Lời bình trong phim tài liệu chính luận
Sức hấp dẫn của một tác phẩm truyền hình nói chung, phim tài liệu nói riêng được tạo dựng từ rất nhiều yếu tố. Nhưng để nhìn một cách khái quát, người làm nghề cũng như công chúng quan tâm đầu tiên đến hai yếu tố: hình ảnh và lời bình.
Lời bình
Mỗi người làm nghề mỗi quan điểm trả lời khác nhau khi được hỏi lời bình là gì? Nhưng tựu trung họ cho rằng lời bình không đơn giản là thuyết minh, mà là loại văn bản được viết ra, làm rõ hình ảnh, chứa đựng cảm xúc, thể hiện tư duy, tư tưởng, định hướng khán giả về một vấn đề nào đó mà người viết, người làm phim muốn truyền thông điệp đến người xem.
Còn lời bình theo tác giả là sử dụng ngôn ngữ tiếng kết hợp với bình phẩm để nói rõ nội dung, hình ảnh, chủ đề phim.
Lời bình phim tài liệu chính luận
Gọi là “lời bình phim tài liệu chính luận” là vì trong lời bình thể hiện quan điểm, chính kiến của người viết một cách rõ ràng, trực tiếp nhất.
Tiêu chí lời bình hay
Khi nói về chất lượng lời bình, trước hết, chúng ta xem xét yếu tố nào tạo nên chất lượng lời bình? Căn cứ vào lý luận - thực tiễn, qua phỏng vấn trực tiếp đạo diễn, nhà biên kịch, phóng viên, biên tập viên và qua khảo sát thực tế thì phần lớn đồng quan điểm chất lượng lời bình được tạo nên bởi các yếu tố nội tại của bản thân lời bình. Ngoài ra, còn có các yếu tố khách quan, tạo nên chất lượng lời bình như là sự quan tâm của người xem, bối cảnh phim được trình chiếu.
SƠ ĐỒ TIÊU CHÍ LỜI BÌNH HAY
Nhưng, lời bình hay trước hết phải xuất phát từ một “tiêu chuẩn điều kiện” đầu tiên: Đề tài hay
Thứ hai, lời bình phải xúc cảm, dễ hiểu; ngôn ngữ của lời bình phù hợp với đối tượng đề cập trong phim
Thứ ba, lời bình khách quan và thể hiện chính kiến, quan điểm của tác giả
Thứ tư lời bình hay là lời bình hòa nhập vào hình ảnh, thu hút người xem tiếp nhận cả hai yếu tố hình ảnh và lời bình cùng lúc, chứ không chỉ quan tâm một trong hai yêu tố đó
Thứ năm, lời bình hay là lời bình có duyên, hấp dẫn, thậm chí gây “sốc” người xem
Vấn đề đặt ra
Lời bình phim tài liệu truyền hình chính luận phải làm cho người xem: Hiểu, tin và bị thuyết phục. Người viết lời bình như nhà biên kịch - NSƯT Nguyễn Sỹ Chung nói là phải đứng cùng lúc ở ba vị trí:
Thứ nhất là người sáng tác - người nghệ sĩ.
Thứ hai là nhân vật trong phim.
Thứ ba là người xem phim - bạn xem Đài.
Cũng là phim do THTPCT sản xuất, nhưng qua khảo sát thực tế thì có những phim không hút người xem tới cùng, mà nguyên nhân là ngoài đề tài, hình ảnh trong phim mờ nhạt, không hay, không đẹp mắt, còn do những nguyên nhân sau đây:
Lời bình dài dòng, khó hiểu.
Lời bình không ăn nhập gì với hình ảnh; lời bình “phản” lại hình ảnh.
Lời bình chưa thể hiện tư duy, tư tưởng, quan điểm, chính kiến của người viết.
Lời bình khô khan, liệt kê quá nhiều số liệu.
Người viết bị bịnh sính chữ, màu mè hình thức. Viết lời bình cứ ngỡ như “phun châu nhã ngọc” hoặc lập lòe “bảy sắc cầu vồng”.
Người viết và người thể hiện lời bình không gặp nhau “đường ai nấy đi”. Hoặc người viết sợ người xem không hiểu viết dày đặt, lời bình nhiều hơn hình nên đọc như “tên bắn”, gây khó chịu cho người xem.
Một vấn đề nữa là cần đào tạo đội ngũ phát thanh viên thể hiện lời bình phim tài liệu, một khâu mà lâu nay các Đài ít quan tâm.
Lời kết
Chính thức phát sóng truyền hình từ năm 2000, từ đó đến nay, THTPCT rất quan tâm đến loại hình phim tài liệu. Từ chỗ sản xuất một năm chỉ 1 đến 2 phim tài liệu, chủ yếu là để mang tham dự Liên hoan truyền hình toàn quốc. Và mỗi tuần chỉ phát một phim, chủ yếu là phim của các đài bạn; thì từ năm 2013 trở đi, Đài chủ trương cho sản xuất nhiều lên và phát sóng đều đặn mỗi ngày một phim vào lúc 23h10. Nhưng để phim tài liệu vươn xa hơn nữa về không gian, về tầm ảnh hưởng và về đẳng cấp, mối quan tâm hàng đầu của đơn vị là thiết lập một hệ thống giải pháp đồng bộ để không ngừng nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn của phim tài liệu chính luận, bao gồm nhiều lĩnh vực, mà trước hết là về đội ngũ viết lời bình, tạo điều kiện, có chế độ thỏa đáng về kinh phí, thiết bị, thù lao để khơi gợi niềm đam mê trong lao động sáng tạo của người làm nghề.
Nguyễn Thị Thanh Tiếng/Nguoilambao.vn
Bài viết cùng chuyên mục
Đọc thêm
Triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động mùa mưa bão
Nhằm tăng cường tuân thủ pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động, giảm thiểu các vụ tai nạn lao động, đặc biệt là các vụ tai nạn lao động nghiêm trọng do sạt, lở đất đá trong mùa mưa bão, Bộ Nội vụ đề nghị các địa phương triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động mùa mưa bão.
Cục Viễn thông yêu cầu các nhà mạng thực hiện nghĩa vụ ngăn chặn hoạt động của Telegram tại Việt Nam
Cục Viễn thông - Bộ Khoa học và Công nghệ gửi văn bản đề nghị các doanh nghiệp viễn thông triển khai biện pháp ngăn chặn hoạt động của Telegram tại Việt Nam theo yêu cầu của cơ quan công an. Kết quả cũng như giải pháp thực hiện phải được báo cáo bằng văn bản về Cục trước ngày 2/6.
Tăng cường công tác bảo tồn và phát triển động vật hoang dã rừng đặc dụng
Thanh Hóa hiện có hơn 82.000 ha rừng đặc dụng, với hệ động thực vật phong phú, gồm: 1.811 loài động vật, trong đó có 94 loài nguy cấp, quý hiếm. Thời gian qua, các khu bảo tồn, vườn quốc gia trên địa bàn tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn tận gốc nạn săn bắn, vận chuyển, buôn bán và sử dụng động vật hóa dã, đồng thời, kêu gọi các chương trình, dự án, huy động các nguồn lực để bảo tồn và phát triển các loài động vật hoang dã, trong đó ưu tiên cho các loài động vật đặc hữu, quý hiếm.
FPT lọt vào Top 40 châu Á
Gartner - Công ty nghiên cứu và tư vấn về Công nghệ thông tin hàng đầu thế giới vừa công bố báo cáo thị phần dịch vụ Công nghệ thông tin toàn cầu, FPT lần đầu lọt Top 40 doanh nghiệp dịch vụ Công nghệ thông tin châu Á và Top 140 doanh nghiệp dịch vụ công nghệ thông tin trên quy mô toàn cầu.
Chung cư và nhà tập thể trên 5 tầng bắt buộc mua bảo hiểm cháy, nổ
Theo Nghị định số 105 vừa được Chính phủ ban hành, kể từ ngày 1/7/2025, các tòa chung cư, nhà ở tập thể từ 5 tầng trở lên, hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m², sẽ thuộc diện bắt buộc phải mua bảo hiểm cháy, nổ. Đây là một trong những nội dung quan trọng, nhằm tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ an toàn tài sản và tính mạng toàn dân.
Đoàn thanh niên thành phố Thanh Hoá xung kích trong phong trào “bình dân học vụ số”
Với sự chủ động, sáng tạo, thời gian qua, đoàn thanh niên thành phố Thanh Hóa đã và đang khẳng định vai trò tiên phong trong phong trào bình dân học vụ số. Qua đó, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số trên địa bàn thành phố ở cả 3 trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.
Triển khai ngay giải pháp để giảm chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế
Trước tình trạng chênh lệch giá thị trường vàng và một số các doanh nghiệp tham gia thị trường vàng có động thái thao túng, găm hàng, đội giá, có buôn lậu. Thủ tướng yêu cầu triển khai ngay giải pháp để giảm chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế.
Thị trường bất động sản 5 tháng năm 2025 tăng trưởng tích cực
Từ đầu năm 2025 đến nay, các giao dịch mua, bán nhà đất tại Thanh Hóa tăng trên 30% so với cùng kỳ năm trước. Đây là một dấu hiệu tăng trưởng tích cực của bất động sản, tạo điều kiện để thị trường bước vào giai đoạn khởi sắc hơn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bắt đầu các hoạt động tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 46
(Chinhphu.vn) - Sáng 26/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng các nhà lãnh đạo bắt đầu các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị cấp cao liên quan được tổ chức tại Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia.
Liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ lúa gạo
Để nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập trên cùng một diện tích trồng lúa, việc liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đang được nhân rộng ở nhiều địa phương. Mỗi năm, Thanh Hóa có hàng chục nghìn ha lúa được sản xuất theo hình thức liên kết gắn với bao tiêu sản phẩm.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.