Afghanistan sau một năm Taliban trở lại nắm quyền
Ngày 15/8 - tròn một năm ngày lực lượng Taliban trở lại nắm quyền kiểm soát Afghanistan từ chính quyền thân Mỹ. Sau khi lên nắm quyền, Taliban đã cam kết sẽ xây dựng một đất nước Afghanistan mới để được cộng đồng quốc tế thừa nhận. Tuy nhiên, một năm sau, Afghanistan vẫn đứng trên bờ vực khủng hoảng kinh tế, đói nghèo, an ninh và dịch bệnh. Cam kết về một chính phủ toàn diện, bao trùm cũng như đổi mới cách thức quản trị đất nước nhằm mang lại cho người dân một nền an ninh, kinh tế tốt đẹp hơn vẫn chưa thể thành hiện thực.
Đã 365 ngày trôi qua kể từ khi các lực lượng Mỹ và đồng minh rút đi trong hỗn loạn khỏi đất nước Afghanistan. Chính quyền Kabul kháng cự yếu ớt và tan rã rất nhanh. Và kết quả là lực lượng Taliban lên nắm quyền một cách dễ dàng vào đúng ngày 15/8/2021. Việc tiếp quản, chuyển giao quyền lực được thực hiện êm thấm, không có đụng độ, tạo cho người dân nước này hy vọng về một nền an ninh, kinh tế tốt đẹp hơn. Thế nhưng hy vọng đó không kéo dài được lâu. Trong 1 năm qua, những gì mà người dân Afghanistan đã phải trải qua là đi từ chỗ xấu cho tới tồi tệ, cả về an ninh và sinh kế, cả về mặt quản trị nhà nước cho tới việc đảm bảo quyền của phụ nữ, trẻ em gái, của các nhóm sắc tộc thiểu số.
Các tay súng Taliban tại một điểm kiểm soát ở Farah, Afghanistan ngày 11/8. Ảnh: Reuters.
Hạn hán, lũ lụt, dịch bệnh trong 2 năm qua khiến cho sản lượng lương thực và cả nền kinh tế của Afghanistan khủng hoảng nghiêm trọng. Quốc gia này hiện có số người trong tình trạng mất an ninh lương thực khẩn cấp cao nhất thế giới, với hơn 23 triệu người cần hỗ trợ và khoảng 95% dân số không đủ ăn mỗi ngày. Trận động đất mạnh 6,2 độ xảy ra hồi tháng 6 vừa qua đã làm trầm trọng hơn những khó khăn mà Afghanistan đang phải đối mặt và cũng một lần nữa cho thấy những yếu kém của chính quyền Taliban trong xử lý khủng hoảng.
Trong 1 năm qua, số vụ tấn công khủng bố tại Afghanistan vẫn không có chiều hướng giảm dù Taliban lên nắm quyền với tuyên bố không để Afghanistan trở thành nơi nuôi dưỡng khủng bố, gây hại cho các nước láng giềng. Thế giới lo ngại quốc gia này đang trở thành nơi tập hợp và tranh chấp của các nhóm khủng bố.
Chính quyền mới do Taliban lập ra vẫn chưa bảo đảm tính ổn định, thống nhất và chưa đủ sức để xử lý khủng hoảng, các kịch bản diễn biến phức tạp khi thiếu sự hỗ trợ tức thời của quốc tế. Sau 1 năm Taliban trở lại nắm quyền, chờ đợi Afghanistan phía trước vẫn là những khó khăn, thách thức.