Nông Viết Toại - Nhà văn, nhà thơ của núi rừng Việt Bắc
Dành cả đời nghiên cứu văn hóa dân tộc, Nông Viết Toại đã có nhiều tác phẩm văn thơ có giá trị góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc Tày.
10/06/2020 08:14
aA
aA
aA
Việt Bắc - vùng đất giàu truyền thống cách mạng, cũng là nơi sinh ra nhiều thế hệ nhà văn, nhà thơ ưu tú. Và một trong những gương mặt tiêu biểu là nhà văn, nhà thơ người dân tộc Tày Nông Viết Toại. Dành cả đời nghiên cứu văn hóa dân tộc, Nông Viết Toại đã có nhiều tác phẩm văn thơ có giá trị góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Tày.
Nhà văn, nhà thơ Nông Viết Toại tên khai sinh là Nông Đình Hân, sinh năm 1926 tại Nà Cọt, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn. Ở tuổi 94, ông được xem là một trong những "Trưởng lão" của văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam. Căn nhà cấp 4 nhỏ ở ngoại ô thành phố Bắc Kạn của nhà văn Nông Viết Toại dường như chỉ dành chỗ cho những giá gỗ chất đầy sách - những đứa con tinh thần của ông trong suốt cuộc đời nghiên cứu và cầm bút.
Dù đã ở tuổi 94 nhưng Nhà văn Nông Viết Toại miệt mài nghiên cứu văn hóa dân tộc Tày.
Nói về cơ duyên của mình đối với văn học nghệ thuật, ông bộc bạch:“Năm 1963, đi học lớp do Hội nhà văn mở đầu tiên thì trong tủ sách có cuốn truyện của Guy de Maupassan dịch của Pháp, tôi đọc vào thì thấy là mình cũng có thể ghi được, mà kể bằng tiếng mẹ đẻ của mình dễ dàng hơn. Thứ hai quá trình công tác ở Đoàn văn công với lại cộng tác ở Đài phát thanh khu tự trị, tờ Tạp chí văn nghệ Việt Bắc cũng lôi cuốn mình vào trong ngôn ngữ dân tộc, thành ra cái đó cũng là nguyên nhân, gợi ý cho mình viết...”
Nhà văn, nhà thơ Nông Viết Toại đã có rất nhiều tác phẩm văn, thơ đặc sắc viết về quê hương, đất nước, về con người “Việt Bắc Boong hây” (Việt Bắc chúng ta). Riêng về thơ, có thể kể đến 4 tập thơ tiêu biểu gồm: Rại róa vít pay (Bài trừ hủ tục, XB 1956), Kin ngày phuối khát (Ăn ngay, nói thẳng, XB 1962), Đét chang nâư (Nắng trưa, XB 1976), Ngoảc đếnh (Nhìn lại , XB 2006). Những bài thơ sáng tác trong thời gian đầu của Nông Viết Toại mang hơi hướng thơ của Hoàng Đức Hậu - người được coi là "ông hoàng" thơ nôm Tày, cũng là người thầy dạy chữ và dạy cách làm thơ cho chàng trai Nông Viết Toại. Về sau, thơ Nông Viết Toại có sự thay đổi dần về hình thức, đến với cách thể hiện mới để thơ theo kịp với sự phát triển của thời đại. Các bài Bâư toong van tải hả, Bại bâư tranh, Kha tàng mừa Thái, Đồng hồ, Lẩn toẹn tức Mỵ, Pjá nỉ… cho thấy rõ điều đó. Ông còn là tác giả đặt lời Tày với ngôn từ rất đẹp cho nhiều ca khúc như “Mà thâng Phya Byóc” trên nền nhạc bài hát “Việt Nam quê hương tôi” của nhạc sĩ Đỗ Nhuận hay đặt lời cho điệu dân ca "Lập Xuân" được yêu thích và lưu truyền rộng rãi trong cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng ở Việt Bắc.
Nhà văn, nhà thơ Nông Viết Toại cũng sáng tác khá nhiều bài thơ bằng tiếng Tày phỏng theo các làn điệu then vùng Cao Bằng, Bắc Kạn, được phổ nhạc và trở thành những tiết mục chính của Đoàn văn công khu tự trị Việt Bắc lưu diễn trong nhiều năm.
“Người ta có người nói bảo thôi, cái anh Tày của mình có lẽ độ trăm năm nữa thành người Kinh mất, tôi thì lại nghĩ khác, có lẽ trăm năm nữa nó cũng không phải giống anh Kinh, anh Tày thì cũng không hẳn như thế, tức là thứ nó pha trộn, đồng thời nó cũng có mặt phát triển của nó.”, Nhà văn, nhà thơ Nông Viết Toại chia sẻ.
Về mảng văn xuôi, Nông Viết Toại cũng có nhiều thành tựu được ghi nhận. Ông cùng với nhà văn Nông Minh Châu được coi là 2 người đầu tiên viết tiểu thuyết bằng Tiếng Tày. Nông Minh Châu viết “Cưa khẩn đông” (Muối lên rừng) ở trại viết Quảng Bá năm 1957 thì Nông Viết Toại viết “Boỏng tàng tập éo” (Đoạn đường ngoặt) cũng trong thời gian đó. Đây là tác phẩm văn xuôi trữ tình mà chất dân tộc được miêu tả, dựng lên thật đặc sắc, từ lời ăn tiếng nói, lối nghĩ, cách ứng xử. Đọc “Boỏng tàng tập éo” thấy hiển hiện một bản Tày, một vùng Tày trong thời kỳ đầu cách mạng qua cách dựng nhiều hình ảnh, nhiều sắc độ và nhiều xúc cảm của một cây bút văn xuôi dồi dào năng lực. Sau này Nông Viết Toại còn viết nhiều truyện bằng tiếng Tày như Hăn Phi, Cái pửt, Ngần muộc, Chài vệ quốc đoàn, Tổng Khỏa - Kim Quế…trong số đó truyện ngắn Hắt (Sạn) được mọi người đánh giá cao và cũng từ đây người ta chuyển sang gọi ông là nhà văn Nông Viết Toại.
Là người luôn mến mộ và khâm phục tài năng và sự đóng góp của nhà văn, nhà thơ Nông Viết Toại, ông Dương Khâu Luông - Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Bắc Kạn nói: "Nhà văn Nông Viết Toại đã có cống hiến, đóng góp rất lớn cho văn học các dân tộc thiểu số Việt Nam, ông là tấm gương cho thế hệ nhà văn, nhà thơ trẻ sau này noi theo. Bởi ông là nhà văn luôn cần mẫn, đam mê, trách nhiệm trong lao động nghệ thuật, luôn khiêm tốn, giản dị. Đến hôm nay dù đã cao tuổi nhưng vẫn đam mê với sự nghiệp cầm bút của mình."
Ngoài thơ, văn, truyện ngắn, ông cũng dày công nghiên cứu văn hóa dân tộc thiểu số. Ông đã lặn lội sưu tầm các làn điệu dân ca, các câu truyện cổ, các câu thành ngữ, tục ngữ của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là dân tộc Tày. Khi tuổi đã cao, ông vẫn miệt mài biên soạn cuốn từ điển Tày - Việt, để lại cho thế hệ sau này một kho tàng vô giá.
Với những đóng góp to lớn của mình, năm 2019, Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam đã tổ chức Hội thảo "Thân thế và sự nghiệp nhà văn dân tộc Tày Nông Viết Toại" nhằm tôn vinh, ghi nhận những đóng góp của ông trên cả hai phương diện là sự nghiệp cách mạng và sáng tác văn học, nghệ thuật.... cần được gìn giữ, phát huy./.
Để tiếp tục tạo được ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách mỗi khi đến Sầm Sơn, công tác đảm bảo vệ sinh môi trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Thành phố Sầm Sơn quan tâm.
Sau gần 5 năm được công nhận là điểm du lịch của tỉnh Thanh Hoá, Thác Mây, ở xã Thạch Lâm, huyện Thạch Thành thu hút ngày càng đông du khách, trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn của du lịch xứ Thanh.
Liên quan đến vụ việc xâm phạm lăng mộ vua Lê Túc Tông tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Lam Kinh (huyện Thọ Xuân, ngày 9/5, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành văn bản chỉ đạo cơ quan chức năng điều tra, làm rõ vụ việc, đồng thời tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, ngăn chặn, xử lý các hành vi trộm cắp, đào bới, trục vớt, buôn bán, trao đổi trái phép di vật, cổ vật trên địa bàn tỉnh.
Từ đầu năm đến nay, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 7,67 triệu lượt, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2024. Việt Nam đang trở thành "điểm sáng" trên bản đồ du lịch thế giới, được du khách quốc tế yêu thích và lựa chọn.
Với hơn 600 sản phẩm ở hầu hết các địa phương trong tỉnh, sản phẩm Ocop đang được nhiều khách du lịch lựa chọn làm quà cho mỗi chuyến đi. Vì vậy, để phục vụ mùa du lịch năm nay, các chủ thể Ocop trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã và đang tập trung sản xuất hàng hóa để cung ứng cho thị trường.
Dụ Tông Hòa Hoàng Đế là vị vua thứ 21 của vương triều Lê. Đời vua trị vì, đất nước tương đối thái bình, các hình phạt được giảm nhẹ, nhiều kỳ thi võ được tổ chức.
Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho biết, dữ liệu tổng hợp từ công cụ theo dõi xu hướng du lịch Google Destination Insights cho thấy, Việt Nam có mức tăng trưởng điểm đến cao thứ 7 toàn cầu.
Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa vừa có văn bản đề nghị tăng cường bảo vệ các khu lăng mộ vua chúa sau sự việc lăng một vua Lê Túc Tông bị xâm hại
Tại bản Bèn, thôn Liên Sơn, xã Xuân Lẹ, huyện Thường Xuân (Thanh Hóa), tiếng khung cửi rộn ràng trong một không gian nhỏ ấm áp, nơi những người phụ nữ Thái cần mẫn bên khung dệt, trao truyền từng nét hoa văn thổ cẩm, như kể lại câu chuyện bản làng bằng sắc màu những sợi chỉ. Đó là Tổ dệt thổ cẩm truyền thống mang tên “Táy Dó”, thành quả từ sự đồng lòng của cả cộng đồng, và đặc biệt là tâm huyết của người sáng lập. Đó là chị Vi Thị Luyến - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Xuân Lẹ - người đã âm thầm “giữ lửa” cho nghề xưa giữa cuộc sống hiện đại.
Nằm nép mình bên hồ Hao Hao rộng lớn, hiền hoà, quanh năm xanh biếc một màu, không bao giờ vơi cạn, khu du lịch sinh thái Hao Hao Green Pine Hill là một điểm đến mới tại thị xã Nghi Sơn.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.