Ngành Kiểm sát thí điểm báo cáo vụ án bằng sơ đồ tư duy
Mỗi hồ sơ vụ án hình sự đều có từ vài trăm trang đến hàng nghìn trang bút lục, chứa khối lượng lớn thông tin, dữ liệu mà các kiểm sát viên phải nghiên cứu và ghi nhớ. Để giúp kiểm sát viên và lãnh đạo Viện dễ dàng hơn trong việc phân tích, đánh giá các tình tiết vụ án, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã triển khai thí điểm báo cáo vụ án bằng sơ đồ tư duy. Tại Thanh Hoá, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh đã chọn Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Sầm Sơn và huyện Thọ Xuân là hai đơn vị thực hiện thí điểm. Bước đầu cho thấy những hiệu quả rõ rệt trong giải quyết án bằng phương pháp này.
Với phần mềm Xmind, vụ án được thể hiện dưới dạng sơ đồ hình khối, phản ánh đầy đủ toàn bộ quá trình tố tụng, nội dung vụ án, hệ thống chứng cứ buộc tội, gỡ tội. Từng luận cứ được đính kèm các đường link mở ra video, hình ảnh, các file tài liệu đã được số hóa như: Lời khai, sơ đồ hiện trường, hình ảnh hiện trường...
Nếu theo phương pháp cũ, khi cần tìm thông tin, dữ liệu của vụ án, kiểm sát viên phải lật tìm vào từng trang bút lục; cách làm này mất nhiều thời gian và khó chủ động trong việc phân tích, đánh giá vụ án. Với cách làm mới, chỉ cần nhấp "chuột", cùng một vài thao tác đơn giản, toàn bộ thông tin, dữ liệu cần tìm sẽ được hiển thị. Không chỉ bản thân các Kiểm sát viên dễ dàng nắm bắt thông tin vụ án, nâng cao khả năng ghi nhớ, tổng hợp, mà còn giúp lãnh đạo Viện thuận lợi trong việc nghe báo cáo vụ án, kịp thời phát hiện các thiếu sót trong tố tụng và chứng cứ, từ đó đưa ra hướng giải quyết phù hợp.
Được triển khai thí điểm bắt đầu từ tháng 1/2023 tại hai Viện kiểm sát Nhân dân thành phố Sầm Sơn và huyện Thọ Xuân, với hơn 10 vụ án được lựa chọn, đến nay sau hơn 2 tháng thực hiện, phương pháp này đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong hoạt động kiểm sát án.
Ông Lê Đức Tùng , Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Thanh Hoá
Ông Lê Đức Tùng, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Thanh Hoá cho biết, Viện kiểm sát Nhân dân tỉnh sẽ mở rộng việc báo cáo vụ án tại tất cả các địa phương trong tỉnh, với tất cả loại án và tiến tới sử dụng trong quá trình tố tụng tại Toà.
Việc xây dựng sơ đồ tư duy nội dung vụ án là một bước cao hơn của quá trình số hoá hồ sơ vụ án, nhằm thực hiện mục tiêu cải cách tư pháp hiện nay. Để áp dụng phương pháp này trong việc báo cáo vụ án tại Viện Kiểm sát Nhân dân và phục vụ quá trình tranh tụng tại Toà, cần phải có sự phối hợp giữa hai cơ quan: Viện Kiểm sát và Toà án Nhân dân các cấp. Dù sẽ có những khó khăn, vướng mắc bước đầu trong tổ chức thực hiện, nhưng việc sử dụng sơ đồ tư duy trong quá trình tranh tụng tại Toà là cần thiết và nên sớm đưa vào áp dụng, để đảm bảo tính khách quan, chính xác, nâng cao chất lượng xét xử các vụ án.