Huyện Thạch Thành bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa lịch sử
Xác định việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa lịch sử là một trong những nguồn lực quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Thạch Thành đã quan tâm tôn tạo, phục dựng hệ thống di tích lịch sử, bảo vệ danh lam thắng cảnh, văn hóa phi vật thể gắn với phát triển du lịch.
Thạch Thành có hệ thống di tích văn hóa lịch sử phong phú về số lượng và thể loại với 46 di tích và địa điểm di tích đã được kiểm kê, 16 di tích được xếp hạng. Trong đó có những di tích có giá trị cao về ý nghĩa lịch sử cũng như về kiến trúc nghệ thuật như: Di chỉ khảo cổ học hang Con Moong, Khu Di tích Chiến khu Ngọc Trạo, hang Treo…vv. Thạch Thành còn có hệ hống di sản văn hóa phi vật thể rất đa dạng và độc đáo mang sắc thái văn hóa riêng của 2 dân tộc Kinh - Mường với 78 di sản đã được kiểm kê bảo vệ như các lễ hội, trò chơi trò diễn dân gian, các làng nghề truyền thống…vv. Xác định việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, các cấp ủy đảng, chính quyền huyện Thạch Thành đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức các hoạt động bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa trên địa bàn huyện.
Đặc biệt, trên cơ sở thực hiện Kết luận số 82 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa về tăng cường lãnh đạo của cấp ủy về công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tỉnh giai đoạn 2017-2025; Nghị quyết số 33 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, huyện Thạch Thành đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, đề án để phát triển văn hóa, lịch sử, du lịch và sản phẩm văn hóa tiêu biểu trong đó chú trọng việc triển khai tổ chức các lễ hội; phục dựng các điệu múa, làn điệu dân ca, trò chơi trò diễn, nghề truyền thống, bảo tồn trang phục dân tộc. Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa lịch sử cũng đã được cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương đưa vào nghị quyết hàng năm để triển khai thực hiện có hiệu quả, đồng thời được xem là tiêu chí quan trọng trong xây dựng làng, thôn văn hóa kiểu mẫu.
Xã Thành Mỹ, huyện Thạch Thành là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, trong đó có đình Mường Đòn gắn với lễ hội của dân tộc Mường. Thời gian qua, tranh thủ nguồn đầu tư ngân sách của cấp trên và huy động xã hội hóa, xã đã nỗ lực tôn tạo ngôi đình và phục dựng lễ hội. Với những nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền xã Thành Mỹ và sự hỗ trợ của Vụ văn hóa Dân tộc( Bộ văn hóa thể thao và du lịch) và Sở Văn hóa thể thao và du lịch Thanh Hóa cuối tháng 10 vừa qua, lễ hội văn hóa Mường Đòn được chính thức được phục dựng với đầy đủ các nghi thức văn hóa tâm linh đặc sắc như lễ rước sắc, rước kiệu, tham gia các trò dân gian như chơi đu, kéo co, ném còn, thi bắn nỏ, đánh mảng, đánh cù... cùng với các chương trình biểu diễn văn nghệ hát giao duyên, hát tuồng cổ, hát mường, hát xường... mang đậm nét văn hóa truyền thống của dân tộc Mường.
Xác định việc phát huy các giá trị văn hóa lịch sử truyền thống gắn với phát triển du lịch là chương trình hành động trọng tâm trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Thạch Thành lần thứ XXV, huyện Thành Thành đã tập trung mọi nguồn lực để đầu tư hệ thống giao thông, bảo tồn, phát huy giá trị các di tích văn hóa, lịch sử, cách mạng và tâm linh. Bằng nguồn ngân sách trung ương và của tỉnh, huyện và các doanh nghiệp, Thạch Thành đã dành tổng kinh phí 134 tỷ đồng đầu tư cho các dự giao thông trọng điểm như: Tuyến giao thông từ đường Hồ Chí Minh đến điểm du lịch thác Mây, xã Thạch Lâm; tuyến đường từ Quốc lộ 217B đến Di tích quốc gia đặc biệt hang Con Moong, xã Thành Yên; tuyến đường từ Quốc lộ 45 đi Di tích hang Treo, xã Thành Tâm..., dự án tu bổ, tôn tạo Di tích chiến khu du kích Ngọc Trạo với tổng vốn đầu tư hơn 5 tỷ đồng, tu bổ và xây dựng các hạng mục thuộc di tích quốc gia đặc biệt hang Con Moong và các di tích phụ cận…vv.
Ông Đinh Văn Công - Bí thư Đảng uỷ xã Thành Yên, huyện Thạch Thành cho biết: "Chúng tôi tập trung vào công tác bảo vệ hang Con Moong, tổ chức cho học sinh và đoàn thanh niên vệ sinh môi trường đường lên hang. Cái đặc biệt là phải bảo vệ các hố đào để phục vụ khai quật sau này tiếp theo. Tiếp nữa là phải bảo vệ rừng và môi trường, nhiệm vụ chính trị nhiệm vụ bảo vệ rừng là bảo vệ di tích".
Với sự chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự tham gia có hiệu quả của các tổ chức đoàn thể chính trị và sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân, đến nay công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa lịch sử trên địa bàn huyện Thạch Thành đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Nhiều phong tục, lễ nghi văn hóa đặc trưng được phục dựng như mo Mường, hát Xéc bùa, xường Mường, hát Mường, lễ hội Mường Đòn, lễ Khai hạ, lễ Kỳ phúc, hát mừng cơm mới, lễ dựng cây nêu, tung còn, đánh mảng, tục cưới hỏi, ma chay, tục ăn tết lại, tục kết chạ, làm vía...Các di tích lịch sử được đầu tư tôn tạo đã góp phần giáo dục truyền thống văn hóa lịch sử cho nhân dân và thu hút đông đảo du khách. Nhiều điểm danh lam thắng cảnh như đền Phố Cát, xã Thành Vân; thác Mây xã Thạch Lâm, Thác Voi đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách thập phương. Riêng trong 9 tháng đầu năm, huyện Thạch Thành đã đón khoảng 115 nghìn lượt khách du lịch, doanh thu từ các hoạt động kinh doanh du lịch ước đạt khoảng 90 tỷ đồng.
Với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân, công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn huyện Thạch Thành đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần gìn giữ nét văn hóa đặc sắc của dân tộc, tạo động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.