Nhận diện và khai thác hiệu quả những tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh, cơ hội nổi trội để sớm trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại

Báo cáo do đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn trình bày tại buổi làm việc nêu rõ: từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đến nay, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, song được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã đoàn kết, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực. Nổi bật là, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân hằng năm giai đoạn 2021 - 2023 ước đạt 9,69%, đứng thứ 5 cả nước và đứng thứ 3 trong nhóm 10 tỉnh, thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước. Quy mô GRDP năm 2023 ước đạt gần 280 nghìn tỷ đồng, gấp 1,5 lần năm 2020, đứng thứ 8 cả nước. GRDP bình quân đầu người năm 2023 ước đạt 3.144 USD, gấp 1,42 lần năm 2020.

Sản xuất nông, lâm, thủy sản phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao, hình thành các vùng sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả nổi bật. Ước đến hết năm 2023, toàn tỉnh có 13 đơn vị cấp huyện, 363 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 80 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 17 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; có 407 sản phẩm OCOP cấp tỉnh, 1 sản phẩm OCOP 5 sao.

Sản xuất công nghiệp tiếp tục phát triển mạnh, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo, trong đó có một số sản phẩm sản lượng trong nhóm dẫn đầu cả nước, như lọc hóa dầu, xi măng, thép; tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm ước đạt 15,41%. Các ngành dịch vụ phục hồi nhanh, trong đó có một số ngành phát triển mạnh, nhất là du lịch. Tổng lượng khách du lịch giai đoạn 2021 - 2023 ước đạt 26,5 triệu lượt khách, tăng bình quân 17,8%/năm; tổng thu du lịch ước đạt trên 49 nghìn tỷ đồng, tăng bình quân 32,5%/năm. giá trị xuất khẩu năm 2023 ước đạt 5,1 tỷ USD, gấp 1,39 lần năm 2020.

Thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tăng mạnh, tổng thu ngân sách nhà nước 3 năm, từ 2021 - 2023 ước đạt 132.418 tỷ đồng, vượt dự toán Trung ương giao hằng năm. Tốc độ tăng thu ngân sách nhà nước bình quân hằng năm ước đạt 11,3%, cao hơn mục tiêu Nghị quyết.

Giai đoạn 2021 - 2023, tổng huy động vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn ước đạt 409 nghìn tỷ đồng, toàn tỉnh thu hút được 170 dự án đầu tư trực tiếp, trong đó có 22 dự án FDI. Từ năm 2020 đến nay, Thanh Hóa luôn nằm trong nhóm các tỉnh dẫn đầu cả nước về tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công. 9 tháng năm 2023, giá trị giải ngân vốn đầu tư công ước đạt trên 7.200 tỷ đồng. Các chỉ số về cải cách hành chính của tỉnh có bước cải thiện rõ rệt; chỉ số PAPI năm 2022 xếp thứ 3 cả nước, chỉ số PAR INDEX xếp thứ 10 cả nước, chỉ số SIPAS xếp thứ 5 cả nước, tăng 19 bậc so với năm 2021. Giai đoạn 2021 - 2023, trên địa bàn tỉnh có khoảng 10.700 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, đạt 71,3% mục tiêu Nghị quyết, đứng thứ 7 cả nước.

Cùng với những dấu ấn nổi bật trong bức tranh tăng trưởng kinh tế; các hoạt động văn hóa - xã hội tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Hoạt động văn hóa, thông tin được đẩy mạnh; giáo dục mũi nhọn, thể thao thành tích cao luôn nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được tăng cường, an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống của Nhân dân không ngừng được nâng lên. Công tác giảm nghèo đạt kết quả quan trọng, tỷ lệ hộ nghèo ước đến hết năm 2023 chỉ còn 3,97%. Chính trị ổn định, quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đẩy mạnh toàn diện, liên tục, đồng bộ, quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả. Đoàn kết trong Đảng, trong nhân dân được củng cố. Niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, điều hành của chính quyền, vào Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tiếp tục được nâng lên.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn, hạn chế trên các lĩnh vực; đề ra 10 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong thời gian tới; đồng thời kiến nghị, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương nhiều nội dung liên quan đến tháo gỡ những vướng mắc về thể chế, giúp địa phương khơi thông nguồn lực, vượt qua khó khăn, phát triển kinh tế xã hội nhanh và bền vững hơn nữa trong thời gian tới.

Phát biểu tại buổi làm việc, lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương bày tỏ ấn tượng trước bức tranh kinh tế - xã hội và chúc mừng những kết quả nổi bật trên các lĩnh vực mà tỉnh Thanh Hóa đạt được từ đầu nhiệm kỳ 2020 - 2025 đến nay. Các ý kiến cũng gợi mở, góp ý với tỉnh Thanh Hóa về định hướng và giải pháp thúc đẩy phát triển các lĩnh vực kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh và công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Đặc biệt, lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan trung ương đã dành nhiều thời gian để trao đổi, giải đáp các kiến nghị, đề xuất của tỉnh Thanh Hóa liên quan đến những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, triển khai các dự án đầu tư, đặc biệt là những vướng mắc về thể chế và khó khăn về nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, dự án.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định: trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, Thanh Hóa là "vùng đất phên dậu", "một vùng đất căn bản", "đất bản triều", giữ vị trí trọng yếu cả về chính trị, quân sự và kinh tế, nơi khởi nguồn nhiều cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Là vùng đất 'địa linh, nhân kiệt', giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, yêu nước và cách mạng, nơi phát tích của các triều đại, cái nôi sinh thành và nuôi dưỡng nhiều bậc hiền tài cho đất nước... Xuyên suốt lịch sử hình thành và phát triển ấy, cốt cách người xứ Thanh cần cù, chịu khó, hiếu học, sáng tạo trong lao động; gan dạ, anh dũng, kiên cường trong chiến đấu vẫn luôn là niềm tự hào, kiêu hãnh, là nguồn lực nội sinh quý giá được kế thừa và phát huy từ thế hệ này qua thế hệ khác.

Trong giai đoạn phát triển hiện nay, Thanh Hóa là một trong những tỉnh có đầy đủ hệ thống giao thông: đường sắt, đường bộ, đường thủy và đường hàng không, rất thuận lợi cho giao thương, kết nối giữa đồng bằng Bắc bộ rộng lớn với khu vực miền Trung dài và hẹp; là một trong những trung tâm lớn của vùng Bắc Trung Bộ và cả nước về công nghiệp năng lượng và chế biến, chế tạo; nông nghiệp giá trị gia tăng cao; dịch vụ logistic, du lịch, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu và văn hoá, thể thao; một cực tăng trưởng mới cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc. Hệ thống khu kinh tế, khu, cụm công nghiệp ngày càng phát triển. Khu kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp trên địa bàn trở thành "đòn bẩy" thúc đẩy phát triển công nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động của Tỉnh.

Thanh Hóa còn có tiềm năng về du lịch lớn với nền văn hoá phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc, có những di tích lịch sử và danh thắng nổi tiếng; có 7 dân tộc anh em: Kinh, Mường, Thái, Dao, Mông, Thổ, Khơ Mú từ bao đời đoàn kết bên nhau cùng chung sống, làm phong phú thêm sắc màu cuộc sống của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh: nhận diện và khai thác hiệu quả những tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh, cơ hội nổi trội, Thanh Hóa sẽ sớm trở tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại.

Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương những kết quả ấn tượng mà tỉnh Thanh Hóa đạt được sau 3 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 19, nhiệm kỳ 2020 - 2025; góp phần quan trọng vào thành tựu chung của cả nước. Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đó là: Chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa cao; chuyển đổi mô hình tăng trưởng còn chậm. Kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và thu hút đầu tư; chưa tạo nhiều không gian phát triển, đặc biệt là chưa khác thác được Miền tây của Tỉnh, nơi với 2/3 diện tích và 1/3 dân số của toàn tỉnh. Thủ tướng đề nghị Thanh Hóa cần chú trọng để khai thác, đánh thức tiềm năng, thế mạnh khu vực này để tạo thêm động lực cho sự phát triển bền vững, hài hòa. Cùng với đó, tỉnh cần phân tích rõ nguyên nhân của những hạn chế đó là gì, cái gì do khách quan, cái gì do chủ quan, từ đó tìm ra biện pháp để khắc phục. Thủ tướng yêu cầu: Thanh Hóa đã quyết tâm rồi thì cần phải quyết tâm cao hơn, đã cố gắng rồi thì phải nỗ lực lớn hơn, đã có trọng tâm, trọng điểm thì phải cụ thể, rõ ràng hơn, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, đóng góp lớn hơn nữa cho sự phát triển chung của đất nước.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng đề nghị Thanh Hóa cần tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII Đảng, Nghị quyết số 58 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 37 của Quốc hội "Về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tinh Thanh Hóa"; Nghị quyết số 13 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 58 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX.

Bám sát và vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để phát triển toàn diện về kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của Tỉnh trong sạch, vững mạnh.

Tận dụng tối đa những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Tỉnh để phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát triển hài hòa, cân đối giữa các vùng, miền; sớm đưa Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới, cùng với Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc.

Tỉnh cần phát huy mạnh mẽ truyền thống lịch sử cách mạng, văn hóa của vùng đất và con người xứ Thanh; tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết, đi lên từ bàn tay, khối óc, lợi thế thiên nhiên đất, trời của mình, vươn lên mạnh mẽ bằng sức mạnh nội sinh, không trông chờ, ỷ lại, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Chăm lo đời sống của Nhân dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Tiếp tục tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Thực hiện chuyển đổi số, lấy chính quyền số làm động lực để phát triển kinh tế số, xã hội số, tạo đột phá trong cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Chú trọng phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, phù hợp với khả năng đáp ứng về kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội để nâng cao chất lượng tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Chú trọng bảo đảm sự hài hòa về lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường trong suốt quá trình phát triển; tăng cường bảo vệ môi trường, cân bằng sinh thái, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu; gắn quá trình đô thị hóa với xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại, hài hòa với thiên nhiên; không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh; trong đó bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, phát triển kinh tế là trọng tâm.

Chủ động nắm chắc tình hình, không để bị động bất ngờ trong mọi tình huống, nhất là ở khu vực biên giới, địa bàn trọng điểm. Mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế để tạo môi trường thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế - xã hội.

Tăng cường phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực và phân bổ nguồn lực. Khuyến khích và bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Chú trọng công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống cơ quan hành chính đoàn kết, thống nhất, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì Nhân dân phục vụ, ngang tầm nhiệm vụ. Tích cực đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Nhắc lại lời căn dặn, và cũng là mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời: Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu mẫu, Thủ tướng cho rằng: muốn đạt được mục tiêu này, trước hết phải giữ vững đoàn kết, thống nhất; thực hiện hiệu quả 3 đột phá về thể chế, về hạ tầng và đột phá về con người. Trong đó, con người là trung tâm, là động lực, là mục tiêu phát triển, vì vậy cần phải tập trung đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Thủ tướng lưu ý: sau nửa nhiệm kỳ, Thanh Hóa cần rà soát, đánh giá lại từng mục tiêu nhiệm vụ, làm rõ những kết quả đã đạt được và những tồn tại, hạn chế để có giải pháp hiệu quả cho từng nhiệm vụ cụ thể, tạo chuyển biến tích cực, rõ nét trong thời gian tới. Tập trung cao cho 3 động lực tăng trưởng là đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh.

Tập trung triển khai thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; ưu tiên bố trí vốn đầu tư công để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án giao thông trọng điểm nhằm tạo ra không gian phát triển mới; sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công để dẫn dắt, thu hút nguồn lực hợp pháp của xã hội, tạo sự chuyển biến rõ nét về phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường; Đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là quản lý môi trường đô thị, khu công nghiệp, làng nghề; không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần; phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, cac-bon thấp…

Tập trung đầu tư phát triển y tế, giáo dục, đào tạo. Triển khai hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia. Phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; giải quyết việc làm. Thực hiện tốt các chế độ, chính sách đối với người có công và bảo đảm an sinh xã hội;Thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, tận dụng thành tựu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; huy động các nguồn lực để đầu tư nâng cấp hạ tầng số.

Về các đề xuất, kiến nghị của tỉnh, Thủ tướng nêu rõ: trước hết, Thanh Hóa cần phải phát huy tinh thần tự lực tự cường. Đồng thời, Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương cũng sẽ quan tâm hỗ trợ tỉnh tháo gỡ các vướng mắc, khắc phục khó khăn để khai thác, phát huy tốt tiềm năng lợi thế, khơi thông nguồn lực cho phát triển. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc phải báo cáo kịp thời với cơ quan có thẩm quyền để xem xét, giải quyết. Thủ tướng cơ bản đồng ý với các đề xuất, kiến nghị của tỉnh, cho ý kiến chỉ đạo cụ thể đối với từng nội dung, đồng thời phân công cơ quan chủ trì, phối hợp để xem xét, giải quyết, với tinh thần càng nhanh càng tốt, càng sớm càng có lợi cho sự phát triển của địa phương và của đất nước.

Thay mặt lãnh đạo tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng trân trọng cảm ơn tình cảm, sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Ban, Bộ, Ngành, cơ quan Trung ương đối với tỉnh Thanh Hóa trong những năm qua; đồng thời nghiêm túc tiếp thu những ý kiến đóng góp, gợi mở của các thành viên đoàn công tác của Chính phủ, đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại buổi làm việc. Tỉnh Thanh Hóa sẽ nhanh chóng cụ thể hóa để triển khai thực hiện, với tinh thần đoàn kết, thống nhất và quyết tâm cao nhất, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, xây dựng Thanh Hóa ngày càng phát triển, xứng đáng với sự tin tưởng và kỳ vọng của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước.