Đường dây nóng: 0237 3721150

Cải cách môi trường kinh doanh thúc đẩy đầu tư, tăng trưởng

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 02/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2022. Đây được coi như kim chỉ nam định hướng phát triển kinh tế-xã hội, thích ứng linh hoạt, hiệu quả trước dịch bệnh.

21/01/2022 10:37

 

Sản xuất hàng xuất khẩu tại Công ty cổ phần Sản xuất hàng thể thao MXP (Khu công nghiệp Nguyễn Đức Cảnh, tỉnh Thái Bình).
Sản xuất hàng xuất khẩu tại Công ty cổ phần Sản xuất hàng thể thao MXP (Khu công nghiệp Nguyễn Đức Cảnh, tỉnh Thái Bình).

Được ban hành trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế suy giảm vì tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, Nghị quyết 02/NQ-CP đã kế thừa nhiều nội dung và tinh thần của những năm trước, nhưng có bổ sung những điểm mới cần thiết nhằm tiếp lửa cải cách, hỗ trợ cần thiết cho Chương trình phục hồi kinh tế-xã hội.

Xử lý tận gốc

Nghị quyết đặt mục tiêu cải thiện mạnh mẽ, nâng cao vị trí của Việt Nam trên các bảng xếp hạng quốc tế về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, nhằm thích ứng với xu thế phát triển của cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tăng sức chống chịu của nền kinh tế trong bối cảnh dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp. Tăng nhanh về số lượng doanh nghiệp mới thành lập;

giảm tỷ lệ doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động; giảm chi phí đầu vào, chi phí không chính thức cho doanh nghiệp và người dân. Đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19; kịp thời hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh, thích ứng linh hoạt, hiệu quả với dịch bệnh. Để đạt được các mục tiêu nêu trên, Nghị quyết đưa ra các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Trong đó có yêu cầu tiếp tục tăng cường trách nhiệm, tính chủ động của các bộ được phân công làm đầu mối theo dõi việc cải thiện các bộ chỉ số và các bộ, cơ quan được phân công chủ trì, chịu trách nhiệm đối với các nhóm chỉ số, chỉ số thành phần...

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) chỉ ra hai điểm mới của Nghị quyết 02 mà ông tâm đắc. Đó là cắt giảm danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và dỡ bỏ sự chồng chéo, khác biệt và mâu thuẫn của các quy định trong hoạt động đầu tư, kinh doanh. Các Nghị quyết trước đây chủ yếu yêu cầu cắt giảm điều kiện kinh doanh nên chỉ là cắt ngọn. Còn lần này nêu rõ yêu cầu cắt giảm danh mục, ngành nghề kinh doanh có điều kiện, tức là cắt tận gốc.

Đồng thời các nhóm giải pháp cũng được đặt ra một cách trọng tâm và chi tiết hơn. Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, rà soát để cắt giảm danh mục ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện; thu hẹp phạm vi một số ngành nghề, đưa một số ngành nghề ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện nếu có biện pháp quản lý khác hiệu quả hơn. Việc thực hiện đưa các ngành nghề ra khỏi danh mục nếu yêu cầu quản lý thiếu cơ sở khoa học, thiếu cơ sở thực tiễn, không có mục tiêu quản lý hoặc không có mục tiêu quản lý rõ ràng sẽ phải hoàn thành trong năm 2023. “Khi không còn là ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì điều kiện kinh doanh ngành nghề đó cũng tự mất đi. Đây là cách tiếp cận tốt nhưng sẽ khó làm”, TS Nguyễn Đình Cung phân tích.

Theo bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (CIEM), Nghị quyết 02 đưa ra nhiều giải pháp nhằm cải thiện những chỉ số Việt Nam đang có điểm số thấp, những yếu tố phù hợp cho giai đoạn đổi mới sáng tạo, công nghiệp 4.0 nhằm tạo ra sự phát triển và sáng tạo cho nền kinh tế. Đồng thời đề ra những giải pháp về cải cách thủ tục hành chính gắn với phân cấp và trao quyền nhiều hơn cho địa phương thông qua cơ chế giám sát, thanh tra, kiểm tra và hậu kiểm. Hoạt động quản lý và kiểm tra chuyên ngành tiếp tục được đẩy cao hơn nhằm đạt được cùng mức với các quốc gia trong khu vực cũng như tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Với việc dỡ bỏ những rào cản về đầu tư, kinh doanh và chú trọng vào những nhóm vấn đề, lĩnh vực giúp nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng…, môi trường kinh doanh của Việt Nam chắc chắn sẽ có những thay đổi cần thiết để tiệm cận với những chuẩn mực quốc tế.

Quan trọng là triển khai thực hiện

Cảm nhận về sự chững lại của cải thiện môi trường kinh doanh rất rõ nét trong đợt bùng phát đại dịch Covid-19 vừa qua. Những khó khăn chưa từng có mà nền kinh tế phải đối mặt, lẽ ra là cơ hội để đẩy mạnh cải cách, nhưng đáng tiếc các địa phương lại thiếu nhất quán trong công tác điều hành, thực hiện giãn cách kéo dài khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, đứt gãy. Kết quả khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đều ghi nhận một điểm chung về mong muốn lớn nhất của cộng đồng doanh nghiệp trong hơn một năm đương đầu với đại dịch. Đó là đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm minh bạch, rõ ràng trong các chính sách; công minh và thái độ thân thiện của cán bộ cấp thực thi. Các doanh nghiệp cho rằng, giải pháp về cải cách thủ tục hành chính là giải pháp bền vững, dài hạn và cũng có tác dụng như một gói hỗ trợ cho doanh nghiệp, nhất là về thủ tục đầu tư, đất đai, môi trường.

Nhưng trong thực tế không dễ để đạt được sự hỗ trợ này. Đơn cử như trong thời gian góp ý cho dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường vừa qua, các hiệp hội doanh nghiệp đã năm lần gửi kiến nghị đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, bày tỏ mong muốn được đối thoại vì một số nội dung góp ý chưa nhận được phản hồi của cơ quan soạn thảo hoặc chưa được tiếp thu, chỉnh sửa để có tính khả thi cao, phù hợp với các cam kết quốc tế, hài hòa lợi ích giúp bảo vệ môi trường và tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh.

Với sự kiên trì của cộng đồng doanh nghiệp, nhiều vấn đề đã được tháo gỡ, tiếp thu, đặc biệt là việc bỏ quy định thành lập Văn phòng EPR (quy định trách nhiệm của nhà sản xuất) do không có cơ sở pháp lý. Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam Vũ Tiến Lộc chia sẻ, doanh nghiệp mong mỏi điều này từ phía các cơ quan chính quyền, còn hơn là các hỗ trợ bằng tiền.

Cải cách là một hành trình gian khó. Chính vì vậy, mối băn khoăn lớn của TS Nguyễn Đình Cung là Nghị quyết 02/NQ-CP đã được ban hành kịp thời với những mục tiêu, giải pháp và nhiệm vụ cụ thể, nhưng điều quan trọng nhất là sẽ được triển khai thế nào để đạt được kết quả cao nhất, vì việc thực hiện Nghị quyết 02 lần này sẽ rất cam go khi đụng vào lĩnh vực là lãnh địa của cơ chế “xin-cho”. Từ năm 2014, Chính phủ đã xác định cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững là một trọng tâm cải cách, là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên.

Qua tám năm nỗ lực cải cách, vị trí của Việt Nam trên các bảng xếp hạng uy tín toàn cầu đã được nâng lên. Chất lượng môi trường kinh doanh cải thiện tích cực cũng được thể hiện rõ qua kết quả đánh giá Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Song cải cách đang có dấu hiệu chững lại. Từ năm 2020, do tác động của đại dịch Covid-19, việc cải thiện vị trí trên các bảng xếp hạng ngày càng khó khăn và đòi hỏi nỗ lực cao hơn, cần sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt và tăng tốc hơn nữa của các bộ, ngành, địa phương cũng như sự chia sẻ và hợp tác từ phía cộng đồng doanh nghiệp, người dân.

“Trước đây, chúng ta đưa ra nhiều giải pháp nhưng chưa đạt hiệu quả tốt. Một là do giải pháp không trúng, hai là thiếu cụ thể, thiếu người chủ trì. Không có áp lực hành chính của Thủ tướng Chính phủ, không có áp lực từ dư luận xã hội và cộng đồng doanh nghiệp thì không bao giờ có cải cách trong bộ máy hành chính. Điều mong mỏi của giới chuyên gia và doanh nghiệp hiện nay để Nghị quyết 02 thực hiện được tốt là Chính phủ sớm tổ chức hội nghị, hội thảo khởi động việc thực hiện nghị quyết. Quan trọng nhất là cần có một người, có thượng phương bảo kiếm để triển khai Nghị quyết một cách rốt ráo. Nghị quyết chỉ sống được khi phát sinh các sự kiện, vấn đề, được theo dõi, giám sát và báo cáo liên tục”, TS Nguyễn Đình Cung nhận định.

TÔ HÀ/ BÁO NHÂN DÂN


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Tổng dư nợ cho vay trồng rừng đạt 33,6 tỷ đồng

Tổng dư nợ cho vay trồng rừng đạt 33,6 tỷ đồng

19:04 , 04/06/2025

Thời gian qua, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đã hỗ trợ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa triển khai dự án phát triển lâm nghiệp. Qua đó, nhiều hộ gia đình ở các khu vực miền núi được vay vốn và hỗ trợ kỹ thuật để trồng rừng.

Dưa được mùa, được giá

Dưa được mùa, được giá

11:05 , 04/06/2025

Đây là thời điểm các hộ dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang vào vụ thu hoạch các loại dưa vụ xuân hè. Năm nay thời tiết thuận lợi, dưa cho năng suất, sản lượng cao hơn mọi năm. Giá cả cũng khá ổn định, tiêu thụ dễ dàng đã mang lại nguồn lợi nhuận đáng kể cho người trồng.

Thanh Hóa nằm trong nhóm giải ngân vốn đầu tư công tốt trong cả nước với 57,8%

Thanh Hóa nằm trong nhóm giải ngân vốn đầu tư công tốt trong cả nước với 57,8%

07:53 , 04/06/2025

Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến ngày 31/5/2025 là hơn 199.300 tỷ đồng, đạt 22,2% kế hoạch, đạt 24,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Doanh nghiệp tự tin tăng trưởng trên thị trường quốc tế

Doanh nghiệp tự tin tăng trưởng trên thị trường quốc tế

07:45 , 04/06/2025

Theo khảo sát mới đây của Tập đoàn tài chính đa quốc gia HSBC, có 81% doanh nghiệp Việt Nam tự tin về tăng trưởng tại thị trường quốc tế.

Xuất khẩu thủy sản tăng 14% so với cùng kỳ

Xuất khẩu thủy sản tăng 14% so với cùng kỳ

07:38 , 04/06/2025

Trong 5 tháng năm 2025, giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ước đạt 4,07 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu dệt may, da giày hướng đến các thị trường có FTA

Xuất khẩu dệt may, da giày hướng đến các thị trường có FTA

07:32 , 04/06/2025

Theo Bộ Công thương, trong bối cảnh mới và để ứng phó với những thách thức của chính sách thuế quan, các doanh nghiệp dệt may, da giày đang tập trung đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường đã ký hiệp định thương mại tự do (FTA).

Giá bán lẻ điện cao nhất gần 4.000 đồng/kWh

Giá bán lẻ điện cao nhất gần 4.000 đồng/kWh

07:31 , 04/06/2025

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn vừa ký Quyết định số 14/2025 quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Giá bán lẻ điện được quy định chi tiết cho từng nhóm khách hàng sử dụng điện, bao gồm: sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp, sinh hoạt.

Xây dựng văn hoá doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá

Xây dựng văn hoá doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá

21:00 , 03/06/2025

Chiều ngày 3/6, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Thanh Hoá phối hợp với Trường Chính trị tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Thực tiễn và kinh nghiệm trong xây dựng văn hoá doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá”.

Thanh Hóa hút 10.000 tỷ vốn đầu tư trong 5 tháng

Thanh Hóa hút 10.000 tỷ vốn đầu tư trong 5 tháng

18:05 , 03/06/2025

Trong 5 tháng đầu năm 2025, tỉnh Thanh Hóa ghi nhận tín hiệu tích cực trong phát triển doanh nghiệp và thu hút đầu tư. Cùng với số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng mạnh, tỉnh đã thu hút được 40 dự án đầu tư trực tiếp với tổng vốn đăng ký hàng nghìn tỷ đồng.

Hỗ trợ hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền

Hỗ trợ hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền

08:55 , 03/06/2025

Theo rà soát của cơ quan thuế, hiện trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có 812 hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng 1 năm. Theo Nghị định 70/2025 của Chính phủ, từ ngày 1/6, tất cả hộ, cá nhân kinh doanh này sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế. Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền được xem là bước đi trong lộ trình hiện đại hóa quản lý thuế, thay thế hình thức thuế khoán và tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.