Con người phải kiểm soát được AI

Đối thủ lợi hại của các VĐV cờ vây

Tháng 3/2016 máy tính AlphaGo được sáng chế bởi hãng DeepMind đã thắng 4 trong tổng số 5 ván cờ vây trước Lee Sedol, người Hàn quốc, một trong số những người giỏi nhất về môn này.

Đây là một bước tiến quan trọng so với chiến thắng của máy tính Deep Blue đối với Garry Kassparov vào năm 1977, bởi nếu các VĐV cờ vua có 35 nước đi thì trong máy Go có khoảng 250 nước.

Tốc độ nhận thức đáng sợ

Hiện nay các nhà khoa học phải đối mặt với một thực tế: AI có khả năng tự học gần như cùng tốc độ với con người. Hoạt động của bộ não nhân tạo cũng như của con người dựa trên vô số những kết nối thần kinh từ kết quả đã được máy tích lũy kinh nghiệm. Do hiệu năng của AI cao hơn nhiều so với bộ não con người nên quá trình học tập của robot sẽ nhanh hơn rất nhiều.

Vì vậy, trong năm 2014 siêu máy tính đã có thể giải quyết một trong những vấn đề toán học của Erdos, giải pháp phức tạp mà con người không có khả năng kiểm tra - một tệp có phương trình chiếm mất 13 gigabyte. Rõ ràng là AI đã vượt xa con người về mặt trí tuệ, và sau năm 2030, theo các chuyên gia, trí tuệ nhân tạo sẽ vượt chúng ta ở mức độ chung về nhận thức.

Làm cho con người tụt hậu hơn

Blogger người Mỹ Tim Urban người đang nghiên cứu về vấn đề trí tuệ nhân tạo lưu ý rằng khi AI trở nên thông minh hơn con người chúng ta sẽ có ít cơ hội hơn để hiểu nó. Giải thích về điều này, ông đưa ra một ví dụ: con tinh tinh có thể hiểu được một người là gì và một tòa nhà chọc trời là gì, nhưng nó không bao giờ có thể hiểu rằng tòa nhà chọc trời là do con người xây dựng nên.

Chúng ta cũng không bao giờ có thể hiểu được chính xác những khả năng của AI, ngay cả nếu máy móc nỗ lực lý giải cho chúng ta điều đó, chưa kể đến việc nó tự động làm điều đó. Có thể trong nhiều năm máy tính sẽ dạy chúng ta những ý tưởng đơn giản nhất về những gì nó biết và đó sẽ là điều đáng thất vọng - Urban kết luận.

Gây ra tình trạng thất nghiệp cho con người

Các nhà tương lai học tin rằng, trong tương lai gần, tình trạng thất nghiệp hàng loạt đang chờ đợi chúng ta, ngay cả đối với những ai tự cho rằng mình là người không thể thay thế. Điều này không chỉ nói về hoạt động thể lực hoặc trí tuệ mà còn về hoạt động sáng tạo.

Máy móc đã sáng tác ra âm nhạc và viết báo. Giáo sư Moshe Vardi từ ĐH Rice Mỹ cho rằng hầu hết các vị trí làm việc sẽ bị các robot chiếm mất trong thời gian 30 năm.

Một số các nhà khoa học nhận định rằng điều này không có gì là xấu bởi vì sự thất nghiệp công nghệ mở ra cánh cửa đi vào tương lai, tại đó mọi người sẽ làm việc không phải vì cần thiết mà để cho vui. Trên thực tế chính phủ một số nước phương Tây hiện đang thực hiện các bước theo hướng này, đặc biệt là các thử nghiệm đang được tiến hành về áp dụng thu nhập cơ bản phổ quát.

Tự khắc phục tai nạn

Trong khi tính đến tốc độ phát triển của AI trong thời gian tới, nói chung những máy móc thông minh có thể làm việc mà không cần đến con người. Thí dụ, đội ngũ các nhân viên kỹ thuật robot của ĐH Pháp mang tên Pier và Mari Quyri đã tạo ra người máy - nhện công nghệ cao có thể tự thay đổi cách di chuyển trong trường hợp bị gãy hoặc mất đi một trong số tứ chi. Việc nhận ra chuyện bị vỡ và thử nghiệm những cách di chuyển mới mất khoảng 20 phút.

Trong tương lai rất gần robot sẽ học cách tự thay thế các bộ phận bị hỏng hoặc bị mòn. Theo ý kiến của các nhà khoa học, triển vọng của những máy như vậy thực sự là vô biên. Chúng ta có thể sử dụng chúng ở những nơi thiên tai hoặc tai nạn do con người gây ra, cũng như để nghiên cứu đại dương và không gian xa xôi.

Robot PETMAN được dùng trong công tác cứu hộ

Gần giống với con người

Đầu năm 2017, công ty Boston Dynamics đã giới thiệu một robot hình người mới là PETMAN, thực hiện cuộc kiểm tra đồng phục quân đội. PETMAN mô phỏng sinh lý con người, di chuyển và duy trì sự cân bằng theo cách của con người. Hơn nữa, máy có thể điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm của “cơ thể” đang gần hơn với các điều kiện tự nhiên.

Robot Atlas là một phát minh khác của Boston Dynamics có khả năng giải quyết những nhiệm vụ phức tạp hơn: mở cửa, điều hướng di chuyển trên các địa hình khó khăn và thậm chí là khắc phục các chướng ngại vật. Máy này khỏe hơn nhiều so với con người và có thể mang trọng tải lên đến trên 100 kg. Không phải là vô cớ mà các nhà phát triển nói rằng những chú robot mới đang mang đến sự khiếp sợ cho họ.

Những lựa chọn của con người

Theo các nhà khoa học, với sự phát triển mạnh mẽ của AI, nhân loại có hai lựa chọn cho tương lai: đến cuối thế kỷ 21 chúng ta có thể - hoặc là biến mất khỏi trái đất, hoặc là trở nên bất tử. Những người bi quan lo ngại rằng chỉ một sai lầm nhỏ nhất khi lựa chọn này sẽ dẫn đến sự diệt vong nhanh chóng chủng tộc loài người.

Thí dụ như AI được lập trình để quyết định những vấn đề có liên quan đến sự thay đổi khí hậu, khẳng định rằng con người là trở ngại chính trong hoạt động của nó và sẽ sử dụng toàn bộ các kho tàng phương tiện robot để loại bỏ mối đe dọa này. Việc bảo vệ hoặc né tránh AI thực tế là điều không thể. Do đó, một trong số những siêu máy tính Nautilus mạnh nhất hiện nay có thể thấy trước được nơi nào bọn khủng bố ẩn nấp, cũng như dự đoán sự khởi đầu của cuộc đảo chính.

Những người lạc quan thì tin rằng trí tuệ siêu việt sẽ có thể giải quyết được tất cả mọi vấn đề quan trọng hàng ngày của chúng ta. AI sẽ đảm bảo không chỉ sự thoải mái và an toàn cho cuộc sống của chúng ta mà sẽ còn tích cực hơn nhiều so với con người trong việc phát triển nền khoa học nền tảng và ứng dụng. Và điều đầu tiên người ta chờ đợi từ nó là sáng chế ra những loại thuốc làm cho cơ thể con người được bất tử.