Giấy chứng nhận tâm thần - "cánh cửa" đầy hứa hẹn của kẻ phạm tội?
Chuyên gia pháp lý cho rằng, giấy chứng nhận tâm thần là "cánh cửa" đầy hứa hẹn của kẻ phạm tội. Các bị cáo có thể thoát án tử nếu được xác định bị bệnh tâm thần…
Khi bác sĩ tiếp tay cấp bệnh án, bao che cho bệnh nhân tâm thần
Dư luận bàng hoàng trước thông tin Công an TP Hà Nội triệt phá đường dây tàng trữ, mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy số lượng lớn tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương I do "bệnh nhân" Nguyễn Xuân Quý (SN 1983, trú tại Thanh Trì, Hà Nội) cầm đầu.
Trong vụ án này, ngoài Quý còn có thêm 5 đối tượng khác bị cơ quan công an khởi tố, tạm giam để điều tra. Đặc biệt trong đó có Nguyễn Anh Vũ (SN 1986, ở Thường Tín, Hà Nội; đang là Kỹ thuật viên Phục hồi chức năng và y học cổ truyền) bị điều tra về tội "Không tố giác tội phạm".
Từ sự bao che của Vũ, Quý dễ dàng tự bỏ tiền cải tạo phòng điều trị tâm thần của mình thành "động lắc" với đầy đủ tiện nghi, âm thanh, ánh sáng. Thậm chí, Quý còn đưa cả bạn bè và "gái dịch vụ" vào phòng để thác loạn, "xả đồ".
Hàng ngày, từ 21h đến 4-5h sáng, có từ 5-7 đối tượng đến phòng của Quý để sử dụng ma túy. Đặc biệt, nếu có nhu cầu vào giờ hành chính, Quý dễ dàng ra ngoài thuê phòng để "bay lắc", dù đang là bệnh nhân phải quản thúc, điều trị bắt buộc. Thời điểm bị bắt giữ, Quý đang cùng nhóm bạn "bay lắc" trong một khách sạn trên địa bàn quận Hai Bà Trưng (Hà Nội).
Câu chuyện khiến dư luận bàng hoàng, song đây không phải lần đầu tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương I xảy ra vụ việc nghiêm trọng như vậy.
Hồi đầu tháng 8/2018, dư luận xôn xao khi Công an TP Hà Nội khởi tố bác sĩ chuyên khoa 2 Thân Thái Phong (Phó Trưởng khoa tâm thần người cao tuổi) và ông Nguyễn Tuấn Sơn (kỹ thuật viên trưởng Khoa Dinh dưỡng) vì đã làm hồ sơ bệnh án giả nhằm giúp một đối tượng phạm tội thoát khỏi sự trừng trị của pháp luật.
Tại phiên tòa phúc thẩm diễn ra hồi tháng 8/2019, TAND Cấp cao tại Hà Nội quyết định tuyên phạt Thân Thái Phong 8 năm tù về tội "Nhận hối lộ"; Nguyễn Tuấn Sơn 24 tháng tù về tội "Môi giới hối lộ".
Thoát án tử hình nhờ bị tâm thần
Liên quan đến giấy chứng nhận tâm thần, đã có nhiều vụ án hình sự mà bị cáo được hưởng mức án chung thân thay vì tử hình như khung hình phạt được áp dụng trong Bộ luật Hình sự.
Cụ thể, hồi tháng 5/2016, TAND TPHCM đã tuyên phạt Nathan Andrew James (34 tuổi, quốc tịch Úc) mức án chung thân về tội "Vận chuyển trái phép chất ma túy". Theo cáo trạng, số lượng ma túy được phát hiện trong vali hành lý do James mang vào Việt Nam có tổng cộng 3,5 kg heroin.
Đáng chú ý, trong quá trình điều tra, James có biểu hiện không bình thường nên cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định tâm thần đối với James. Kết quả cho thấy James bị hạn chế năng lực nhận thức hành vi.
Sau khi xem xét toàn bộ hồ sơ vụ án và lời khai bị cáo tại phiên tòa, HĐXX quyết định tuyên phạt Nathan Andrew James mức án chung thân, thay vì án tử.
Cũng trong năm 2016, một vụ án giết người dã man khiến dư luận phẫn nộ xảy ra tại Quảng Nam do đối tượng Lê Văn Phúc (tức Dít Em; 25 tuổi, trú Hà Lam, Thăng Bình, Quảng Nam) gây ra. Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm, TAND Tối cao tại TP Đà Nẵng đã tuyên y án chung thân đối với bị cáo này.
Theo hồ sơ vụ án, do bực tức về việc từng bị người nhà chị Nguyễn Thị T. (20 tuổi, trú Bình Quý, Thăng Bình) đánh, Phúc nảy sinh ý định chặn đường hại chị T.. Đêm 10/9/2014, Phúc chặn xe chị T., rồi dùng rựa tấn công.
Khi thấy nạn nhân bất tỉnh, Phúc đã kéo chị T. qua khỏi đường kênh, đặt nằm ngửa trên bờ ruộng rồi tiếp tục thực hiện hành vi sàm sỡ (không đủ cơ sở buộc tội hiếp dâm). Khi nạn nhân cử động trở lại, Phúc tiếp tục tấn công bằng rựa...
Sau đó, Trung tâm Giám định pháp y tâm thần Đà Nẵng đã lập biên bản kết luận rằng: Trước, trong, sau khi gây án và hiện tại (thời điểm điều tra), Phúc "bị hạn chế năng lực nhận thức và điều khiển hành vi (đối tượng còn trách nhiệm hình sự nhưng bị hạn chế một phần)".
Trong bản luận tội, HĐXX khẳng định với hành vi đặc biệt nghiêm trọng, lẽ ra phải dùng khung hình phạt cao nhất là loại bỏ Phúc khỏi xã hội, nhưng quyết định "cách ly không thời hạn" đối với bị cáo này với mức án tù chung thân.
Bệnh án tâm thần có là "kim bài miễn tử"?
Theo luật sư Trần Xuân Tiền - Trưởng VP Luật sư Đồng Đội (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) - giám định tư pháp là việc người giám định tư pháp sử dụng phương pháp khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ… để kết luận về chuyên môn những vấn đề có liên quan đến hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự, giải quyết vụ việc dân sự, vụ án hành chính.
Hoạt động này được thực hiện theo trưng cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hoặc theo yêu cầu của người yêu cầu giám định theo quy định của Luật Giám định tư pháp, Luật Thi hành án hình sự...
Luật sư Tiền cho rằng, bệnh án tâm thần đã đem đến cho các đối tượng phạm tội 2 "cánh cửa" đầy hứa hẹn. Thứ nhất, đối tượng phạm tội có thể thoát án tử hình nếu được xác định bị bệnh tâm thần, hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.
"Đây là tình tiết giảm nhẹ hình phạt khi đưa ra xét xử được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015. Đối với các đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng có khung hình phạt cao nhất đến tử hình, nếu có căn cứ xác định người phạm tội mắc bệnh tâm thần làm hạn chế khả năng nhận thức, điều khiển hành vi, thì thường được tòa án không áp dụng hình phạt tử hình" - ông Tiền cho hay.
Hai là người phạm tội được rút ngắn hoặc thậm chí có thể không phải chấp hành hình phạt tù. Bởi lẽ, khi kẻ phạm tội bị bệnh tâm thần, ở giai đoạn điều tra, vụ án có thể được tạm đình chỉ để bị can áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
"Nếu thấy bệnh tâm thần của bị can ổn định thì cơ quan điều tra mới tiếp tục phục hồi điều tra, xử lý vụ án theo thủ tục tố tụng chung. Khi đó, thời gian chữa bệnh của bị can sẽ được trừ vào thời gian chấp hành án phạt tù sau này khi tòa tuyên án (ở giai đoạn xét xử là bị cáo) được quy định tại Điều 49 Bộ luật Hình sự 2015" - ông Tiền lập luận.
Nguyễn Trường/ Dân trí
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Mở đợt cao điểm ngăn chặn, phòng chống thuốc, mỹ phẩm, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giả
Bộ Y tế vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm việc buôn bán, kinh doanh thuốc, mỹ phẩm, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giả.
Thủ đoạn tinh vi của đường dây sản xuất, mua bán “khí cười”
Mới đây, phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Thanh Hóa đã chủ trì, phối hợp với các phòng nghiệp vụ, Công an tỉnh, các Cục nghiệp vụ, Bộ Công an và Công an nhiều địa phương tổ chức đấu tranh, triệt xóa một đường dây sản xuất, buôn bán khí Nito ô xít N2O, hay còn được gọi là “khí cười” với quy mô rất lớn. Quá trình điều tra cho thấy, các đối tượng đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, sử dụng nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi nhằm che giấu hành vi phạm tội – sản xuất hàng cấm ngay gần khu dân cư.
Thanh Hóa triệt phá đường dây sản xuất, mua bán hàng cấm (N2O) liên tỉnh quy mô lớn
Các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh Thanh Hóa vừa phát hiện, triệt phá một đường dây liên tỉnh chuyên sản xuất, mua bán chất cấm là khí N2O để phục vụ chiết xuất làm bóng cười tại các quán bar, quán karaoke trên cả nước. Liên quan đến vụ án này, hiện phòng Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tạm giam, tạm giữ hình sự 11 đối tượng để điều tra, làm rõ tội danh "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý" và "Sản xuất, buôn bán hàng cấm".
Triệt phá 2 đường dây buôn lậu bình ắc quy và phụ tùng xe điện
Qua công tác nắm tình hình trên không gian mạng, Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện nhóm đối tượng ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước cấu kết với nhau và có dấu hiệu buôn lậu phụ tùng xe điện, bình ắc quy từ Trung Quốc về Việt Nam để bán kiếm lời.
Đấu tranh quyết liệt với hàng giả, hàng kém chất lượng
Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thanh Hoá đang triển khai quyết liệt các biện pháp nhằm đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng. Đặc biệt là đối với hàng hoá là sản phẩm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, thực phẩm dinh dưỡng...
Bắt giữ đối tượng đột nhập vào nhà dân trộm cắp tài sản
Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Thanhh Hóa vừa phối hợp với Công an phường Ngọc Trạo, thị xã Bỉm Sơn điều tra, làm rõ và bắt giữ đối tượng Vũ Văn Thức, sinh năm 1992, trú tại thôn Quảng Bình, thị trấn Hà Long, huyện Hà Trung về hành vi trộm cắp tài sản.
Mở đợt cao điểm truy quét buôn lậu, hàng giả
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị đánh giá về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, xuất xứ hàng hóa những tháng đầu năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu mở đợt cao điểm đấu tranh, truy quét, ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không kém chất lượng. Thời gian triển khai cao điểm từ ngày 15/5 - 15/6.
Bắt giữ nhóm thanh thiếu niên trộm cắp xe máy
Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Thanh Hoá phối hợp với Công an các xã: Cẩm Ngọc, Cẩm Long, huyện Cẩm Thuỷ và Công an thị trấn Ngọc Lặc, huyện Ngọc Lặc vừa bắt giữ 7 đối tượng liên tiếp gây ra 4 vụ trộm cắp xe máy trên địa bàn các huyện Cẩm Thủy và Ngọc Lặc.
Đa dạng hình thức tuyên truyền pháp luật
Với quan điểm “đảm bảo an ninh trật tự phải xuất phát từ nhận thức chấp hành pháp luật của người dân”, công tác thông tin, tuyên truyền pháp luật của lực lượng Công an Thanh Hóa không còn bó hẹp trong khuôn khổ những cuộc họp hay hội nghị khô cứng mà linh hoạt, kết hợp đa dạng nhiều hình thức. Từ đó, đem lại hiệu quả tích cực trong công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm và các hành vi mất an ninh trật tự.
Khởi tố 18 đối tượng trong nhóm truy đuổi người khác gây tai nạn giao thông
Liên quan đến vụ việc nhóm đối tượng sử dụng xe máy có hành vi hò hét, lùa đuổi theo một xe máy khác chở theo 2 người, khiến 2 người này bị tai nạn giao thông làm 01 người chết, 01 người bị thương xảy ra ngày 30/4/2025 tại tuyến đường Nghi Sơn - Sao Vàng, thuộc địa phận thôn Thái Minh, xã Thái Hòa, huyện Triệu Sơn mới đây Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hoá đã khởi tố vụ án, và khởi tố bị can đối với 18 đối tượng về tội giết người…
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.