại đằng sau những lối nghĩ thủ cựu chia rẽ chúng ta như sự phân biệt giới tính, định kiến chủng tộc, đẳng cấp cao thấp, lòng tham và hãy cùng nhau đặt thế giới này lên một quỹ đạo khác.

Khi bạn cần sự giúp đỡ, Michelle và tôi đã đặt sứ mệnh của Quỹ của chúng tôi là mang đến cho những người trẻ các kỹ năng và sự hỗ trợ để giúp bạn dẫn dắt các cộng đồng của chính bạn và kết nối bạn với các nhà lãnh đạo trẻ khác ở nước Mỹ và trên toàn cầu.

Nhưng, sự thật là các bạn không cần chúng tôi phải nói cho bạn biết bạn cần phải làm gì. 

Bởi lẽ xét theo nhiều cách thì chính các bạn đã bắt đầu làm việc dẫn đường. 

Xin chúc mừng, Khóa học sinh tốt nghiệp năm 2020. Các bạn hãy tiếp tục làm chúng tôi tự hào!"

Lệ Thu/ Dân trí