"Trường Sa luôn hiện diện sâu lắng trong trái tim và tâm thức để chúng tôi luôn cảm thấy có trách nhiệm phải làm tốt hơn công việc của mình, để thấy trân trọng hơn với nghề mà mình đã chọn" – nhà báo Lê Trung Kiên chia sẻ về chuyến công tác Trường Sa trong hải trình 20 ngày với 15 tác phẩm.

“Trường Sa luôn hiện diện sâu lắng trong trái tim và tâm thức để chúng tôi luôn cảm thấy có trách nhiệm phải làm tốt hơn công việc của mình, để thấy trân trọng hơn với nghề mà mình đã chọn” – nhà báo Lê Trung Kiên – Đài Phát Thanh - Truyền hình Lào Cai đã bắt đầu câu chuyện như vậy về chuyến công tác Trường Sa trong hải trình 20 ngày với 15 tác phẩm, chương trình truyền hình, phát thanh phát sóng liên tục những ngày qua.

Chung nhịp đập với từng ngọn sóng vỗ nơi tiền tiêu của Tổ quốc

Nhà báo Lê Trung Kiên có gần 10 năm theo nghề báo nhưng với anh chuyến tác nghiệp tại Trường Sa vừa qua thực sự ấn tượng và nhiều kỷ niệm khó quên. Chiếc tàu KN491 reo 3 hồi còi tạm biệt đất liền, bắt đầu hành trình vươn khơi trong sự háo hức của gần 40 phóng viên - đều là những người lần đầu được ra Trường Sa... mở ra câu chuyện mà chúng tôi quan tâm, chuyện tác nghiệp trên biển.

Nhà báo Trung Kiên kể rằng, tác nghiệp ở Trường Sa, một nơi có điều kiện khí hậu khắc nghiệt, sóng gió, hơi biển mặn; trong khi còn phải chống chọi với việc say sóng sau một hải trình dài, tác nghiệp mà luôn phải lo việc bảo quản thiết bị bởi hơi nước biển có thể làm hỏng chúng bất cứ lúc nào... Vậy nhưng, với người làm báo thì ai cũng mong muốn một lần được đến Trường Sa - một vùng đất thiêng liêng luôn nằm trong trái tim của người con đất Việt. Dù rằng, nghĩ đến hải trình của những ngày lênh đênh trên biển, lời nhắn nhủ của Thượng tá Lương Xuân Giáp - Phó Chính ủy Lữ đoàn 146, vùng 4 Hải Quân với cánh phóng viên trước khi tàu khởi hành ra Trường Sa vẫn là nỗi ám ảnh đến tận bây giờ với nhà báo Trung Kiên và các đồng nghiệp: “Đi Trường Sa  không nói trước được ngày về. Tàu phải lách sóng ra khơi. Các nhà báo cần chuẩn bị kỹ sức khỏe, tinh thần để đối diện những cơn say sóng, những hiểm nguy khó lường trong hành trình”. Nhưng chuyện tác nghiệp trên đảo được kể lại vẫn đầy hào hứng, kể cả trong những lúc tưởng như “cơn say sóng” sắp đánh gục, tưởng như có lúc “rụng tim” vì sợ. Để còn đó là ấn tượng khi được đến những hòn đảo xinh đẹp thiêng liêng của Tổ quốc, được lắng nghe những câu chuyện đầy xúc động về những người lính hải quân, được chứng kiến sức sống kỳ diệu tại mảnh đất khắc nghiệt nơi đầu sóng, ngọn gió, được chiêm ngưỡng những khoảnh khắc đẹp đến nao lòng giữa trùng khơi...

Trong số các đảo thuộc Trường Sa chỉ duy nhất đảo Trường Sa Lớn tàu cập mạn, còn lại để di chuyển lên những hòn đảo nhỏ, đoàn phóng viên buộc phải “tăng bo” bằng xuồng. Đến bất cứ đảo nào, sau khi tàu buông neo, anh em báo chí luôn được vào danh sách những người xuống chuyến xuồng đầu tiên. Đó là sự “ưu ái” của trưởng đoàn, tạo điều kiện cho các nhà báo có thể chủ động “chứng kiến” được toàn bộ “quy trình” một chuyến thăm đảo, cũng như có thêm thời gian quý báu để chuyện trò giao lưu cùng lính đảo. Quả thật, việc di chuyển từ tàu vào đảo chẳng khác nào một trò chơi “sinh tử”. Sóng nhồi dữ dội, dù trên tàu và dưới xuồng đều có các thủy thủ dày dạn kinh nghiệm đón đỡ từng người, nhưng bước được xuống xuồng cũng không phải dễ. Phải tận dụng thời khắc ngắn ngủi giữa hai ngọn sóng để xuống thật nhanh, phải đặt chân đúng chỗ để tránh bị kẹp giữa hai “gọng kìm thép” là thành xuồng và mạn tàu, điều này đã được cảnh báo từ trên bờ, bởi thực tế từng có những tai nạn như vậy. Sóng lớn, xuồng lắc nhồi liên tục, chỉ đi “tay không” đã thấy mệt và nguy hiểm, huống hồ cánh nhà báo luôn lỉnh kỉnh máy ảnh, camera, laptop, sổ sách… phục vụ cho quá trình tác nghiệp. Các thiết bị tác nghiệp luôn được bọc kín bằng nhiều lớp nilong bởi chỉ cần dính nước biển là máy rất dễ bị hỏng.

“Dường như mọi sự sợ hãi, mọi mệt mỏi sau khi đánh vật với những con sóng đều tan biến khi ở bất cứ hòn đảo nào khi xuồng cập bờ chúng tôi nhận được sự tiếp đón nồng hậu của các chiến sĩ Hải quân. Do thời gian được phép lưu trú trên mỗi hòn đảo chỉ kéo dài vài tiếng nên chúng tôi chia nhau ra thành từng nhóm, phân ra từng khu vực để tác nghiệp. Ai cũng tận dụng tối đa thời gian ngắn ngủi trên đảo để cố gắng không bỏ sót những khoảnh khắc, những hoạt động của người lính biển; lắng nghe từng câu chuyện đầy xúc động nơi đầu sóng” - nhà báo Trung Kiên chia sẻ.

Có lẽ vì thế mà, khi đọc và xem lại những tác phẩm viết về Trường Sa của nhà báo Trung Kiên trong chuyến tác nghiệp này, thực sự đã như một chiếc cầu nối Trường Sa với công chúng báo chí. Qua đó, để thấy ánh mắt đầy tự hào của những người lính, những gương mặt sạm đen vì nắng gió nhưng tràn đầy niềm tin của ngư dân, là sự hồn nhiên trong trẻo của những em bé, cảm xúc thiêng liêng khi đứng trước lá cờ Tổ quốc, là không gian bình yên và ấm áp giữa bao la sóng nước. Một Trường Sa không phải là những doi đất nhỏ giữa biển cả mênh mông, nơi chỉ có sóng gió và bão giông. Một Trường Sa rất gần, rất thân thuộc như bao làng quê trên đất nước ta, có gương mặt rạng ngời của ngư dân trong mặn mòi gió biển, có tiếng cười của trẻ nhỏ an nhiên, ấm áp... “Trường Sa với những dấu ấn rất riêng, nhiều cảm xúc đặc biệt với mỗi người làm báo chúng tôi khi đến với vùng đất này. Trường Sa với những người lính đảo kiên cường, những người dân thuần hậu, không chỉ là nguồn đề tài vô tận cho những người cầm bút chúng tôi, mà cả trái tim các nhà báo cũng chung nhịp đập với từng ngọn sóng vỗ về hải đảo tiền tiêu của Tổ quốc” – nhà báo Trung Kiên nhấn mạnh.

 Thức đêm “canh sóng”!

Nhắc về chuyện tác nghiệp, nhà báo Trung Kiên kể lại cho chúng tôi nghe về những đồng nghiệp của mình đã nhọc nhằn với công tác tin bài trong những ngày lênh đênh trên biển. Trong suốt hành trình  20 ngày giữa biển khơi không 3G, không internet, không sóng điện thoại nên việc kết nối với đất liền gần như bị gián đoạn. Khi tàu neo gần đảo cũng là lúc mạng di động viettel bắt đầu xuất hiện. Tuy nhiên do mạng yếu, sóng chập chờn nên việc gửi tin, bài về tòa soạn là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Dù vậy cũng đã có không ít những tác phẩm báo chí đã được “thai nghén” ngay trên tàu do tính thời sự và sự cập nhật tin tức trong xu hướng làm báo 4.0.

Trong câu chuyện được kể lại, nhà báo Trung Kiên vẫn nhớ về hình ảnh nữ phóng viên Thùy Châu - báo Tuyên Quang vì muốn tác phẩm của mình “nóng hổi”,  kịp ra số báo in nên chị đã rất chịu khó đợi đến nửa đêm (khi ít người dùng điện thoại, mạng khoẻ hơn) để leo lên boong tàu ngồi “canh sóng”. Nhà báo Thùy Châu còn ví von là: “Việc đi chao sóng trên tàu để gửi bài giống như người đi câu cá. Ấy vậy mà đêm nào may mắn  tìm đúng điểm “sóng rơi” thì cũng chỉ gửi được vài tấm ảnh về tòa soạn là tôi mừng rơi nước mắt. Có những hôm thức trắng đêm nhưng vẫn không tìm được sóng.”. Đấy là với những nhà báo làm báo in, cơ hội có bài kịp tiến độ như thế đã được gọi là may mắn. Còn đối với các đồng nghiệp mảng truyền hình thì việc gửi tác phẩm về trong quá trình tác nghiệp ở Trường Sa là nhiệm vụ “bất khả thi”.   

Không giấu nổi niềm vui, nhà báo Trung Kiên đã chia sẻ về “sáng kiến” làm bản tin phát thanh nội bộ mà đoàn công tác đã thực hiện ngay trên tàu KN 491. Hằng ngày, ban biên tập bản tin điện thoại về cho đồng nghiệp ở đất liền để lấy những thông tin về tình hình kinh tế - xã hội và diễn biến của quốc tế rồi chọn lọc để phát cùng với các bài viết do phóng viên ghi nhận trong suốt hành trình. Bản tin nội bộ như một cầu nối giữa đất liền với cuộc hành trình, giảm bớt nỗi nhớ đất liền của những người lần đầu xa nhà lênh đênh trên biển cả bao la… Mặc dù nhiều khó khăn nhưng việc được đến Trường Sa tác nghiệp đối với nhà báo Trung Kiên như một trải nghiệm thú vị, giúp anh trưởng thành hơn trong nghề.

Có thể nói, phóng viên báo chí đến với Trường Sa dường như đã trở nên gắn bó hơn với quân và dân trên đảo, hòa cùng với đời sống của họ để thấu hiểu, sẻ chia và chuyển tải tâm tư tình cảm của quân dân Trường Sa về với đất liền. “Trao và nhận yêu thương để tiếp thêm động lực trong hành trình của mình. Và hành trình đấy cứ nối dài để rồi những thước phim, những hình ảnh, những câu chuyện chân thực nhất về Trường Sa được chuyển tải tới đất liền, tiếp thêm sức mạnh để những người lính Trường Sa luôn vững chắc tay súng, bảo vệ biển trời của Tổ quốc” – nhà báo Trung Kiên tự hào tâm sự.

Hà Vân/Công Luận