Biên tập viên là ai?
Biên tập (copy editing) thường được định nghĩa hạn hẹp trong các việc sửa lỗi ngữ pháp, chính tả, cắt chỗ này một tí, thêm vào chỗ kia một tí, hoặc viết lại một số đoạn nào đó cho rõ ràng, với tinh thần trách nhiệm cao.
Mỗi biên tập viên phải đặt mình vào vai trò của 3 người khác nhau:
1. Người tiêu dùng
2. Kiến trúc sư
3. Thợ cơ khí
Người tiêu dùng:
Trước hết hay đọc toàn bộ bài viết và đặt mình vào vị trí của một độc giả bình thường. Ở giai đoạn này, đừng tiến hành bất kỳ thay đổi lớn nào. Thực ra rất ít người cưỡng lại được điều này bởi "méo mó nghề nghiệp," nhưng nếu tránh được sự cám dỗ của việc sửa chi tiết thì bạn có thể có cái nhìn xa hơn - tức là cái nhìn của độc giả: Đây có phải là tin mà tôi muốn đọc không? Nó có đủ hấp dẫn để tôi đọc tiếp không? Tôi có hiểu hết không? Nó có chứa đựng nhiều thuật ngữ cần phải giải thích không? Tôi có biết ngay lập tức tại sao bài báo này lại xuất hiện trên báo không?
Một độc giả thông minh muốn được thấy những gì họ muốn chứ không muốn nghe những lời rao giảng. Liệu bài viết này có sa vào tình huống đó không? Nếu bạn thấy không hài lòng với bất kỳ câu hỏi nào trong số những câu hỏi trên đây thì nên lưu ý lại bằng cách viết ra giấy.
Kiến trúc sư:
Có thể lúc này bạn rất muốn cầm lấy cái búa hoặc cái rìu để đẽo gọt nhưng trước hết hãy tìm xem có những sai sót cơ bản nào vế toàn bộ thiết kế hay không. Lao ngay vào sửa những lỗi nhỏ có thể dẫn đến kết cục là mất thời gian vì có khả năng toàn bộ bài viết phải "đại tu" hoàn toàn. Đây là lúc phải đảm bảo không có lỗ hổng lớn nào, đảm bảo rằng 6 trụ cột đều được đặt đúng chỗ: Ai, Cái gì, Khi nào, Ở đâu, Tại sao và Như thế nào. Nếu thiếu những thông tin tối quan trọng này thì hãy lưu ý ở bên lề.
Tiếp đó, hãy nghiên cứu thật kỹ cấu trúc và cách tổ chức bài viết. Bắt đầu bằng "lead" hoặc "intro," phần tạo nên giọng điệu và cách giải quyết cho toàn bộ bài viết. Có thể người viết nên theo cách đi từ cửa hậu chẳng hạn, có cách nói gián tiếp hơn vì thông tin hơi nhàm chán hoặc vụn vặt. Hoặc có thể nên theo cách trực tiếp hơn, thẳng hơn. Có thể một thông tin hoặc một câu trích dẫn quan trọng bị chôn vùi tận trang 2 và nên được đưa lên trên.
Hãy dành một chút thời gian để góm tắt cấu trúc cơ bản của một bài viết:
- Tóm lược lead
- Thông tin hỗ trợ
- Thông tin bổ sung
- Thông tin bối cảnh
- Các chi tiết bổ sung nếu cần thiết
Và đâu đó trong phần trên của bài, nếu không rõ ràng ngay ở đầu, cần có một đoạn thông tin để trả lời câu hỏi quan trọng: "Vậy thì sao?"
Một điểm yếu khác mà kiến trúc sư cần lưu ý là liệu đoạn lead/intro có được bổ trợ bằng một thông tin xác đáng và lời trích dẫn hay không. Nhiều khi thông tin trong đoạn văn đầu tiên bị bỏ trơ trọi và chẳng hề được hỗ trợ tuy bài viết có thể dài đến 800 chữ hoặc hơn.
Cuối cùng, hãy tự đặt câu hỏi cho mình: "Cấu trúc này đã cân bằng chưa? Trong bài có đại diện của tất cả các bên hoặc bài này có thiên về bên nào không?" Và phải kiểm tra kỹ để đảm bảo bài viết không bôi xấu cá nhân.
Thợ cơ khí:
Cắt bỏ những phần thừa và chi tiết không cần thiết (Độc giả không có thời giờ để phí phạm, và với báo in, mỗi xăngtimét vuông diện tích rất tốn kém). Một thông tin chẳng làm cho bài viết hay thêm thì cứ mạnh dạn gạt bỏ. Hãy chú ý cả những tính từ không phù hợp hoặc không cần thiết.
Nếu có quá nhiều con số trong bài thì phải đảm bảo rằng chúng logic. Nếu có thắc mắc, nghi vấn thì phải kiểm tra kỹ với phóng viên. Nếu nghi ngờ về cách viết tên hay địa chỉ trong bài thì cũng cần kiểm tra lại vì chỉ vài lỗi nhỏ cũng có thể gây phương hại cho uy tín của tờ báo.
Nếu phải cắt gọt một bài báo cho vừa với diện tích có sẵn trên trang báo thì trước hết phải cắt những thông tin kém quan trọng và đảm bảo câu chuyện liền mạch. Tewfik Mishlawi, cựu giám đốc đào tạo của Trung tâm các nhà báo quốc tế (ICFJ) đúc kết một chữ "HELP" để một biên tập viên xác định thế nào là bài hay:
Humanize (Nhân tính hóa)
Energize (Tiếp sinh lực)
Localize (Địa phương hóa)
Personalize (Cá nhân hóa)
Theo Vietnamjournalism
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Lịch tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng Nhân dân tỉnh Thanh Hóa khóa XVIII
Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội và Hội đồng Nhân dân (HĐND) tỉnh Thanh Hóa thông báo lịch tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng Nhân dân tỉnh trước kỳ họp thường lệ giữa năm 2025, HĐND tỉnh khóa XVIII. Cụ thể như sau:
Huyện Ngọc Lặc đạt chuẩn nông thôn mới
Chiều ngày 27/5, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam, Hội đồng thẩm định Trung ương đã tổ chức hội nghị xét, đề nghị công nhận huyện Ngọc Lặc đạt chuẩn nông thôn mới. Đồng chí Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa dự hội nghị.
Tháo gỡ điểm nghẽn trong triển khai các dự án lưới điện trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Sáng ngày 27/5, đồng chí Mai Xuân Liêm, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì buổi làm việc với Đoàn công tác của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án đầu tư xây dựng lưới điện 110kV và trung, hạ áp trên địa bàn tỉnh.
Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ Dự án điều chỉnh khai thác và tuyển quặng cromit mỏ Cổ Định
Sáng ngày 27/5, UBND tỉnh Thanh Hoá và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đã có buổi làm việc nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy tiến độ thực hiện Dự án điều chỉnh khai thác và tuyển quặng cromit mỏ Cổ Định - Thanh Hoá từ 40.000 tấn/năm lên 80.000 tấn/năm. Đồng chí Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá và đồng chí Vũ Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, chủ trì buổi làm việc.
Đoàn công tác Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam dâng hương tri ân Bà Triệu, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mẹ Việt Nam anh hùng và các anh hùng liệt sĩ
Chiều ngày 27/5, đoàn công tác của Trung ương Hội Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam, do đồng chí Nguyễn Thị Tuyến, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam làm Trưởng đoàn đã đến thăm và dâng hương tại Đền Bà Triệu, Đền thờ Mẹ Việt Nam anh hùng và các anh hùng liệt sĩ, Khu Văn hoá tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cùng tham gia đoàn có đồng chí Phạm Thị Thanh Thuỷ, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) tỉnh và lãnh đạo Hội LHPN tỉnh Thanh Hóa.
Lễ truy điệu, an táng 21 hài cốt liệt sĩ Việt Nam hy sinh tại Lào
Sáng ngày 27/5, tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc tế Đồng Tâm, tỉnh Thanh Hóa long trọng tổ chức Lễ truy điệu và an táng 21 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh khi làm nhiệm vụ quốc tế cao cả tại nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, được tìm kiếm, quy tập trong mùa khô 2024-2025.
Thạch Thành: Vốn tín dụng chính sách hơn 696 tỷ đồng
Trong những năm qua, Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn huyện vay vốn phát triển kinh tế.
Phát hiện cửa hàng kinh doanh hàng giả mạo các thương hiệu lớn tại thành phố Thanh Hóa
Thực hiện cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngày 27-5, Đội Quản lý thị trường cơ động số 9, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thanh Hóa kiểm tra đột xuất cửa hàng Tùng Moscow tại địa chỉ 224 phố Lê Hoàn, phường Ba Đình, thành phố Thanh Hóa.
Gia tăng bệnh nhân mắc COVID-19
Ghi nhận tại một số cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, bệnh nhân mắc COVID-19 gia tăng trong khoảng 2 tuần trở lại đây.
Thanh Hoá có 2 học sinh dự ISEF 2025 được miễn thi tốt nghiệp THPT
Bộ Giáo dục & Đào tạo vừa có văn bản về việc miễn thi tốt nghiệp THPT, ưu tiên xét tuyển thẳng vào Đại học, Cao đẳng năm 2025 với học sinh tham dự Hội thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật quốc tế (ISEF) năm 2025 tổ chức tại Mỹ.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.