Đường dây nóng: 0237 3721150

Lò cao kháng chiến Hải Vân – Chứng tích một thời đạn lửa

Về với huyện miền núi Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa, du khách không chỉ được đắm mình trong cảnh sắc thiên nhiên nên thơ, hùng vĩ, hòa mình vào không gian văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc cùng người dân bản địa, mà còn được chiêm ngưỡng những chứng tích lịch sử hào hùng của những năm tháng chiến tranh gian khổ mà đầy oanh liệt của dân tộc.

Thùy Dung – Thanh Sơn – Lê Quang

02/10/2024 19:03

Nằm trong hang đá ở thị trấn Bến Sung, huyện miền núi Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa, di tích Lò cao kháng chiến Hải Vân là chứng tích hào hùng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Lò cao kháng chiến Hải Vân, hay còn gọi là lò đúc gang NX3, được xây dựng trong hang núi Đồng Mười, thuộc thị trấn Bến Sung, huyện Như Thanh. Mặc dù chỉ hoạt động trong thời gian ngắn, nhưng lò đúc được xem như kỳ tích của ngành quân giới Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Pháp, nơi từng sản xuất 500 tấn gang đúc vũ khí phục vụ chiến đấu.

Lò cao kháng chiến Hải Vân – Chứng tích một thời đạn lửa- Ảnh 1.

Theo tài liệu lịch sử, năm 1947 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đã chuyển sang giai đoạn cam go ác liệt, các trận đánh lớn nhỏ diễn ra rộng khắp trên các vùng miền của Tổ quốc. Lúc này Trung ương và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trực tiếp giao cho Cục Quân giới (Bộ Quốc Phòng) nghiên cứu, xây dựng và vận hành các lò cao luyện gang, tạo các phôi thép cung cấp cho các công binh xưởng sản xuất vũ khí, trang bị cho bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích đánh Pháp.

Trước nhiệm vụ cấp bách ấy, Sở Khoáng chất kỹ nghệ (Trung bộ) và Cục Quân giới (Việt Bắc) đã phối hợp quyết định chọn vùng rừng núi Như Xuân (tức Như Thanh và Như Xuân ngày nay) làm địa điểm xây dựng công xưởng. Năm 1949, sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, địa điểm thung lũng Đồng Mười, xã Hải Vân (nay thuộc thị trấn Bến Sung), huyện Như Thanh được chọn làm điểm xây dựng lò cao.

Lò cao kháng chiến Hải Vân – Chứng tích một thời đạn lửa- Ảnh 2.

Từ đó, lần lượt các lò cao mang tên NX1, NX2 ra đời để phục vụ chiến đấu. Tuy nhiên, cuối năm 1953, địch dò được xưởng cơ khí bí mật của ta, chúng ra sức dội bom bắn phá. Trước tình thế ấy, ta đã quyết định di chuyển ngay vào trong hang đá Đồng Mười, xây dựng thành công lò cao NX3 và tiếp tục sản xuất. Việc xây dựng hệ thống lò cao to lớn và cồng kềnh trong lòng núi rất phức tạp về kỹ thuật và chưa có tiền lệ trên thế giới, song các kỹ sư và công nhân vẫn quyết tâm thực hiện bằng được. Lò khánh thành đúng dịp quân và dân ta giành chiến thắng oanh liệt tại đèo Hải Vân. Sau chiến thắng này, lò cao NX3 chính thức được đổi tên thành lò cao kháng chiến Hải Vân.

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp mà đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ, hậu phương Thanh Hóa không chỉ là nơi cung cấp phần lớn sức người, sức của và lực lượng quân chủ lực cho chiến dịch mà còn là nơi cung cấp nguyên, vật liệu và đặt các xưởng sản xuất vũ khí, khí tài phục vụ kháng chiến. 

Lò cao kháng chiến Hải Vân – Chứng tích một thời đạn lửa- Ảnh 3.

Trong 9 năm trường kỳ kháng chiến, ngoài nhiệm vụ đảm nhận vai trò hậu phương chiến lược, cung cấp phần lớn lương thực, thực phẩm phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ, Thanh Hóa còn là địa phương có nhiều công binh xưởng sản xuất vũ khí. Trong hai năm 1953 - 1954, cả nước có 42 xưởng cơ giới sản xuất súng đạn do Bộ Quốc phòng và Liên khu 4 quản lý thì thì có 15 xưởng đặt tại các địa phương của tỉnh Thanh Hóa. Các xưởng đã sản xuất được nhiều loại vũ khí cung cấp cho bộ đội như súng DKZ, cối, thủy lôi, mìn...

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, đến nay, Lò Cao kháng chiến Hải Vân NX3 vẫn sừng sững như một bảo tàng sống động về một chặng đường lịch sử của dân tộc Việt Nam đã và đang được bảo vệ, gìn giữ, phát huy giá trị; trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng cho lớp lớp các thế hệ hôm nay và mai sau.


Nguồn: Chuyên mục Thanh Hoá đi để yêu/TTV

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận
Bản tin Văn hóa 30/6/2025

Bản tin Văn hóa 30/6/2025

18:50 , 30/06/2025

Bản tin Văn hóa 30/6/2025 có những nội dung chính sau: - UNESCO cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa - Sắp hoàn thành Cung Văn hóa Thiếu nhi và Trung tâm Thể dục thể thao TP. Thanh Hóa - Dệt thổ cẩm - dệt hồn văn hóa nơi non cao

Bản tin Du lịch 28/6/2025

Bản tin Du lịch 28/6/2025

18:52 , 28/06/2025

Bản tin Du lịch 28/6/2025 có những nội dung chính sau: - Tạp chí du lịch nổi tiếng thế giới vinh danh 2 điểm đến của Việt Nam - Hà Nội đón hơn 15 triệu khách nửa đầu năm 2025 - Nâng tầm trải nghiệm của du khách từ chất lượng hướng dẫn viên

Nửa đầu năm 2025 khách du lịch quốc tế đến Thanh Hoá tăng 17,7%

Nửa đầu năm 2025 khách du lịch quốc tế đến Thanh Hoá tăng 17,7%

08:00 , 28/06/2025

Nửa đầu năm 2025, ngành du lịch Thanh Hoá đã có sự phục hồi ấn tượng với tốc độ tăng trưởng vượt bậc. Toàn tỉnh đã đón gần 10,5 triệu lượt khách, tăng 7,3% . Trong đó, khách quốc tế ước đạt 307.000 lượt, tăng 17,7 % so với cùng kỳ 2024. Đây là con số cho thấy sức hút của du lịch Thanh Hoá trong lòng du khách quốc tế.

Bản tin Văn hóa 27/6/2025

Bản tin Văn hóa 27/6/2025

18:52 , 27/06/2025

Bản tin Văn hóa 27/6/2025 có những nội dung chính sau: - Họa sĩ gốc Việt đưa ẩm thực vào phim 'Elio' - Gìn giữ những làn điệu quan họ trong đời sống hôm nay

Gần 60 triệu lượt khách qua cảng hàng không trong nửa đầu năm 2025

Gần 60 triệu lượt khách qua cảng hàng không trong nửa đầu năm 2025

16:48 , 27/06/2025

6 tháng đầu năm 2025, sản lượng hành khách qua các cảng hàng không trên cả nước đạt gần 60 triệu lượt, tăng hơn 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Du lịch Thanh Hóa phấn đấu đón 16 triệu lượt khách năm 2025

Du lịch Thanh Hóa phấn đấu đón 16 triệu lượt khách năm 2025

06:40 , 27/06/2025

Nửa đầu năm 2025, ngành du lịch Thanh Hoá đã có sự phục hồi ấn tượng với tốc độ tăng trưởng vượt bậc. Toàn tỉnh đón gần 10,5 triệu lượt khách du lịch, tăng 7,3% so với cùng kỳ , đạt 65,6% kế hoạch năm 2025.

Ra mắt cuốn sách lịch sử xã Vĩnh An giai đoạn 1930 - 2024

Ra mắt cuốn sách lịch sử xã Vĩnh An giai đoạn 1930 - 2024

23:04 , 26/06/2025

Ban Chấp hành Đảng bộ xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc vừa tổ chức ra mắt cuốn sách "Lịch sử xã Vĩnh An giai đoạn 1930 – 2024".

Bản tin Du lịch 26/6: Ghé Tà Xùa giữa lòng thành phố

Bản tin Du lịch 26/6: Ghé Tà Xùa giữa lòng thành phố

18:51 , 26/06/2025

Bản tin Du lịch 26/6/2025 có những nội dung chính sau: - Diễn đàn Quốc gia 2025 với chủ đề “Đổi mới sáng tạo trong Công nghiệp Văn hóa và Du lịch Việt Nam”. - Gần 60 triệu lượt hành khách qua các sân bay Việt Nam trong 6 tháng đầu năm - Ghé Tà Xùa giữa lòng thành phố

Gấp rút hoàn thành Dự án Cung Văn hoá thiếu nhi và Trung tâm Thể dục thể thao thành phố Thanh Hoá

Gấp rút hoàn thành Dự án Cung Văn hoá thiếu nhi và Trung tâm Thể dục thể thao thành phố Thanh Hoá

19:52 , 24/06/2025

Chính thức khởi công vào trung tuần tháng 5 năm 2024, sau hơn 1 năm, Dự án Cung Văn hoá thiếu nhi và Trung tâm Thể dục thể thao TP.Thanh Hoá đã cơ bản hoàn thành và chuẩn bị bàn giao đưa vào sử dụng.

Thanh Hoá đón gần 10,5 triệu lượt khách trong 6 tháng đầu năm

Thanh Hoá đón gần 10,5 triệu lượt khách trong 6 tháng đầu năm

19:45 , 24/06/2025

Chiều 24/6, đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo Phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa chủ trì hội nghị đánh giá công tác phát triển du lịch tỉnh Thanh Hóa 6 tháng đầu năm; triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025.