Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư miệng

Bác sĩ Jose Zevallos, trưởng khoa phẫu thuật đầu và cổ tại Trung tâm Ung thư Siteman tại Bệnh viện Barnes-Jewish ở St. Louis cho biết “Những tổn thương điển hình thường không biến mất sau hai hoặc ba tuần có thể cần được kiểm tra kỹ hơn. Và chúng có thể thay đổi theo thời gian”.

Trong khi những tổn thương như nhiệt miệng sẽ đến và đi, thì vết loét trong miệng vẫn tồn tại dai dẳng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều: ung thư khoang miệng, hay ung thư miệng. Vì vậy, bạn nên đến gặp bác sĩ răng hoặc bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu để được đánh giá kỹ hơn. Các bác sĩ răng thường là người đầu tiên chẩn đoán ung thư miệng, có lẽ trong khi gặp bệnh nhân để thăm khám định kỳ hoặc giải quyết các vấn đề phổ biến khác như sâu răng và bệnh nướu răng.

Theo Hội Ung thư Mỹ, trong năm nay sẽ có khoảng 53.000 người Mỹ bị ung thư khoang miệng hoặc ung thư miệng-họng - cả hai thường được gọi chung là ung thư miệng. Mỗi năm có khoảng 10.860 người chết vì những bệnh ung thư này. Ung thư miệng thực quản bao gồm các bệnh ác tính bắt đầu ở vùng miệng-họng, bao gồm vòm miệng mềm (phần cơ của vòm miệng phía sau), một phần ba sau của lưỡi, thành bên và thành sau của họng.

Cũng như các loại ung thư khác - và không có hướng dẫn sàng lọc ung thư miệng thường quy – việc để ý mọi dấu hiệu và triệu chứng có thể có của ung thư miệng chính là chìa khóa. Phát hiện sớm là cực kỳ quan trọng đối với khoang miệng và các bệnh ung thư đầu và cổ khác, BS. Zevallos nhấn mạnh.

Tất nhiên, ung thư được phát hiện càng sớm thì kết quả và tỷ lệ sống thêm càng tốt. “Nhưng quan trọng không kém là khối u càng nhỏ, giai đoạn càng sớm, phát hiện càng sớm thì phẫu thuật chữa trị sẽ càng ít xâm lấn”, BS. Zevallos chỉ ra. Ông nói thêm rằng ung thư khoang miệng chủ yếu được điều trị bằng phẫu thuật và khối u càng lớn thì nhu cầu tạo hình sẽ càng lớn. Nếu một khối u được phát hiện sớm, thì bác sĩ phẫu thuật sẽ có thể không phải cắt bỏ những cấu trúc quan trọng hơn ảnh hưởng đến việc nuốt và nói về lâu dài.

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư khoang miệng hoặc ung thư miệng-họng bao gồm:

• Vết loét ở miệng hoặc môi không liền.

• Các mảng trắng hoặc đỏ ở bất cứ đâu trong miệng, nướu, lưỡi hoặc amiđan.

• Đau dai dẳng ở miệng, quanh răng hoặc hàm.

• Chảy máu trong miệng.

• Khối u ở má.

• Sưng hàm. Đối với người mang răng giả, điều này có thể ảnh hưởng đến việc lắp vừa răng.

• Răng lung lay.

• Khối u ở cổ.

• Thay đổi giọng nói.

Hãy chú ý đến sự bất đối xứng của các triệu chứng. Ví dụ cảm giác đau hoặc rát ở một vùng cụ thể của miệng có thể là một dấu hiệu nhận biết của ung thư khoang miệng. “Nếu bạn ăn thức ăn cay, toàn bộ miệng của bạn có thể bị nóng, nhưng đó sẽ không phải là một vùng xác định cụ thể trong miệng hoặc trên lưỡi, ví dụ như ở bên trái lưỡi”, Bác sĩ Jennifer Cracchiolo, một bác sĩ phẫu thuật đầu và cổ chuyên về ung thư khoang miệng tại Trung tâm Ung thư Tưởng niệm Sloan Kettering lưu ý.

Nhưng khi cảm giác nóng rát hoặc đau là không đối xứng, xảy ra ở một phần của miệng, thay vì đồng đều, thì bạn cần đươ]cj bác sĩ kiểm tra kỹ hơn. “Nếu bạn cảm thấy bất thường hoặc nếu một bên lưỡi hoặc má của bạn cảm thấy khác với bên kia, hãy đi khám”, đó là lời khuyên của John Comisi, phó giáo sư nha khoa phục hồi tại Trường Y nha khoa thuộc Đại học Y Nam Carolina. Ông nhắc lại rằng vệ sinh răng miệng định kỳ và đi khám được khuyến nghị hai lần một năm - hoặc thường xuyên hơn đối với một số người có vấn đề như bệnh nướu răng hoặc tỷ lệ sâu răng cao.

Ngoài ra, có thể có khối u ở nướu răng - cụ thể là nướu xung quanh răng; và, ví dụ, một lần nữa nếu có chảy máu không đối xứng ở một khu vực nhất định, thì bạn cần đi khám sớm hơn, và sau đó có thể cần gặp bác sĩ phẫu thuật răng hàm mặt hoặc bác sĩ phẫu thuật vùng đầu và cổ nếu cần.

Phòng ngừa và điều trị ung thư miệng

Các yếu tố nguy cơ ung thư miệng bao gồm:

• Sử dụng thuốc lá.

• Uống rượu.

• Papillomavirus người (HPV).

• Nam giới.

• Tuổi tác.

• Phơi nắng.

• Một số bệnh.

Sử dụng thuốc lá và uống rượu - đặc biệt là uống quá nhiều - làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển ung thư miệng. Ở Mỹ, hút thuốc và uống rượu là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư khoang miệng.

“Về phòng ngừa, đối với ung thư khoang miệng, điều quan trọng nhất là không hút thuốc”, theo BS. Zevallos. Thông thường, những người hút thuốc thường cũng uống rượu quá nhiều - càng làm tăng nguy cơ. “Nguy cơ của ung thư khoang miệng và ung thư đầu và cổ khác tăng theo cấp số nhân ở những bệnh nhân hút thuốc và uống nhiều rượu”.

HPV, nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất - có thể gây ung thư cổ tử cung, cùng với một loạt các bệnh ung thư khác - là một yếu tố nguy cơ đáng kể đối với ung thư miệng-họng.

Theo ACS, ung thư miệng phổ biến gấp đôi ở nam giới so với phụ nữ, có thể là do tiền sử sử dụng thuốc lá và rượu nhiều hơn. Tuổi cao cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư miệng, vồn cần nhiều thời gian hơn để phát triển. Tiếp xúc với tia cực tím cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư môi.

Ngoài ra, một số bệnh từ các hội chứng di truyền như thiếu máu Fanconi đến bệnh tự miễn như lichen phẳng gặp chủ yếu ở người trung niên cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư miệng.

Vì vậy, ngay cả khi bạn không hút thuốc hay uống rượu, cũng cần cảnh giác và được đánh giá ngay lập tức mọi dấu hiệu ung của thư miệng. Cùng với khám lâm sàng miệng và họng, bác sĩ có thể sử dụng thuốc nhuộm và/hoặc đèn đặc biệt để phát hiện những chỗ bất thường, đặc biệt là nếu bạn có nguy cơ cao hơn bị những ung thư này. Nếu phát hiện thấy chỗ bất thường, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm để giúp quyết định xem liệu chúng có thể là ung thư (và cần phải được sinh thiết) hay không, hoặc chọn vị trí sinh thiết tốt nhất.

Một số người bị loạn sản hoặc có các tế bào bất thường trong miệng, biểu hiện dưới dạng bạch sản (leukoplakia) hoặc hoặc hồng sản (erythroplakia), (mảng trắng hoặc mảng đỏ). Mặc dù những tổn thương này có thể vô hại, đôi khi chúng cũng có thể đi trước ung thư. Vì thế, bác sĩ có thể theo dõi chặt chẽ tổn thương, đồng thời khuyên bệnh nhân thực hiện các bước khác để giảm nguy cơ phát triển ung thư miệng - và đề nghị đánh giá thêm nếu tổn thương thay đổi về biểu hiện bên ngoại. Bác sĩ sẽ khuyên bạn không sử dụng thuốc lá, không sử dụng rượu, không súc miệng với rượu và sinh thiết chỗ thay đổi.

Đối với những người có chẩn đoán ung thư khoang miệng, phương pháp điều trị chính là phẫu thuật. Phạm vi phẫu thuật phụ thuộc vào sự phát triển của ung thư và mức độ lan rộng của nó vào các mô khỏe mạnh xung quanh.

Ngoài ra, một số bệnh nhân có thể được xạ trị hoặc hóa trị. Tuy nhiên, đối với bệnh ung thư mà phát hiện sớm, thường ít cần phải làm để điều trị thành công. Nhiều bệnh nhân, nếu phát hiện bệnh sớm, có thể chỉ cần phẫu thuật mà không phải điều trị gì thêm.

Cẩm Tú/ Dân trí