Biên tập viên là ai?
Biên tập (copy editing) thường được định nghĩa hạn hẹp trong các việc sửa lỗi ngữ pháp, chính tả, cắt chỗ này một tí, thêm vào chỗ kia một tí, hoặc viết lại một số đoạn nào đó cho rõ ràng, với tinh thần trách nhiệm cao.
Mỗi biên tập viên phải đặt mình vào vai trò của 3 người khác nhau:
1. Người tiêu dùng
2. Kiến trúc sư
3. Thợ cơ khí
Người tiêu dùng:
Trước hết hay đọc toàn bộ bài viết và đặt mình vào vị trí của một độc giả bình thường. Ở giai đoạn này, đừng tiến hành bất kỳ thay đổi lớn nào. Thực ra rất ít người cưỡng lại được điều này bởi "méo mó nghề nghiệp," nhưng nếu tránh được sự cám dỗ của việc sửa chi tiết thì bạn có thể có cái nhìn xa hơn - tức là cái nhìn của độc giả: Đây có phải là tin mà tôi muốn đọc không? Nó có đủ hấp dẫn để tôi đọc tiếp không? Tôi có hiểu hết không? Nó có chứa đựng nhiều thuật ngữ cần phải giải thích không? Tôi có biết ngay lập tức tại sao bài báo này lại xuất hiện trên báo không?
Một độc giả thông minh muốn được thấy những gì họ muốn chứ không muốn nghe những lời rao giảng. Liệu bài viết này có sa vào tình huống đó không? Nếu bạn thấy không hài lòng với bất kỳ câu hỏi nào trong số những câu hỏi trên đây thì nên lưu ý lại bằng cách viết ra giấy.
Kiến trúc sư:
Có thể lúc này bạn rất muốn cầm lấy cái búa hoặc cái rìu để đẽo gọt nhưng trước hết hãy tìm xem có những sai sót cơ bản nào vế toàn bộ thiết kế hay không. Lao ngay vào sửa những lỗi nhỏ có thể dẫn đến kết cục là mất thời gian vì có khả năng toàn bộ bài viết phải "đại tu" hoàn toàn. Đây là lúc phải đảm bảo không có lỗ hổng lớn nào, đảm bảo rằng 6 trụ cột đều được đặt đúng chỗ: Ai, Cái gì, Khi nào, Ở đâu, Tại sao và Như thế nào. Nếu thiếu những thông tin tối quan trọng này thì hãy lưu ý ở bên lề.
Tiếp đó, hãy nghiên cứu thật kỹ cấu trúc và cách tổ chức bài viết. Bắt đầu bằng "lead" hoặc "intro," phần tạo nên giọng điệu và cách giải quyết cho toàn bộ bài viết. Có thể người viết nên theo cách đi từ cửa hậu chẳng hạn, có cách nói gián tiếp hơn vì thông tin hơi nhàm chán hoặc vụn vặt. Hoặc có thể nên theo cách trực tiếp hơn, thẳng hơn. Có thể một thông tin hoặc một câu trích dẫn quan trọng bị chôn vùi tận trang 2 và nên được đưa lên trên.
Hãy dành một chút thời gian để góm tắt cấu trúc cơ bản của một bài viết:
- Tóm lược lead
- Thông tin hỗ trợ
- Thông tin bổ sung
- Thông tin bối cảnh
- Các chi tiết bổ sung nếu cần thiết
Và đâu đó trong phần trên của bài, nếu không rõ ràng ngay ở đầu, cần có một đoạn thông tin để trả lời câu hỏi quan trọng: "Vậy thì sao?"
Một điểm yếu khác mà kiến trúc sư cần lưu ý là liệu đoạn lead/intro có được bổ trợ bằng một thông tin xác đáng và lời trích dẫn hay không. Nhiều khi thông tin trong đoạn văn đầu tiên bị bỏ trơ trọi và chẳng hề được hỗ trợ tuy bài viết có thể dài đến 800 chữ hoặc hơn.
Cuối cùng, hãy tự đặt câu hỏi cho mình: "Cấu trúc này đã cân bằng chưa? Trong bài có đại diện của tất cả các bên hoặc bài này có thiên về bên nào không?" Và phải kiểm tra kỹ để đảm bảo bài viết không bôi xấu cá nhân.
Thợ cơ khí:
Cắt bỏ những phần thừa và chi tiết không cần thiết (Độc giả không có thời giờ để phí phạm, và với báo in, mỗi xăngtimét vuông diện tích rất tốn kém). Một thông tin chẳng làm cho bài viết hay thêm thì cứ mạnh dạn gạt bỏ. Hãy chú ý cả những tính từ không phù hợp hoặc không cần thiết.
Nếu có quá nhiều con số trong bài thì phải đảm bảo rằng chúng logic. Nếu có thắc mắc, nghi vấn thì phải kiểm tra kỹ với phóng viên. Nếu nghi ngờ về cách viết tên hay địa chỉ trong bài thì cũng cần kiểm tra lại vì chỉ vài lỗi nhỏ cũng có thể gây phương hại cho uy tín của tờ báo.
Nếu phải cắt gọt một bài báo cho vừa với diện tích có sẵn trên trang báo thì trước hết phải cắt những thông tin kém quan trọng và đảm bảo câu chuyện liền mạch. Tewfik Mishlawi, cựu giám đốc đào tạo của Trung tâm các nhà báo quốc tế (ICFJ) đúc kết một chữ "HELP" để một biên tập viên xác định thế nào là bài hay:
Humanize (Nhân tính hóa)
Energize (Tiếp sinh lực)
Localize (Địa phương hóa)
Personalize (Cá nhân hóa)
Theo Vietnamjournalism
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Sau sáp nhập, mỗi xã, phường, đặc khu sẽ có một trung tâm hành chính công
Bộ Nội vụ cho biết, sau sáp nhập xã, kết thúc hoạt động cấp huyện, mỗi xã, phường, đặc khu sẽ có 1 trung tâm hành chính công để tham mưu, giúp UBND cấp xã thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng chính quyền điện tử; giải quyết các thủ tục hành chính...
Triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 3
Trước tình hình dịch bệnh sởi diễn biến phức tạp, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định về việc triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 3.
Không khí lạnh vẫn xuất hiện trong tháng 5
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong tháng 5 trên Biển Đông khả năng có xoáy thuận nhiệt đới. Đặc biệt, không khí lạnh vẫn xuất hiện gây ra các đợt mưa ở miền Bắc. Nam Bộ có thể vào mùa mưa nửa cuối tháng.
Những trường hợp không được nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178
Bộ Nội vụ mới ban hành công văn hướng dẫn việc thực hiện Nghị định 178, Nghị định 67 về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức... trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong hướng dẫn này, Bộ Nội vụ cũng nêu các trường hợp không được hưởng chính sách nghỉ hưu trước tuổi.
Tăng mức phụ cấp lưu trú cho công chức, viên chức từ ngày 4/5/2025
Theo Thông tư 12 ngày 19/3/2025 của Bộ Tài chính thì từ ngày 4/5/2025, mức phụ cấp lưu trú cho cán bộ, công chức, viên chức khi đi công tác trong nước chính thức được tăng lên 300.000 đồng/ngày, cao hơn 100.000 đồng/ngày so với mức hiện hành.
Phát huy vai trò của cán bộ Mặt trận Tổ quốc các cấp trong phong trào bình dân học vụ số
Phong trào bình dân học vụ số đang được các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh triển khai tích cực, thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong công cuộc phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Không đứng ngoài cuộc, hệ thống Mặt trận Tổ quốc các cấp trên địa bàn tỉnh đã kịp thời triển khai tập huấn, giúp người dân áp dụng khoa học, công nghệ vào quá trình chuyển đổi số bằng những việc làm thiết thực.
Tăng cường quản lý thị trường tại các khu du lịch biển
Thanh Hoá đang bước vào cao điểm mùa du lịch biển 2025, kéo theo đó là nhu cầu mua sắm, sử dụng các dịch vụ, hàng hoá tại các khu, điểm du lịch tăng cao. Nhằm tạo dựng môi trường du lịch văn minh, an toàn, các ngành chức năng, các địa phương trên địa bàn tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp tăng cường quản lý thị trường, bình ổn giá, ngăn chặn các hành vi chèo kéo, ép khách.
Các công trình, dự án thi công xuyên lễ
Trong những ngày nghỉ lễ 30/4 và 1/5, không khí lao động trên công trường thi công các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vẫn diễn ra rất khẩn trương. Những kỹ sư và công nhân lao động đã không nghỉ lễ để đẩy nhanh tiến độ thi công, sớm hoàn thành và đưa các công trình vào sử dụng.
Bản tin An toàn giao thông 24h ngày 3/5/2025
An toàn giao thông 24h ngày 3/5/2025 có những nội dung chính sau: - Toàn quốc: giao thông 3 ngày nghỉ lễ duy trì ổn định - Hơn 8.500 tài xế vi phạm giao thông bị xử phạt trong ngày nghỉ lễ thứ 3 - Cẩn trọng khi lái xe trên cao tốc dịp nghỉ lễ
Các điểm đến tại thành phố thu hút đông đảo du khách dịp nghỉ lễ
Trong 4 ngày nghỉ lễ vừa qua, các điểm du lịch, vui chơi giải trí tại Thành phố Thanh Hoá cũng khá nhộn nhịp và thu hút đông đảo người dân, du khách, đặc biệt là với những người không có điều kiện đi du lịch xa.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.