Đường dây nóng: 0237 3721150

Bất ngờ về chữ thập ngoặc được sử dụng phổ biến ở cả Liên Xô

Biểu tượng chữ thập ngoặc gắn liền với chế độ phát xít Đức. Nhưng kỳ thực đây là biểu tượng phổ biến ở nhiều nơi, kể cả Liên Xô.

15/07/2020 08:20

Dấu thập ngoặc (một cách gọi của phương Tây đối với chữ vạn/swastika) thực sự là một biểu tượng phổ biến ở Nga trong những năm đầu tiên của chế độ Xô viết. Người dân Nga khi ấy không thể tưởng tượng được biểu tượng này chỉ 20 năm sau lại gắn với sự hận thù khủng khiếp.

 

Trước khi bọn Quốc xã làm ô uế biểu tượng cổ xưa này, dấu thập ngoặc/chữ vạn đã xuất hiện phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới. Chẳng hạn trên các chiến đấu cơ của Latvia và Phần Lan (chắc chắn khi đó không có mối liên hệ với không quân Đức Quốc xã) hay trên phù hiệu của Sư đoàn Bộ binh số 45 của Mỹ, thậm chí trên các chai Coca-Cola hay chai bia Carlsberg.

Trong các năm trước Cách mạng Nga, dấu thập ngoặc còn xuất hiện trên các biểu tượng, quần áo, và đĩa ăn, cũng như trên các ô tô của triều đại Romanov. Thời cổ xưa, hình này còn có mặt trong nền văn hóa vùng Kavkaz. 

Trên đồng tiền lưu hành thời Xô viết

Và năm 1917, nước Nga Xô viết còn sử dụng biểu tượng này trên các đồng tiền Xô viết.

Khi Cách mạng tháng Hai của Nga năm 1917 lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, một trong các quyết định đầu tiên của Chính phủ Lâm thời là in tiền mới. Chữ vạn có mặt trên các đồng tiền này.

Chữ thập ngoặc trên đồng tiền Nga năm 1917 (trong khoanh vòng đỏ). Ảnh: Tư liệu.
Chữ thập ngoặc trên đồng tiền Nga năm 1917 (trong khoanh vòng đỏ). Ảnh: Tư liệu.

Tuy nhiên đến tháng 11 năm đó, Cách mạng Bolshevik lại lật đổ Chính phủ Lâm thời nói trên. Trong bối cảnh Nội chiến Nga hỗn loạn sau đó, phe Bolshevik không có cả thời gian lẫn năng lực công nghệ để thiết kế và in tiền mới nên tiền của Chính phủ Lâm thời tiếp tục được sử dụng. Và như vậy, các tờ tiền mang hình chữ thập ngoặc được lưu thông trong gần 5 năm, tới tận năm 1922.

Trong Hồng quân Liên Xô

Có thời điểm trong Nội chiến Nga, vào tháng 11/1919, tư lệnh mặt trận Đông Nam Vasiliy Shorin đã ra lệnh số 213 yêu cầu tất cả các sư đoàn Kalmyk (gồm những người theo đạo Phật) đeo các tấm phù hiệu có hình chữ thập ngoặc.

Chữ vạn ở đây được gọi trong tài liệu là lungta, một thuật ngữ trong Phật giáo, có nghĩa là “phong mã”, biểu tượng cho sinh khí con người.

Bị cấm

Chữ vạn/chữ thập ngoặc thường xuyên xuất hiện trong các tài liệu Xô viết vào thập niên 1920. Một số họa sĩ Xô viết thường sử dụng biểu tượng này trong các tác phẩm của mình. Tuy nhiên, khi phe cực hữu Mỹ bắt đầu sử dụng hình ảnh này là biểu tượng thống nhất, thì chữ thập ngoặc dần không còn được sử dụng nhiều ở Liên Xô nữa.

Và đến năm 1933, khi đảng Quốc xã của trùm phát xít Hitler lên cầm quyền ở Đức, chữ thập ngoặc nhanh chóng mang ý nghĩa hoàn toàn tiêu cực ở Liên Xô. Các tài liệu, sách vở, tác phẩm nghệ thuật và những thứ khác chứa đựng biểu tượng này hoặc bị tiêu hủy hoặc bị đưa đi cất trữ, tránh xa tầm mắt của công chúng. Sau đó, biểu tượng chữ thập ngoặc bắt đầu được sử dụng công khai hoàn toàn cho mục đích tuyên truyền chống phái xít./.

Theo Trung Hiếu/VOV


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Iran cảnh báo cắt giảm hợp tác nếu IAEA thông qua nghị quyết chống Tehran

Iran cảnh báo cắt giảm hợp tác nếu IAEA thông qua nghị quyết chống Tehran

18:07 , 09/06/2025

Ngày 8/6, Giới chức Iran cảnh báo nước này sẽ giảm hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), nếu tổ chức này thông qua nghị quyết chống lại Iran.

Tổng thống Mỹ: Thực hiện mọi hành động cần thiết để ‘giải phóng” Los Angeles

Tổng thống Mỹ: Thực hiện mọi hành động cần thiết để ‘giải phóng” Los Angeles

18:07 , 09/06/2025

Tình hình căng thẳng tại Los Angeles chưa có dấu hiệu dừng lại khi ngày 8/6, Tổng thống Doanld Trump thông báo ông đã chỉ đạo, huy động nhiều bộ ngành liên quan của Mỹ trong việc giải quyết tình trạng mà ông gọi là “bị xâm lược và chiếm đóng” tại Los Angeles.

Trung Quốc lắp đặt giàn dầu khí lớn nhất trên biển Bột Hải

Trung Quốc lắp đặt giàn dầu khí lớn nhất trên biển Bột Hải

18:03 , 09/06/2025

Ngày 8/6, Công ty trách nhiệm hữu hạn Kỹ thuật Dầu khí Ngoài khơi có trụ sở tại Thiên Tân, Trung Quốc, thông báo, giàn xử lý trung tâm cho giai đoạn I của mỏ dầu Kenli 10-2 đã hoàn tất lắp đặt nổi thành công, phá kỷ lục về cả kích thước và trọng lượng lắp đặt giàn khoan dầu khí ngoài khơi ở khu vực biển Bột Hải.

Israel phá hủy nhiều nhà cửa của người Palestine ở Bờ Tây

Israel phá hủy nhiều nhà cửa của người Palestine ở Bờ Tây

18:00 , 09/06/2025

Trong ngày 8/6, quân đội Israel vẫn duy trì tác chiến cường độ cao tại dải Gaza, quân đội Israel liên tục đẩy mạnh hoạt động trấn áp người Palestine ở khu Bờ Tây, bao gồm phá hủy nhà cửa và các công trình dân sự.

Afghanistan: Kabul có nguy cơ trở thành thành phố đầu tiên cạn kiệt nước

Afghanistan: Kabul có nguy cơ trở thành thành phố đầu tiên cạn kiệt nước

18:00 , 09/06/2025

Ngày 8/6, theo báo cáo của tổ chức phi chính phủ Mercy Corps, các chuyên gia vừa đưa ra cảnh báo, Thủ đô Kabul của Afghanistan có thể trở thành thành phố đầu tiên hoàn toàn cạn kiệt nước trong thời kỳ hiện đại.

Mỹ triển khai 2.000 vệ binh quốc gia ứng phó với làn sóng biểu tình ở Los Angeles

Mỹ triển khai 2.000 vệ binh quốc gia ứng phó với làn sóng biểu tình ở Los Angeles

23:30 , 08/06/2025

Nhằm đối phó với các cuộc biểu tình phản đối truy quét người nhập cư của chính phủ bùng phát tại Los Angeles, Tổng thống Trump quyết định triển khai 2.000 binh sĩ vệ binh quốc gia tới khu vực này.

Iran sẵn sàng cho phép thanh tra hạt nhân nhưng không chấp nhận sự ép buộc

Iran sẵn sàng cho phép thanh tra hạt nhân nhưng không chấp nhận sự ép buộc

23:00 , 08/06/2025

Ngày 7/6, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian khẳng định, Iran “sẵn sàng cho phép thanh tra các cơ sở hạt nhân” của nước này, đặc biệt là từ phía Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng, Iran không chấp nhận bất kỳ hình thức ép buộc, bắt nạt hay áp đặt từ bên ngoài.

Nhật Bản phát minh ra loại nhựa mới có thể phân hủy nhanh trong đại dương

Nhật Bản phát minh ra loại nhựa mới có thể phân hủy nhanh trong đại dương

20:32 , 08/06/2025

Các nhà khoa học Nhật Bản vừa công bố một bước đột phá quan trọng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với việc phát minh ra loại nhựa có khả năng phân hủy nhanh trong đại dương. Đây là sản phẩm do Viện RIKEN và Đại học Tokyo hợp tác phát triển, mang lại hy vọng lớn trong cuộc chiến chống ô nhiễm rác thải nhựa toàn cầu.

Các nhà khoa học Australia phát triển xét nghiệm máu mới giúp phát hiện sớm ung thư buồng trứng

Các nhà khoa học Australia phát triển xét nghiệm máu mới giúp phát hiện sớm ung thư buồng trứng

20:02 , 08/06/2025

Các nhà khoa học Australia đã công bố phương pháp xét nghiệm máu mang tính đột phá, có thể cứu sống hàng nghìn phụ nữ- nhờ khả năng phát hiện sớm ung thư buồng trứng.

Hàng loạt cuộc biểu tình nổ ra tại Israel kêu gọi đạt thỏa thuận giải cứu toàn bộ con tin

Hàng loạt cuộc biểu tình nổ ra tại Israel kêu gọi đạt thỏa thuận giải cứu toàn bộ con tin

20:01 , 08/06/2025

Tối 7/6, hàng nghìn người Israel đã đổ xuống đường tại nhiều thành phố lớn như Tel Aviv, Jerusalem, Kiryat Gat và Sha'ar HaNegev để yêu cầu chính phủ nhanh chóng đạt được một thỏa thuận toàn diện với lực lượng Hamas -nhằm giải cứu tất cả các con tin còn đang bị giam giữ tại Dải Gaza.