Giải A Sách quốc gia: Thế hệ trẻ nên đọc 'Súng, vi trùng và thép'

Súng, vi trùng và thép (tiếng Anh: Guns, Germs, and Steel) là công trình của giáo sư Jared Diamond. Đây là cuốn sách khoa học phổ thông nổi tiếng, bán chạy toàn cầu, được dịch ra 33 thứ tiếng và nhận được nhiều giải thưởng, trong đó có giải Pulitzer. Cuốn sách cũng vừa được vinh danh ở hạng mục cao nhất của Giải thưởng Sách quốc gia 2021. 

Ngay sau đêm công bố giải thưởng, trên kệ sách của các nhà sách, hai phiên bản bìa mềm và bìa cứng của cuốn sách này cũng vừa hết. Ông Vũ Trọng Đại - Giám đốc Omega+, đơn vị liên kết với NXB Thế giới xuất bản cuốn sách cho biết: "Chúng tôi chưa kịp tái bản, một phần cũng lo ngại tình trạng dịch dã ảnh hưởng tới việc phát hành. Tuy nhiên, việc được trao Giải A, Giải thưởng Sách quốc gia 2021 đã cho chúng tôi sự khích lệ lớn.

Ngay trong đêm nhận giải, chúng tôi đã quyết định tái bản cuốn sách này với dấu ấn của giải thưởng Việt Nam bên cạnh dấu ấn giải thưởng Pulitzer lâu đời của Mỹ. Chúng tôi mong bạn đọc đón nhận phiên bản này nồng nhiệt như các phiên bản trước".

Súng, vi trùng và thép do dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng dịch. Ông cũng là dịch giả của nhiều cuốn sách nổi tiếng khác như: Biên niên ký chim vặn dây cót (Haruki Murakami), Nếu một đêm đông có người lữ khách (Italo Calvino), Thế giới như tôi thấy (Albert Einstein), Từ điển Khazar (Milorad Pavic)… Uy tín của Trần Tiễn Cao Đăng trong ngành dịch thuật đã được khẳng định bằng giải thưởng về dịch thuật của Hội Nhà văn Hà Nội.

Chia sẻ với VietNamNet, dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng cho biết: ''Súng, vi trùng và thép được chọn trao giải thưởng Sách quốc gia là một tin bất ngờ đối với tôi. Nó cho thấy cuốn sách tiếp tục có giá trị và tính thời sự như thế nào - nhất là với bản in mới nhất của Omega", dịch giả nói.

Dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng cho rằng, loài người đã phát triển từ chỗ sơ khai đến sự văn minh và đang có nguy cơ - càng ngày càng rõ rệt - trượt dần từ văn minh đến dã man như thế nào. Đó là chủ đề lớn, bao trùm, khôn cạn, khôn cùng của khoa học, nghệ thuật, tôn giáo, nói chung là hoạt động trí tuệ và tâm linh của con người. Súng, vi trùng và thép là một trong những nỗ lực đáng trọng của con người trên con đường đó.

Từ sau cuốn sách ra đời, đã và đang có nhiều luồng ý kiến phản biện nó, mà có lẽ xuyên suốt hơn cả là những "cáo buộc" về việc tác giả dường như quá nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường địa lý trong sự "thành/bại" của một khu vực, một quốc gia mà xem nhẹ vai trò của những phẩm chất thuộc về con người. Các phản biện này, xét khách quan, đều có cơ sở và đáng cho ta suy xét một cách nghiêm túc. Song, mặt khác, theo dịch giả Trần Tiễn Cao Đăng, chính sự hiện diện của những phản biện tốt là cơ sở cần thiết để con người có thể bổ sung, kiện toàn một giả thuyết - qua đó khẳng định chân giá trị của giả thuyết. Đó là sức sống và tinh thần của khoa học đích thực.

"Kể cả dù cần bổ khuyết ít nhiều, kiến giải của Jared Diamond vẫn nhiều giá trị đối với chúng ta, và sách của ông vẫn là cuốn sách mà người đọc Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ nên đọc, như một nguồn tư liệu giúp ta một cách đáng kể trong việc thủ đắc một cái nhìn đầy đủ, toàn triệt về lịch sử loài người, giải bỏ một số thiên kiến và "huyền thoại" về sự ưu việt chủng tộc của một số người, và có nhận thức sâu xa hơn về những gì con người phải làm để duy trì nền văn minh chúng ta tạo ra và bảo vệ thế giới đã sinh ra chúng ta. Niềm tự hào nhỏ của tôi là đã góp phần khiêm nhường của mình vào việc đó", dịch giả chia sẻ.

Tình Lê/Vietnamnet