Lạch Trường vang mãi chiến công
(TTV) - Cách đây 58 năm, trong các ngày từ mùng 2 đến mùng 5/8/1964, Hải quân nhân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu và giành chiến thắng trong cuộc đối đầu không cân sức với đế quốc Mỹ tại vùng biển Lạch Trường, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Sự kiện đó đã làm nên truyền thống “đánh thắng trận đầu” của Hải quân Việt Nam, góp phần cổ vũ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta thi đua đánh giặc lập công, quyết tâm giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, Cửa biển Lạch Trường – nơi đầu sóng ngọn gió - vẫn vang mãi bài ca hào hùng.
Những ngày mùa thu tháng 8 lịch sử, đoàn cựu chiến binh Ban liên lạc Hải quân tỉnh Thanh Hóa lại trở về Lạch Trường, xã Hoằng Trường huyện Hoằng Hóa, dâng hương tưởng niệm 54 đồng đội đã hy sinh tại vùng biển này.
Thời khắc lịch sử cách đây 58 năm, trước nguy cơ thất bại của chiến lược "chiến tranh đặc biệt", đế quốc Mỹ có ý đồ đánh phá bằng không quân và hải quân ra miền Bắc, đưa miền Bắc "trở về thời kỳ đồ đá". Đêm ngày 31/7, rạng sáng ngày 1/8/1964, tàu khu trục Ma Đốc Mỹ đã tiến sâu vào vùng biển Đông Bắc hòn Mê. Với ý chí quyết tâm, Biên đội tàu phóng lôi 333, 336, 339 của Hải quân Việt Nam đã xuất kích chiến đấu, phóng ngư lôi làm tàu Ma Đốc bị thương phải tháo chạy ra khỏi hải phận miền Bắc.
Sau sự kiện này, chính quyền Mỹ dựng lên sự kiện "Vịnh Bắc Bộ", vu cáo Hải quân Việt Nam cố tình tấn công tàu chiến Mỹ ở vùng biển quốc tế. Ngày 5/8/1964, Mỹ huy động máy bay tiến hành cuộc tiến công đánh phá vào hầu hết các căn cứ Hải quân của Việt Nam trên suốt dải ven biển miền Bắc từ sông Gianh (Quảng Bình), đến Bãi Cháy (Quảng Ninh), trong đó Lạch Trường, Hoằng Hóa là trọng điểm đánh phá ác liệt nhất.
14 giờ 15 phút ngày 5/8/1964, nhiều tốp máy bay địch từ biển Đông bay vào, bắn phá từ đảo hòn Nẹ đến cửa Lạch Trường. Với tinh thần sẵn sàng chiến đấu, các đơn vị hải quân đã phối hợp với Đồn biên phòng 74, đại đội ra đa, tự vệ thủy sản Lạch Trường và dân quân các xã phối hợp chặt chẽ, dũng cảm đánh máy bay địch. Trong ngày 5/8/1964, lực lượng Hải quân Việt Nam phối hợp với lực lượng vũ trang ở các địa phương bắn rơi 8 máy bay Mỹ, bắn bị thương nhiều chiếc khác và bắt sống nhiều giặc lái.
Chiến thắng Lạch Trường là thắng lợi đầu tiên của Hải quân Việt Nam trong cuộc đối đầu khốc liệt với Đế quốc Mỹ. Chiến thắng Lạch Trường đã trở thành ngày truyền thống "đánh thắng trận đầu" của Hải quân Việt Nam, được ghi vào lịch sử hào hùng của dân tộc. Trong trận chiến khốc liệt đó, 54 chiến sĩ hải quân đã hy sinh trên biển.
Để tri ân những đóng góp, hy sinh to lớn của cán bộ, chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam, quân và dân Thanh Hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, ngày 29/7/2014, UBND tỉnh Thanh Hóa và Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân đã xây dựng Tượng đài "chiến thắng trận đầu" tại xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa. Đây là công trình văn hóa lịch sử để ghi nhớ, tôn vinh, tri ân sự đóng góp, hy sinh to lớn của quân và dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau.
Trở về Hoằng Trường cùng với các cựu chiến binh hải quân, chúng tôi như được sống lại một thời chiến tranh oanh liệt của quân và dân ta, càng thêm tự hào về truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường của những con người nơi đầu sóng ngọn gió. Những năm tháng chiến tranh, người dân Hoằng Trường cơm không có để ăn, đến khoai sắn cũng chẳng đủ no, nhưng vẫn một lòng quyết tâm đánh đuổi giặc Mỹ xâm lược.
Lịch sử về những ngày Lạch Trường dậy sóng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước vẫn được nhân dân Hoằng Trường nhắc đến với niềm tự hào: quân dân Hoằng Trường, Hoằng Hóa đã góp phần cùng quân dân miền Bắc làm nên "chiến thắng trận đầu" trong kháng chiến chống Mỹ vào ngày 05/08/1964, làm nức lòng quân dân cả nước và bạn bè Quốc tế.
Cùng với công trình Tượng đài "Chiến thắng trận đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam", vùng cửa biển này còn nổi tiếng với một câu chuyện có thật mà đẹp như huyền thoại: các bô lão dân quân Hoằng Trường tham gia bắn máy bay Mỹ bằng súng bộ binh, lập chiến công hiển hách bắn rơi chiếc máy bay thứ 2.400 trên bầu trời miền Bắc, được Bác Hồ gửi thư khen. Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường đã được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Tượng đài Lão dân quân Hoằng Trường được xây dựng bằng chất liệu đá với quy mô hoành tráng. Đến thăm Tượng đài, chúng tôi vô cùng tự hào về chiến công của ông cha ta.
Lịch sử đau thương và hào hùng đã khép lại. Hoằng Trường hôm nay đã có nhiều đổi thay. Nhưng những di tích, những câu chuyện, bài hát, lời thơ… được lưu truyền sẽ nhắc cho thế hệ hôm nay và mai sau luôn nhớ: "Chiến thắng Lạch Trường" của quân và dân Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị lịch sử trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Những chiến sĩ Hải quân anh dũng cùng nhân dân Hoằng Trường không sợ gian khổ, hy sinh, đã cùng nhau lập nên chiến công, để tiếng sóng Lạch Trường mãi âm vang trên vùng cửa biển quê hương./.