Những mốc nổi bật trong quan hệ Mỹ-Triều Tiên

Chiến tranh Triều Tiên

Mỹ và Triều Tiên ở 2 bên chiến tuyến trong cuộc chiến tranh kéo dài 3 năm đầu những năm 1950 khiến hàng triệu người thiệt mạng. Cuộc chiến bắt đầu vào tháng 6/1950 khi binh sỹ Triều Tiên đổ bộ qua ranh giới ở 38 độ vĩ Bắc và tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ. Quân đội Hàn Quốc không đủ sức chống đỡ đã khiến Các lực lượng Liên Hợp Quốc do Mỹ dẫn đầu phải vào cuộc. Cuộc chiến kết thúc bằng một hiệp định đình chiến giữa các bên vào tháng 7/1953 và duy trì cho tới nay. Hiện Mỹ vẫn duy trì 28.500 binh sỹ ở Hàn Quốc.

Triều Tiên bắt tàu gián điệp Mỹ

Tháng 1/1968, Hải quân Triều Tiên tấn công và bắt giữ tàu USS Pueblo ngoài khơi phía đông Triều Tiên. Một thủy thủ người Mỹ đã thiệt mạng và 82 người khác bị bắt giữ. Những người bị bắt giữ chỉ được thả sau khi trưởng đoàn đàm phán của Mỹ ký tuyên bố thừa nhận tàu USS Pueblo đã xâm phạm bất hợp pháp lãnh hải Triều Tiên.

Tấn công bằng rìu

Vào mùa hè năm 1976, hai binh lính Mỹ đã bị tấn công đến chết bằng rìu bởi những người lính Triều Tiên trong cuộc đối đầu mà phía Mỹ muốn chặt một cây dương tại Khu phi quân sự DMZ giữa hai miền Triều Tiên. Sự căng thẳng giữa hai nước chỉ dịu lại sau khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Il Sung, ông nội của ông Kim Jong-un, bày tỏ sự hối tiếc về vụ việc lính Mỹ thiệt mạng.

Cựu Tổng thống Carter thăm Triều Tiên

Tháng 6/1994, cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter đã có chuyến thăm Triều Tiên qua khu Phi Quân sự và đã có 2 cuộc gặp kéo dài với Nhà lãnh đạo Triều Tiên khi đó là ông Kim Nhật Thành (Kim Il-sung) nhằm nỗ lực ngăn chặn một cuộc đối đầu hạt nhân. Sau khi trở lại Hàn Quốc, ông Carter đã chuyển lại đề nghị của ông Kim Nhật Thành về một cuộc gặp Thượng đỉnh liên Triều và Tổng thống Hàn Quốc khi đó Kim Young-sam đã chấp nhận. Tuy nhiên, điều đó đã không thể thành hiện thực sau khi ông Kim Nhật Thành qua đời vào tháng 7/1994. Khi ông Kim Jong-il lên nắm quyền, ông đã tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều đầu tiên vào năm 2000 với Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung.

Thỏa thuận khung 1994

Tháng 10/1994, Mỹ ký thỏa thuận bước ngoặt về giải giáp hạt nhân với Triều Tiên, Tuy nhiên Thỏa thuận đã sụp đổ năm 2002, khi Mỹ cáo buộc Triều Tiên vẫn bí mật theo đuổi chương trình hạt nhân với việc làm giàu urani.

Quan chức cấp cao Triều Tiên thăm Mỹ

Tháng 10/2000, Phó thống chế Jo Myong-rok tới Mỹ, trở thành quan chức cấp cao nhất của Triều Tiên tới thăm kẻ thù thời chiến kể từ sau khi chiến tranh Triều Tiên chấm dứt.

Ngoại trưởng Madeleine Albright thăm Triều Tiên

Một vài tuần sau chuyến đi của ông Jo Myong-rok, Ngoại trưởng Mỹ Madeleine Albright đã thực hiện một chuyến viếng thăm đối ứng đến Bình Nhưỡng trong một nỗ lực nhằm sắp xếp một chuyến thăm Triều Tiên của Tổng thống Bill Clinton. Thế nhưng, thái độ hòa giải giữa hai nước đã đột ngột “đảo chiều” sau khi Tổng thống George W. Bush nhậm chức vào tháng 1-2001 với nhiều chính sách khó khăn với miền Bắc.

Đàm phán 6 bên

Mỹ trở lại bàn đàm phán với Triều Tiên năm 2003, lần nay là dưới cơ chế đàm phán 6 bên với sự tham gia của cả Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga và Nhật Bản. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã thất bại. Bình Nhưỡng chính thức rút khỏi các cuộc đàm phán vào năm 2009.

Gia tăng các vụ thử tên lửa và hạt nhân

Sau khi lên nắm quyền cuối năm 2011, Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã bắt đầu tiến hành một loạt các vụ thử hạt nhân cũng như tên lửa mà nước này tuyên bố có khả năng vươn tới lục địa Mỹ. Đặc biệt năm 2017, Bình Nhưỡng tiến hành vụ thử hạt nhân thứ 6 mạnh nhất từ trước tới nay cùng 3 vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa. Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên cũng có các cuộc khẩu chiến gay gắt.

Bầu không khí hạ nhiệt mới

Triều Tiên thay đổi chiến thuật từ đầu năm 2018 khi cử đoàn tham dự Thế vận hội mùa Đông ở Hàn Quốc và tổ chức cuộc gặp Thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in. Nhà lãnh đạo Kim Jong-un đề xuất sẽ đàm phán về phi hạt nhân hóa nếu được đảm bảo an ninh từ Mỹ. Hồi tháng 3, Mỹ và Triều Tiên đã nhất trí tiến hành cuộc gặp Thượng đỉnh, khiến cả thế giới bất ngờ. Dù từng tuyên bố hủy cuộc gặp thượng đỉnh nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un cuối cùng cũng chính thức gặp nhau tại Singapore ngày 12/6.

Biên dịch: Thúy Hà