Biên tập viên là ai?
Biên tập (copy editing) thường được định nghĩa hạn hẹp trong các việc sửa lỗi ngữ pháp, chính tả, cắt chỗ này một tí, thêm vào chỗ kia một tí, hoặc viết lại một số đoạn nào đó cho rõ ràng, với tinh thần trách nhiệm cao.
Mỗi biên tập viên phải đặt mình vào vai trò của 3 người khác nhau:
1. Người tiêu dùng
2. Kiến trúc sư
3. Thợ cơ khí
Người tiêu dùng:
Trước hết hay đọc toàn bộ bài viết và đặt mình vào vị trí của một độc giả bình thường. Ở giai đoạn này, đừng tiến hành bất kỳ thay đổi lớn nào. Thực ra rất ít người cưỡng lại được điều này bởi "méo mó nghề nghiệp," nhưng nếu tránh được sự cám dỗ của việc sửa chi tiết thì bạn có thể có cái nhìn xa hơn - tức là cái nhìn của độc giả: Đây có phải là tin mà tôi muốn đọc không? Nó có đủ hấp dẫn để tôi đọc tiếp không? Tôi có hiểu hết không? Nó có chứa đựng nhiều thuật ngữ cần phải giải thích không? Tôi có biết ngay lập tức tại sao bài báo này lại xuất hiện trên báo không?
Một độc giả thông minh muốn được thấy những gì họ muốn chứ không muốn nghe những lời rao giảng. Liệu bài viết này có sa vào tình huống đó không? Nếu bạn thấy không hài lòng với bất kỳ câu hỏi nào trong số những câu hỏi trên đây thì nên lưu ý lại bằng cách viết ra giấy.
Kiến trúc sư:
Có thể lúc này bạn rất muốn cầm lấy cái búa hoặc cái rìu để đẽo gọt nhưng trước hết hãy tìm xem có những sai sót cơ bản nào vế toàn bộ thiết kế hay không. Lao ngay vào sửa những lỗi nhỏ có thể dẫn đến kết cục là mất thời gian vì có khả năng toàn bộ bài viết phải "đại tu" hoàn toàn. Đây là lúc phải đảm bảo không có lỗ hổng lớn nào, đảm bảo rằng 6 trụ cột đều được đặt đúng chỗ: Ai, Cái gì, Khi nào, Ở đâu, Tại sao và Như thế nào. Nếu thiếu những thông tin tối quan trọng này thì hãy lưu ý ở bên lề.
Tiếp đó, hãy nghiên cứu thật kỹ cấu trúc và cách tổ chức bài viết. Bắt đầu bằng "lead" hoặc "intro," phần tạo nên giọng điệu và cách giải quyết cho toàn bộ bài viết. Có thể người viết nên theo cách đi từ cửa hậu chẳng hạn, có cách nói gián tiếp hơn vì thông tin hơi nhàm chán hoặc vụn vặt. Hoặc có thể nên theo cách trực tiếp hơn, thẳng hơn. Có thể một thông tin hoặc một câu trích dẫn quan trọng bị chôn vùi tận trang 2 và nên được đưa lên trên.
Hãy dành một chút thời gian để góm tắt cấu trúc cơ bản của một bài viết:
- Tóm lược lead
- Thông tin hỗ trợ
- Thông tin bổ sung
- Thông tin bối cảnh
- Các chi tiết bổ sung nếu cần thiết
Và đâu đó trong phần trên của bài, nếu không rõ ràng ngay ở đầu, cần có một đoạn thông tin để trả lời câu hỏi quan trọng: "Vậy thì sao?"
Một điểm yếu khác mà kiến trúc sư cần lưu ý là liệu đoạn lead/intro có được bổ trợ bằng một thông tin xác đáng và lời trích dẫn hay không. Nhiều khi thông tin trong đoạn văn đầu tiên bị bỏ trơ trọi và chẳng hề được hỗ trợ tuy bài viết có thể dài đến 800 chữ hoặc hơn.
Cuối cùng, hãy tự đặt câu hỏi cho mình: "Cấu trúc này đã cân bằng chưa? Trong bài có đại diện của tất cả các bên hoặc bài này có thiên về bên nào không?" Và phải kiểm tra kỹ để đảm bảo bài viết không bôi xấu cá nhân.
Thợ cơ khí:
Cắt bỏ những phần thừa và chi tiết không cần thiết (Độc giả không có thời giờ để phí phạm, và với báo in, mỗi xăngtimét vuông diện tích rất tốn kém). Một thông tin chẳng làm cho bài viết hay thêm thì cứ mạnh dạn gạt bỏ. Hãy chú ý cả những tính từ không phù hợp hoặc không cần thiết.
Nếu có quá nhiều con số trong bài thì phải đảm bảo rằng chúng logic. Nếu có thắc mắc, nghi vấn thì phải kiểm tra kỹ với phóng viên. Nếu nghi ngờ về cách viết tên hay địa chỉ trong bài thì cũng cần kiểm tra lại vì chỉ vài lỗi nhỏ cũng có thể gây phương hại cho uy tín của tờ báo.
Nếu phải cắt gọt một bài báo cho vừa với diện tích có sẵn trên trang báo thì trước hết phải cắt những thông tin kém quan trọng và đảm bảo câu chuyện liền mạch. Tewfik Mishlawi, cựu giám đốc đào tạo của Trung tâm các nhà báo quốc tế (ICFJ) đúc kết một chữ "HELP" để một biên tập viên xác định thế nào là bài hay:
Humanize (Nhân tính hóa)
Energize (Tiếp sinh lực)
Localize (Địa phương hóa)
Personalize (Cá nhân hóa)
Theo Vietnamjournalism
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Nhiều trải nghiệm du lịch hấp dẫn tại Vườn quốc gia Bến En
Để khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch, Vườn quốc gia Bến En tập trung huy động mọi nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng, mở các tour tuyến thăm quan du lịch sinh thái kết hợp gia tăng các trải nghiệm để thu hút du khách trong nước và quốc tế, nhất là vào nghỉ dịp lễ và cao điểm mùa hè.
Thúc đẩy xuất khẩu gạo thơm chất lượng cao
Theo dự báo của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, năm nay, xuất khẩu gạo có thể đạt khoảng 7,5 triệu tấn, giảm so với mức kỷ lục 9 triệu tấn của năm ngoái. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đẩy mạnh các dòng gạo thơm như ST24, ST25 hay gạo chất lượng cao, tổng giá trị thu về vẫn duy trì tích cực.
Kiểm tra, xử lý hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả
Bộ Công thương vừa ban hành Quyết định 1398 triển khai cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt tập trung kiểm soát các mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống Nhân dân.
Sẽ cảnh báo nghi lừa đảo khi chuyển tiền
Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ triển khai cảnh báo lừa đảo ngay trên ứng dụng khi chuyển tiền và đề xuất cấm sử dụng tài khoản bí danh nhằm siết chặt quản lý, bảo vệ người dùng.
Thực hiện trực tuyến 100% thủ tục hành chính liên quan doanh nghiệp
Chính phủ vừa yêu cầu hoàn thành việc rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Trong đó, yêu cầu yêu cầu các thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp phải thực hiện trực tuyến, thông suốt, hiệu quả, minh bạch.
Ngày 29/5, Thanh Hóa có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa rất to
Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 29/5, Thanh Hóa nhiều mây, có mưa rào và dông vài nơi, cục bộ có nơi mưa rất to.
Thu hồi đất thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1
Sáng ngày 28/5, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng phối hợp với UBND xã Xuân Hòa đã có buổi làm việc với Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Cao su Thanh Hóa và các hộ dân, công bố Quyết định thu hồi đất để thực hiện Hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1.
Bản tin An toàn giao thông 24h ngày 28/5/2025
Chương trình An toàn giao thông 24h của Đài PT&TH Thanh Hóa có những nội dung chính sau: Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; Thanh Hoá: Còn 64 điểm đen điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông; Mất biển báo giao thông trên đường Trịnh Kiểm, thành phố Thanh Hóa.
Ký kết hợp đồng cho thuê đất triển khai dự án Nhà máy sản xuất nguyên liệu xanh Bỉm Sơn
Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng HUD4 và Công ty Cổ phần nguyên liệu xanh Toàn Phát vừa ký kết hợp đồng cho thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng lô CN2, Dự án khu B, Khu công nghiệp Bỉm Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
Hỗ trợ hộ cá nhân kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền
Ngày 28/5, Viễn thông Thanh Hóa, Chi cục Thuế khu vực X và Vietinbank Thanh Hóa đã ký kết thỏa thuận hợp tác về việc hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh trong triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Đây là một trong những giải pháp then chốt nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.