Ẩm thực xứ Thanh dưới góc nhìn văn hoá

Để tạo ra nguồn nguyên liệu dồi dào cung cấp cho các bữa ăn, người Thanh Hóa đã khéo léo khai thác nguồn nguyên liệu sẵn có trong thiên nhiên và tìm cách chế biến thành các món ăn hợp khẩu vị, bổ dưỡng. Cảnh quan thiên nhiên rừng núi không chỉ tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ mà còn là nơi cung cấp nguồn nguyên liệu độc đáo và đặc sắc cho ẩm thực xứ Thanh với nhiều món ăn mang hương vị của tự nhiên. Cùng với vị trí địa lý thuận lợi có nhiều huyện tiếp giáp với biển như Tĩnh Gia, Hoằng Hóa, Hậu Lộc, Quảng Xương, Sầm Sơn… đã mang đến cho xứ Thanh một nền ẩm thực vô cùng phong phú và đa dạng.

Mỗi khi nhắc đến mảnh đất và con người xứ Thanh, thì ẩm thực xứ Thanh luôn là một đề tài khiến người ta phải nhớ đến. Ẩm thực xứ Thanh không đơn thuần chỉ là những món ăn, công thức chế biến mà đây là một nét văn hóa tự nhiên hình thành trong cuộc sống từ lâu đời, để từ đó tạo nên tinh hoa ẩm thực xứ Thanh, với những món ăn đã trở thành đặc sản của vùng đất này: nem chua, chả tôm, bánh cuốn, gỏi cá Nhệch, chè lam Phủ Quảng, nước mắm Ba Làng, bánh gai Tứ Trụ, bánh lá răng bừa, cơm lam - vịt Cổ Lũng, …

Khi ẩm thực luôn góp phần làm đậm đà thêm bản sắc văn hoá vùng miền thì việc tìm hiểu và tiếp cận ẩm thực dưới góc nhìn văn hoá đã trở thành góc nhìn quen thuộc và ngày càng sáng tạo, hiện đại hơn.

Dưới góc nhìn của những nhà nghiên cứu văn hoá, nền ẩm thực được nghiên cứu, đánh giá bằng những sự khám phá và tìm tòi nghiêm túc, cẩn trọng, để đúc kết lại. Là một người có đam mê và nghiên cứu về ẩm thực, nhà nghiên cứu văn hoá Nguyễn Hữu Ngôn đã tiếp cận ẩm thực xứ Thanh trên nhiều phương diện, để có thể cho ra đời cuốn "Văn hóa ẩm thực Thanh Hóa". 

Với dung lượng hơn 400 trang, nội dung chia thành 3 chương: Ẩm thực và văn hóa ẩm thực Thanh Hóa (phần I), Phong vị Thanh Hóa (phần II), Món ăn du nhập và cải biên (phần III) và phần phụ lục tập hợp một số bài viết tản mạn về ẩm thực, độc giả cảm nhận được tình yêu, tâm huyết, say mê cùng kiến văn uyên thâm, hiểu biết rộng của tác giả với ẩm thực xứ Thanh. Dưới một góc nhìn của lăng kính truyền thống, văn hoá ẩm thực xứ Thanh đã được tiếp cận như vậy.

Xã hội càng phát triển, cách tiếp cận văn hoá ẩm thực của người trẻ cũng ngày càng mới mẻ và hiện đại hơn. Sức thu hút của văn hoá ẩm thực xứ Thanh không chỉ với du khách, với những người yêu ẩm thực, với những nhà nghiên cứu văn hoá, mà còn đối với cả những người trẻ. Thời gian gần đây, Thành đoàn Thành phố Thanh Hóa có nhiều hoạt động quảng bá ẩm thực thành phố qua các phương tiện số, thu hút sự theo dõi của đông đảo người dùng mạng xã hội. Hoạt động này giúp lan tỏa những nét đẹp trong văn hóa ẩm thực và góp phần thúc đẩy phát triển thương mại, du lịch của Thành phố Thanh Hoá. Những hình ảnh, clip đẹp, hấp dẫn về các địa điểm, món ăn, đồ uống nổi tiếng của thành phố Thanh Hóa đã được các bạn trẻ đưa lên kênh Ăn uống Thanh Hóa, trên 2 nền tảng mạng xã hội đang phổ biến nhất hiện nay là tiktok và facebook. 

Đến nay, Fapage Ăn uống Thanh Hóa đã thu hút được 165 nghìn lượt thích và gần 200 nghìn người theo dõi. Việc ứng dụng công nghệ, sáng tạo nội dung trên các nền tảng mạng xã hội của các bạn trẻ đã góp phần quảng bá, lan tỏa những giá trị độc đáo trong văn hóa ẩm thực của địa phương, đưa ẩm thực trở thành một trong những yếu tố quan trọng thu hút khách du lịch đến với thành phố Thanh Hóa. Để từ đó, ẩm thực không đơn thuần chỉ là đồ ăn, thức uống mà còn là sợi dây gắn kết bền chặt tình cảm con người với những nét đẹp văn hóa từ bao đời…