Cần làm gì khi bị cơn đau vùng bụng?
Đau vùng bụng là dấu hiệu phổ biến của bệnh lý hệ tiêu hóa. Nhưng ngoài bộ máy tiêu hóa, trong khoang ổ bụng còn có hệ tiết niệu, sinh dục, mạch máu, cơ, thần kinh, mô liên kết..
Do đó, khi bị đau vùng bụng cũng cần lưu ý các bệnh lý khác và cần được bác sĩ thăm khám, tư vấn rõ ràng.
Tổng quan về ổ bụng
Bụng được tính từ phần mũi ức xuống tới trên xương mu. Trong sách hướng dẫn y khoa, khoang bụng được chia làm 9 vùng là hạ sườn phải, thượng vị, hạ sườn trái, hông phải, quanh rốn, hông trái, hố chậu phải, hạ vị (dưới rốn), và hố chậu trái.
Nguyên nhân gây đau vùng bụng
Vì ổ bụng có nhiều cơ quan nội tạng, nên cơn đau bụng có thể được gây ra bởi nhiều điều kiện bệnh lý khác nhau của các cơ quan, nội tạng này. Theo thống kê y học, có đến 171 tình trạng bệnh lý gây nên đau bụng, với các nguyên nhân chính là bệnh lý nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa, tắc nghẽn, phát triển bất thường (u bướu).
Trong thực tế lâm sàng, chỉ khoảng 20 bệnh lý gây đau bụng hay gặp gồm:
* Bệnh lý hệ tiêu hóa, đau bụng gặp trong: (1) Bệnh lý dạ dày như Viêm loét dạ dày (stomachache, stomach flu), Viêm dạ dày ruột (tiêu chảy), Sình chướng bụng (flatulence or belching), Trào ngược dạ dày-thực quản (gastroesophageal reflux disease, GERD), Ung thư dạ dày; (2) Bệnh lý gan mật như Viêm gan, Viêm đường mật, Sỏi mật, U đường mật; (3) Bệnh lý tụy tạng như Viêm tụy, Sỏi tụy, Ung thư tụy; (4) Bệnh lý ruột non như Hội chứng ruột kích thích (irritable bowel syndrome, IBS); Ngộ độc thức ăn; Viêm ruột hoại tử, Nhiễm giun sán; Bệnh celiac (dị ứng gluten); (5) Bệnh lý đại tràng như Táo bón; Viêm đại tràng (Crohn's disease), Ung thư đại trực tràng; (6) Các bệnh khác như Viêm ruột thừa; Vỡ tạng rỗng…
* Bệnh lý hệ tiết niệu như Viêm đường tiểu, Sỏi tiết niệu, Viêm bàng quang.
* Các bệnh lý hệ khác như Co thắt, căng cơ, Tắc mạch máu vùng bụng, Đau bụng kinh, thoát vị hoành….
Những lưu ý khi bị đau vùng bụng
* Vị trí cơn đau
Đây là chỉ dấu vị trí vô cùng quan trọng, gợi ý cơ quan, nội tạng nào bị bệnh, tổn thương. Ví dụ: Đau vùng thượng vị thường có thể là bệnh lý dạ dày, túi và ống mật, tụy tạng; Đau vùng rốn gợi ý viêm ruột, viêm dạ dày, ngộ độc thức ăn; Đau vùng hố chậu phải có thể là bệnh lý ruột thừa, manh tràng, niệu quản phải….
* Tính chất cơn đau
Đau bụng cấp hay từ từ. Đau từng cơn hay liên tục. Đau tê buốt, dữ dội, bỏng rát, như dao đâm, hay quặn thắt. Đau khu trú hay đâm xiên, lan tỏa.
* Các dấu hiệu kèm theo
Sốt, nôn ói, tiêu chảy, phân máu, nước tiểu đục, tình trạng mất nước, choáng xuất huyết, choáng nhiễm trùng.v.v….
* Tư vấn bác sĩ
Dù đau cấp hay mạn tính, đau dữ dội hay có mức độ, người bệnh cũng cần gặp bác sĩ để được khám, chẩn bệnh và tư vấn điều trị. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện đều có đủ các xét nghiệm, thăm dò cần thiết như các xét nghiệm tổng quát về máu, phân, nước tiểu, siêu âm bụng, nội soi dạ dày, nội soi đại tràng, chụp X quang, chụp cắt lớp CT scan, chụp MRI ổ bụng ... để nhanh chóng, chính xác tìm ra nguyên nhân cụ thể gây đau bụng.
Thay lời kết
Hầu hết các trường hợp đau bụng nhẹ, không cấp tính thường không nghiêm trọng. Nhưng trong thực tế, rất khó phân biệt đau bụng thông thường với cơn đau bụng nguy hiểm nếu không được khám, thăm dò chẩn đoán đúng quy trình. Do đó, với đau bụng cấp tính, cần phải đưa ngay đến bệnh viện để được khám, xác định bệnh và điều trị chính xác, đúng phác đồ. Cần lưu ý, khi chưa có chẩn đoán xác định, tuyệt đối không tự ý dùng các thuốc giảm đau, vì sẽ che dấu, làm lu mờ triệu chứng của bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán nhanh, chính xác.
Cần lưu ý hai chi tiết: (1) một là trong khoang ổ bụng, ngoài bộ máy tiêu hóa còn có các cơ quan thuộc hệ tiết niệu, hệ sinh dục, mạch máu, các bó cơ, thần kinh, mô liên kết..và bệnh lý các cơ quan này cũng gây ra đau bụng, và (2) hai là trong ổ bụng các cơ quan, nội tạng có thể nằm chồng xếp lên nhau. Do đó, cơn đau vùng thượng vị có thể xuất phát từ bệnh lý dạ dày, túi ống mật hay đầu tụy tạng, bác sĩ phải thăm dò chẩn đoán để biết được bệnh chính và phân biệt, xác định bệnh kèm. Đừng ngạc nhiên với nhận định y học có vẻ nghịch lý : “Không thể dùng siêu âm mà phải dùng ống nội soi để chẩn đoán viêm dạ dày, nhưng không được thiếu siêu âm để gián biệt bệnh lý gan mật tụy cho các bệnh nhân bị viêm dạ dày”.
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam
Theo Dân trí
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Sàng lọc, phát hiện sớm ung thư, nâng cao hiệu quả điều trị
Ung thư là một trong những bệnh gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam và trên toàn thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới WHO, số ca mắc mới và tử vong do ung thư không ngừng gia tăng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Song, một điểm sáng trong cuộc chiến chống ung thư chính là việc sàng lọc và phát hiện sớm có nhiều khả năng điều trị thành công cao hơn, giảm tỉ lệ tử vong, bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ người bệnh.
Tổ chức tốt cấp cứu, khám chữa bệnh dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5
Bộ Y tế vừa có văn bản gửi các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Y tế các bộ, ngành về việc bảo đảm công tác khám chữa bệnh, cấp cứu tai nạn giao thông dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Nguy hại từ trào lưu uống nước chanh liều cao
Thời gian gần đây, trào lưu uống nước cốt chanh liều cao vào buổi sáng khi bụng đói để thanh lọc cơ thể, thải độc và chữa bệnh đang lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội và nhiều người làm theo. Nhiều video, hình ảnh, bình luận chia sẻ kinh nghiệm của bản thân, hướng dẫn mọi người cách uống nước cốt chanh, uống thật nhiều, uống liều cao với niềm tin có thể "tiêu tan" mọi loại bệnh. Liệu trào lưu này có thực sự tốt cho sức khỏe? Và để làm rõ vấn đề này, Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hoá đã có cuộc trao đổi với Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Quang Trung, Phó Trưởng Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hoá.
Phó Thủ tướng chỉ đạo xử lý vấn đề thuốc chữa bệnh giả
Văn phòng Chính phủ có văn bản số 3700/VPCP-KGVX ngày 28/4/2025 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long về xử lý vấn đề thuốc chữa bệnh giả.
Tiêm chủng cho tất cả mọi người là điều có thể thực hiện được
Tuần lễ Tiêm chủng thế giới năm nay diễn ra từ ngày 24/4 đến 30/4/2025 với khẩu hiệu "Tiêm chủng cho tất cả mọi người là điều có thể thực hiện được". Mục tiêu hướng đến việc ngày càng nhiều trẻ em, thanh thiếu niên, người lớn và cộng đồng được bảo vệ khỏi các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine.
Yêu cầu rà soát, kiểm tra việc kê đơn thuốc tại các bệnh viện
Bộ Y tế vừa có văn bản yêu cầu các bệnh viện rà soát, kiểm tra việc kê đơn thuốc có các sản phẩm không phải là thuốc để kịp thời chấn chỉnh, có biện pháp xử lý theo quy định.
Đảm bảo điều kiện tổ chức bán trú cho học sinh mùa nắng nóng
Tình hình nóng gay gắt với nền nhiệt cao khiến cho các loại thực phẩm rất dễ bị hư hỏng, tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm tại các bếp ăn cho học sinh. Vì vậy, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đã chủ động rà soát, cải tạo cơ sở vật chất, điều chỉnh lịch bán trú để phù hợp với điều kiện thời tiết nắng nóng.
Các trường mầm non chủ động phòng chống dịch bệnh mùa hè cho trẻ
Hiện đang là thời gian cao điểm của một số bệnh truyền nhiễm như: sởi, thuỷ đậu, tay chân miệng và các bệnh về tiêu hoá… Trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu, rất dễ bị nhiễm bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn thành phố Thanh Hoá đang chủ động triển khai nhiều biện pháp phòng chống dịch bệnh mùa hè, không để lây lan, bùng phát trong nhà trường.
Bộ Y tế ban hành chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 3
Để tiếp tục triển khai tổ chức tiêm chủng chiến dịch phòng, chống bệnh sởi cho các đối tượng, nhanh chóng kiểm soát dịch bệnh, trên cơ sở đề xuất nhu cầu vaccine, phạm vi triển khai chiến dịch vaccine phòng, chống dịch sởi của các tỉnh, thành phố, Bộ Y tế đã ban hành kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 3. Theo đó, tiếp tục mở rộng đối tượng, tăng tỷ lệ miễn dịch phòng bệnh sởi trong cộng đồng.
Xây dựng mạng lưới nội dung y tế chính thống, đa dạng và thiết thực
Tổng hội Y học Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ bệnh nhân ung thư, Ngày mai tươi sáng (Bộ Y tế), nền tảng TikTok cùng Hệ sinh thái Bệnh viện đa khoa Tâm Anh và Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng VNVC ký kết thỏa thuận hợp tác nhằm cùng nhau xây dựng mạng lưới thông tin y tế chuẩn khoa học, đáng tin cậy và dễ tiếp cận vì sức khỏe cộng đồng.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.