Cung đường 42km biến một người bình thường thành "xác sống" trong 14 tiếng như thế nào?

 

VMM đã bước sang năm thứ 7. Tương tự những năm trước, giải năm nay tiếp tục có các cự ly 10/15/21/42/70/100km.

“Đây là cự ly marathon địa hình rất khó khăn chỉ dành cho các VĐV giàu kinh nghiệm và đang tìm kiếm cho mình một thử thách thực sự. Đường chạy sẽ đưa bạn tới những vùng ít người ghé thăm”, phần giới thiệu về cự ly 42km của BTC đưa ra vừa như một lời thách đố, nhưng với runner thì đó là câu chào hàng đầy lôi cuốn, mê hoặc. Vậy nên đã có hơn 800 người "xuống tiền" mua suất đăng ký chạy cự ly này với giá không hề rẻ, trên tổng số khoảng hơn 4.000 (toàn giải).

Gần 3 năm, tham dự  2 kỳ VMM liên tục ở cự ly 21km, tôi đã có ít nhiều kinh nghiệm chạy. Hành trang mang theo đến với giải năm nay còn có Đà Lạt Ultra Trail cự ly 21km, Vietnam Jungle Marathon cự ly 25 ở Pù Luông- Thanh Hóa, rồi Đồng Đò, Ba Vì... Để thấy rằng tôi cũng quen thuộc với việc phải leo núi và đủ kiến thức để hình dung rằng nó vất vả ra sao. Sự chủ quan xuất phát ngay từ trong suy nghĩ.

 

 

Nhấn để phóng to ảnh

Quả nhiên, mọi thứ diễn ra không như hình dung, mà khó khăn hơn rất nhiều.

 

Nhấn để phóng to ảnh

 

Những cơn mưa rừng kéo dài dai dẳng từ mấy ngày trước khiến cho con đường mòn trở nên trơn trượt, nhão nhoét. Thử tưởng tượng ra ở một lối mòn men theo dốc dựng đứng, hàng nghìn người chen chúc nhau thi chạy, thì mặt đường nát nhuyễn đến thế nào!

Cho nên chỉ sau 5km nhập cuộc, tôi đã thấy chân mình bất ổn, bắp chân có hiện tượng căng cứng, tiếp đó là cơ đùi. Sau khoảng 8km thì các phần cơ do vận động nhiều, đều căng cứng.

Bước chạy tôi đã trải khắp từ cao nguyên Lâm Đồng tới Pù Luông, Thanh Hóa, những dãy núi trong quần thể Hoàng Liên cũng trải nghiệm qua 2 lần, đó là chưa kể cuộc leo bộ 4 ngày 3 đêm lên Fansipang hơn chục năm trước, nhưng chưa lần nào tôi thấy đốt sức như lần này.

Dốc như vô tận, cao lên bao nhiêu thì tụt xuống bấy nhiêu, lên khó một phần, xuống khó ba bốn phần, cảnh vật xung quanh đẹp vô cùng nhưng ai cũng phải để mắt vào những bước chân, bởi chỉ sơ sểnh là trượt ngã. Ngã nhẹ thì ê ẩm, nặng hơn có thể gãy tay, gãy chân.

Xung quanh tôi, những VĐV khác cũng rã rời không kém. Khó là khó chung. Những người khỏe hơn họ đã chạy đi trước, người yếu hơn thì tất nhiên còn tụt lại phía sau.

Người khỏe và giàu kinh nghiệm, tập luyện tốt, thì họ coi chạy trail (chạy địa hình) là cuộc dạo chơi phong nhàn. Có người thì coi đó là những bữa ăn nối tiếp nhau (ăn luôn miệng). Với tôi, đường chạy trail đúng là một cuộc tra tấn sức bền và đi tìm giới hạn chịu đựng của bản thân.

Tới CP5 (check point- trạm nghỉ 5) là được khoảng hơn 20km, tôi dừng lại ăn trái cây và nạp nước. Hàng chục VĐV đang đứng xúm quanh một nồi mì tôm to, tôi cũng chìa tay xin 1 cốc nhỏ (loại cốc giấy dùng 1 lần). Bữa sáng tôi ăn khá no, nhưng có lẽ đã bốc hơi sạch sẽ khi vượt qua mấy triền núi ngút ngàn hoa dại. Giờ đói ngấu, ăn gì cũng ngon! Tôi nhồi thêm ít hoa trái, lấy thêm nước, để tiếp tục hành trình. Nhủ lòng đã được 1/2 đường rồi, còn nửa nữa cũng chẳng đáng lo. Tôi mất 6 tiếng để chạy từ điểm xuất phát tới đây, kế hoạch đề ra là 10 tiếng kết thúc, chắc chắn là phá sản rồi. Nhưng như vậy cũng không sao, về được là được!

Ở mỗi CP ban tổ chức đều đưa ra 1 mốc thời gian gọi là COT(cut-off time), về tới điểm CP sau thời gian này, VĐV sẽ bị loại.

COT ở CP 5 là 3:30pm, tôi về lúc 1:00pm, sớm hơn 2,5 tiếng so với quy định. Để thấy tốc độ di chuyển ở đoạn này không quá tệ, nhưng đó hình như lại là sai lầm về chiến thuật. Bước chuyển quá nhanh so với khả năng khiến cho các khối cơ nhanh mỏi hơn.

Rời khỏi CP5, sau khi nai nịt gọn ghẽ, rút lại dây giày, tôi bàng hoàng nhận ra mình... không đi được nữa.

Thời gian nghỉ kéo dài khoảng 20 phút ở đây khiến các bó cơ nguội đi (theo cách gọi nôm na của dân chạy), và chỗ nào đau thì phát tác rõ rệt. Tôi nhận ra ngay phần sau đầu gối phải (khoeo chân) đau đến mức không nhấc được chân lên. Để hết đau rất đơn giản, chỉ cần ngừng vận động vài ba hôm, nghĩa là tôi đang đối mặt trực tiếp với DNF ngay từ phút giây này. DNF là một thuật ngữ trong chạy bộ, viết tắt của từ did not finish, nghĩa là “không hoàn thành”.

 

Lúc này tôi mới thấy cảm giác ớn lạnh trước thiên nhiên. Ánh sáng yếu ớt bị bóng đen nuốt dần, chiếu lên nền đất loang lổ những hình thù mờ ảo đầy đáng sợ. Suối chảy đâu đó ngay dưới chân, tiếng rào rào rất xiết. Không gian đặc tiếng côn trùng than khóc nỉ non hết lớp này đến lớp khác. Quanh quẩn đâu đây không một tiếng bước chân nào của ai khác trừ tôi. Thôi cứ dấn bước, kệ tới đâu thì tới!

Nhưng những nỗi sợ mơ hồ ấy, chỉ tới và đi thoáng qua. Trời sập tối hẳn, tôi bật đèn pin. Một vùng trước mặt sáng trắng, soi rõ từng bước chân. Những con thiêu thân ở đâu bay đến lao bổ cả vào mặt. Chỉ một hai phút sau đã nghe thấy lao xao tiếng người, tốp phía sau họ đã đuổi lên kịp tới chỗ tôi. Quay lại thấy ánh đèn lấp loá như soi ếch, người có đèn người ko, dò dẫm từng bước.

Bất giác tôi liên tưởng tới câu thơ của Chế Lan Viên:

- Muôn ma Hời sờ soạng dắt nhau đi

Thi hào Chế Lan Viên dẫu có sống dậy cũng không  thể ngờ câu thơ trong tưởng tượng của ông, ngoài đời thực thì ra cũng có. Có điều nhân vật không  phải ma mà là người. Người dắt người mò mẫm giữa rừng.

Tôi vẫn lầm lũi bước từng bước khó nhọc, những chỗ phải trèo, thì nhấc một chân lên trước, chân kia sẽ kéo theo sau, thậm thụt từng bước, có lúc tiến mà động tác như lùi. Những toán chạy bộ đi sau họ vượt qua tôi không biết bao nhiêu mà kể.

Tự vấn đáp 1001 chuyện, rồi cũng lên tới đỉnh Đá Bạc. Đó là một bãi cỏ xanh tốt, có nhiều hoa mua, hoa sim “tím chiều hoang biền biệt”. Ban ngày thì đẹp lắm. Một vùng như thể cây quỳnh cành dao. Chỗ này mà ban ngày thì tha hồ lăn lê bò toài sống ảo (tôi đã ở đây vào ban ngày 2 lần).

Từ xa, tiếng sáo ở đâu theo gió vọng đến, véo von réo rắt một làn điệu vùng cao. Nếu tôi không biết trước ở chỗ bãi cỏ trên đỉnh Đá Bạc có 1 sân khấu nhỏ và 1-2 nghệ sĩ sáo địa phương (như đã trải nghiệm ở vmm2018), không khéo hồn xiêu phách lạc, vì tôi đã đọc “Ai hát giữa rừng khuya” của Đái Đức Tuấn, cuốn sách sậm mầu liêu trai nhiều lần. Trong sách đó có ma hát rất hay.Đến đây, đích chỉ còn cách 5km (theo thông tin của ban tổ chức), nhưng thực tế có lẽ phải 8km. Đây mới chính là “nút thắt” của đường đua. Như một lời nguyền, đoạn xuống dốc lổn nhổn đá hộc dài như vô tận từng quật gục không biết bao nhiêu runner. Tôi từng chứng kiến nhiều người ngồi thẫn thờ dọc theo dốc này vì mệt và đau, không thể bước tiếp.

Năm nay đoạn đường kinh hãi này đã được đổ bê tông. Bước chân đã quá chán, gậy không buồn chống, cứ loẹt quẹt kéo lê, nước không buồn mút, ống ti-ô để thõng thượt. Cả cơ thể cứ thế phó mặc cho trọng lực kéo trôi..., một lát lại đổi thế đi giật lùi. Rồi mãi cũng hết dốc... Nhà tổ chức cũng khéo bày trò, hết dốc lại phải di chuyển thêm 2-3km đường nhựa nữa, mới là về đích.

Ánh đèn sân khấu rọi hất lên nền trời, cùng với tiếng nhạc huyên náo, cho thấy đích đã trước mặt. Vậy là tôi chắc chắn sẽ hoàn thành. Tôi cảm thấy phấn chấn hẳn. Hạnh phúc khôn tả của người chạy bộ là khi mình về nhìn thấy cuối con đường. Tất cả những khó nhọc, bao nhiêu thử thách, cảm giác như gió thoảng. Hành trình 14 tiếng vượt qua 42km đường rừng, chỉ thấy như thoáng chốc. Không gì có thể ngăn trở!

Vẫn tập tễnh bước, tới khi nhìn thấy cổng Finish thì tôi vùng lên chạy. Phải chạy chứ, phía trước đang rất nhiều người đứng chúc mừng, nhiều máy ảnh chĩa vào từng runner!

Tôi dốc nốt chút sức tàn chạy cố vài bước biểu diễn. Tiếng MC đọc tên tôi vang lên làm bao đớn đau như vụt tan. Vậy là tôi đã về đích thật rồi. Thật tuyệt vời!

Tôi mất 14h:05, đứng thứ 417 trong tổng số 725 người cán đích. Trong chặng đường này, những người Việt đạt thành tích cao có VĐV Trịnh Nam Hải đoạt Nhì nam với thành tích 6:20:10; VĐV nữ Lê Thẩm Thúy Hằng với thành tích 7h:08:52. 42km trèo đèo lội suối chỉ với ngần ấy thời gian, gọi họ là "siêu vận động viên " cũng thật xứng đáng!

Ngoài ra, con số DNF không có thống kê cụ thể nhưng không nhỏ.

Một cuộc đua sức hoàn toàn không phù hợp nhưng tôi đã trót bước chân vào cuộc gian nan, ý chí không cho phép đầu hàng. Chạy bộ địa hình không phải một trò chơi, nếu không tập luyện nghiêm túc thì nó không khác gì một màn tra tấn thể lực. Cuộc chơi này tôi đã thua trắng nếu như không dựa vào ý chí.

Trong 3 ngày kế tiếp, đặc biệt ngày hôm sau, tôi di chuyển như một xác sống, đặc biệt mỗi khi lên xuống cầu thang.

Chạy bộ sẽ rèn luyện một lối sống tích cực và giàu ý chí hơn, nâng cao thể lực. Tôi cũng hy vọng những ai có thời gian đọc bài viết đến dòng cuối này, nếu có thể hãy dành khoảng thời gian tương tự để chạy bộ mỗi ngày.