Đường dây nóng: 0237 3721150

Phân tử trong nọc độc của ong mật có thể tiêu diệt tế bào ung thư vú

Theo nghiên cứu mới cho thấy, một phân tử được tìm thấy trong nọc ong mật có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.

07/09/2020 15:58

 

Nọc độc của ong được cho có những tác dụng đáng ngạc nhiên trong điều trị ung thư.
Nọc độc của ong được cho có những tác dụng đáng ngạc nhiên trong điều trị ung thư.

Nghiên cứu tập trung vào một số loại phụ của ung thư vú, bao gồm cả ung thư vú âm tính (TNBC), là một tình trạng cực kỳ nghiêm trọng với các lựa chọn điều trị hạn chế. TNBC chiếm tới 15% tổng số ca ung thư vú.

Trong nhiều trường hợp, tế bào của nó tạo ra nhiều phân tử gọi là EGFR hơn so với tế bào bình thường. Những nỗ lực trước đây để phát triển các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu cụ thể vào phân tử này đã không hiệu quả vì chúng cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các tế bào khỏe mạnh.

Nọc độc của ong mật (Apis mellifera) đã cho thấy tiềm năng trong các liệu pháp y tế khác như điều trị bệnh chàm, được biết là có đặc tính chống khối u từ lâu, bao gồm cả khối u ác tính. Nhưng cách nó hoạt động chống lại các khối u ở cấp độ phân tử vẫn chưa được hiểu đầy đủ.

Loài ong thực sự sử dụng melittin - phân tử tạo nên một nửa nọc độc và làm cho vết đốt thực sự rất đau, để chống lại mầm bệnh của chính chúng. Côn trùng tạo ra peptide này không chỉ trong nọc độc của chúng mà còn ở các mô khác, nơi nó được biểu hiện để phản ứng với nhiễm trùng.

Với quan sát về phân tử mạnh mẽ này, các nhà nghiên cứu đã cho các tế bào ung thư và tế bào bình thường phát triển trong phòng thí nghiệm đối với nọc độc của ong mật từ Ireland, Anh và Úc, và nọc độc của ong vò vẽ đuôi bò (Bombus terrestris) từ Anh. Họ phát hiện nọc ong vò vẽ - không chứa melittin, nhưng có các chất diệt tế bào tiềm năng khác, ít ảnh hưởng đến tế bào ung thư vú, nhưng nọc ong chúa ở tất cả các vị trí đã tạo ra sự khác biệt.

“Nọc độc cực kỳ mạnh. Chúng tôi phát hiện ra rằng melittin có thể phá hủy hoàn toàn màng tế bào ung thư trong vòng 60 phút”, nhà nghiên cứu y học Ciara Duffy từ Viện Nghiên cứu Y khoa Harry Perkins cho biết.

Khi melittin bị ngăn chặn bằng một kháng thể, các tế bào ung thư tiếp xúc với nọc ong vẫn sống sót cho thấy melittin thực sự là thành phần nọc độc gây ra kết quả trong các thử nghiệm trước đó.

Đáng chú ý Melittin có ít tác động đến các tế bào bình thường, đặc biệt nhắm vào các tế bào sản xuất nhiều EGFR và HER2 (một phân tử khác được sản xuất quá mức bởi một số loại ung thư vú). Nó thậm chí còn chiến đấu với khả năng tái tạo của tế bào ung thư.

“Nghiên cứu này chứng minh cách melittin can thiệp vào đường truyền tín hiệu bên trong tế bào ung thư vú để giảm sự nhân lên của tế bào”, nhà khoa học trưởng Peter Klinken của Tây Úc, người không tham gia vào nghiên cứu, nhận định.

Nhóm nghiên cứu cũng tạo ra một phiên bản tổng hợp của melittin, để xem nó sẽ hoạt động như thế nào so với thực tế.

“Chúng tôi nhận thấy rằng sản phẩm tổng hợp phản ánh phần lớn tác dụng chống ung thư của nọc ong mật”, Duffy nói.

Sau đó, Duffy và nhóm của cô đã thử nghiệm hoạt động của melittin kết hợp với thuốc hóa trị ở chuột. Phương pháp điều trị thử nghiệm làm giảm mức độ của một phân tử mà tế bào ung thư sử dụng để tránh bị hệ thống miễn dịch phát hiện.

“Chúng tôi phát hiện ra rằng melittin có thể được sử dụng với các phân tử nhỏ hoặc liệu pháp hóa học chẳng hạn như docetaxel để điều trị các loại ung thư vú mạnh. Sự kết hợp giữa melittin và docetaxel cực kỳ hiệu quả trong việc giảm sự phát triển của khối u ở chuột”, Duffy thông tin.

Sự biểu hiện quá mức của EGFR và HER2 cũng được thấy trong các loại ung thư khác, như ung thư phổi. Những kết quả này cho thấy chúng cũng có thể là mục tiêu tiềm năng của melittin.

Tuy nhiên, rất nhiều thứ có thể giết chết tế bào ung thư trong đĩa thí nghiệm petri. Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng vẫn còn một chặng đường dài trước khi phân tử nọc ong này có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị ở người.

"Các nghiên cứu trong tương lai để đánh giá chính thức độc tính và liều lượng tối đa có thể dung nạp của các peptide này sẽ được yêu cầu trước khi thử nghiệm trên người", các nhà nghiên cứu báo cáo.

Tuy nhiên, nghiên cứu này là một bằng chứng đáng chú ý cho thấy các hóa chất được tìm thấy trong tự nhiên có thể trở nên hữu ích đối với điều trị các bệnh ở người.

Trang Phạm/Dân trí

Theo Science Alert


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân

14:01 , 08/12/2025

Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Chính thức công bố danh sách tên miền .vn hết hạn được giải phóng về trạng thái tự do

Chính thức công bố danh sách tên miền .vn hết hạn được giải phóng về trạng thái tự do

08:40 , 08/12/2025

Trung tâm Internet Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức công bố danh sách tên miền .vn hết hạn được giải phóng về trạng thái tự do. Đây là lần đầu tiên dữ liệu này được mở theo thời gian thực, cho phép mọi tổ chức, cá nhân chủ động theo dõi và tái đăng ký các tên miền vừa kết thúc vòng đời, còn giá trị và có tiềm năng sử dụng.

Luật Trí tuệ nhân tạo - Bước ngoặt trong hoàn thiện thể chế cho kỷ nguyên số

Luật Trí tuệ nhân tạo - Bước ngoặt trong hoàn thiện thể chế cho kỷ nguyên số

14:05 , 07/12/2025

Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì xây dựng Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo và đang trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Đây là đạo luật đầu tiên của Việt Nam về AI không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số.

Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản qua kênh thương mại điện tử

Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản qua kênh thương mại điện tử

11:26 , 07/12/2025

Theo thống kê của Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Thanh Hóa, trong năm 2025, hơn 700 chủ doanh nghiệp và hộ nông dân đã được đào tạo để tham gia các sàn thương mại điện tử, đồng thời ứng dụng công nghệ số trong quản lý sản xuất, đóng gói, truy xuất nguồn gốc và quảng bá sản phẩm. Qua đó, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản địa phương.

Ra mắt App AI Phụ nữ Thanh Hóa tự tin

Ra mắt App AI Phụ nữ Thanh Hóa tự tin

20:12 , 06/12/2025

Thiết thực chào mừng Đại hội đại biểu Phụ nữ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2025 - 2030, chiều ngày 06/12, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã tổ chức Hội nghị ra mắt ứng dụng “Trợ lý AI: Phụ nữ Thanh Hóa sống tự tin - hiểu Luật” và Tập huấn chuyên đề “Bình dân học vụ AI”.

Việt Nam sẽ có Trung tâm siêu tính toán AI quốc gia

Việt Nam sẽ có Trung tâm siêu tính toán AI quốc gia

08:07 , 06/12/2025

Tại tọa đàm "AI vì nhân loại" được tổ chức chiều 2/12, trong khuôn khổ Tuần lễ khoa học VinFuture 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: Việt Nam đang xây dựng Trung tâm siêu tính toán trí tuệ nhân tạo (AI) quốc gia, đưa AI trở thành "trợ lý trí tuệ" phổ cập cho mọi người dân.

Khuyến nghị 5 nguyên tắc an toàn khi mua sắm trực tuyến dịp cuối năm

Khuyến nghị 5 nguyên tắc an toàn khi mua sắm trực tuyến dịp cuối năm

07:56 , 05/12/2025

Theo Bộ Công Thương, quy mô bán lẻ online của thị trường nội địa năm nay đạt khoảng 32 tỷ USD. Cao điểm mua sắm cuối năm có thể khiến doanh số thương mại điện tử tăng vọt, đạt tới hơn 100.000 tỷ đồng. Cơ hội này cũng kéo theo nhiều rủi ro lừa đảo trực tuyến.

Thanh Hóa có 195 Hợp tác xã nông nghiệp  ứng dụng công nghệ cao

Thanh Hóa có 195 Hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

07:46 , 05/12/2025

Theo thống kê của Liên minh Hợp tác xã tỉnh, đến tháng 11 năm 2025, tỉnh Thanh Hóa có 801 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 63.280 thành viên. Các Hợp tác xã nông nghiệp đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nhằm tăng doanh thu, lợi nhuận và nâng cao trình độ sản xuất cho người dân.

Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

07:37 , 04/12/2025

Thời gian qua, hoạt động tư vấn, chuyển giao khoa học – công nghệ và hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Trường Cao đẳng Nông nghiệp Thanh Hóa đã được tổ chức tương đối bài bản và đạt nhiều kết quả tích cực. Để đóng góp nhiều hơn vào chiến lược phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của tỉnh trong thời gian tới, nhà trường đang xây dựng những kế hoạch, đề án mang tính khoa học và dài hạn.

Quy định về chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hóa

Quy định về chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hóa

07:33 , 04/12/2025

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 308/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Di sản văn hóa; trong đó quy định rõ về chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hóa.