Phim Việt khốn đốn vì vừa phát sóng đã bị “ăn cắp” bản quyền

Bộ phim “Người phán xử” và “Sống chung với mẹ chồng” đang được xem là hai “hiện tượng” trên sóng VTV. Cũng chính vì lẽ đó mà hai phim này đang bị các kênh chiếu phim trực tuyến “ăn cắp” bản quyền nhiều nhất. Chỉ mất vài thao tác, người ta đã có thể xem lại được các tập của bộ phim "Người phán xử" hoặc “Sống chung với mẹ chồng” do VTV sản xuất và nắm bản quyền. Một số trang chiếu phim trực tuyến thậm chí còn thông báo công khai: “Bản đầy đủ HD sẽ được cập nhật sau đó (sau giờ VTV phát sóng) vài giờ”.

Trước đó, những bộ phim “Tuổi thanh xuân”, “Cảnh sát hình sự”, “Zippo, Mù tạt và Em”… cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Cứ phim vừa phát sóng trên VTV là ngay lập tức sau đó đã có mặt trên các trang chiếu phim trực tuyến và được lan truyền với tốc độ “chóng mặt” trên mạng xã hội.

Phim "Người phán xử" đang bị các website chiếu phim trực tuyến "ăn cắp" bản quyền nhiều nhất.

Đại diện Trung tâm Sản xuất phim truyền hình (VFC) - Đài Truyền hình Việt Nam cho biết, việc “ăn cắp” bản quyền phim của VTV không phải mới xảy ra mà đã xảy ra từ cách đây nhiều năm. Sự việc này gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng phim, bản quyền phim và doanh thu của nhà sản xuất. Để sản xuất được một tập phim, VFC sẽ phải chi rất nhiều khoản, trong đó, ngoài chi phí sản xuất còn có chi phí dành cho mua bản quyền kịch bản, hậu kỳ và truyền thông.

Theo thống kê, hiện 90% người dùng internet tại Việt Nam xem video trực tuyến. Công ty Cổ phần đầu tư phát triển công nghệ cao (CNC), tính toán trong năm 2013, do không giải quyết được các vấn đề bản quyền, dịch vụ video theo yêu cầu, ngành nội dung số nói chung và điện ảnh, truyền hình, âm nhạc nói riêng đã bị thất thoát khoảng 2000 tỷ đồng.

Điều đáng nói, tình trạng “ăn cắp” bản quyền này đang được một số trang chiếu phim trực tuyến xem như một cách để kiếm lợi bằng cách chèn quảng cáo vào giữa các tập phim.

Ðại diện VTV cho biết, một website vi phạm bản quyền các nội dung của VTV có thể thu được lợi nhuận khoảng 10 tỷ đồng/năm. Còn một trang web xem phim được theo dõi có khoảng 4 triệu khách truy cập/tháng và một phim của Mỹ bị ăn cắp bản quyền có đến hai triệu lượt xem/tháng. Ðó là những con số hấp dẫn đối với những người làm quảng cáo và mang lại nguồn lợi nhuận lớn cho các trang website dẫn đến tình trạng vi phạm vẫn ngang nhiên diễn ra.

Đại diện Hiệp hội điện ảnh Hoa Kỳ tại Việt Nam (MPA) cho biết, trong số hơn 200 website vi phạm bản quyền, có 42 trang nguy hại nhất. Có điều, chuyện vi phạm dù quá rõ ràng nhưng việc xử lý hiện nay vẫn còn rất nhiều khó khăn nếu không có sự vào cuộc quyết liệt của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an. Ðáng chú ý, nhiều website phim lậu đặt máy chủ tại nước ngoài cho nên tình hình vi phạm càng trở nên phức tạp, khó xử lý. Trong khi đó, đối với những bộ phim Việt Nam bị quay lén, phát tán lậu, phía đơn vị sản xuất, phát hành cũng chưa thật sự mạnh tay.

Đối phó với “ăn cắp” bản quyền phim, bài toán chưa lời giải

Đạo diễn Khải Anh cho rằng, anh khá ngỡ ngàng và bức xúc khi phim truyền hình “Tuổi thanh xuân” vừa lên sóng những tập đầu đã có hàng chục trang xem phim trực tuyến đăng tải lại dù Ðài Truyền hình Việt Nam là đơn vị duy nhất nắm bản quyền. Đây là một hành động “ăn cắp” bản quyền trắng trợn, gây thất thoát rất lớn đối với nhà sản xuất lẫn đơn vị phát hành phim.

Mới đây, NSƯT Vũ Trường Khoa - đạo diễn phim “Sống chung với mẹ chồng” cũng có phần hốt hoảng khi vô tình phát hiện ra phim của mình do VTV nắm bản quyền được phát lại tràn lan trên mạng. Và những bản phát lại có chất lượng hình ảnh cực kỳ tồi tệ, đường hình một nơi, đường tiếng một nẻo. Đã thế, nhiều trang còn cài cắm quảng cáo vào giữa các tập phim để kiếm doanh thu khiến cho phim bị ảnh hưởng về mạch cảm xúc. Nam đạo diễn cực kỳ lên án hành động này bởi đây là một hành động “ăn cắp”.

Phía VTV cho rằng, VTV đang là nạn nhân bị xâm phạm bản quyền lớn nhất ở Việt Nam. Điều đáng nói, nhiều doanh nghiệp tên tuổi, có hiểu biết pháp luật, có hàng triệu khách hàng cũng cố tình xâm phạm bản quyền các chương trình của VTV. Có những đơn vị sử dụng trái phép đến 11.000 chương trình. Mặc dù VTV đã nhiều lần gửi công văn, bằng chứng vi phạm để yêu cầu chấm dứt những sai phạm nhưng các đơn vị này đều phớt lờ. Thậm chí, mức độ vi phạm còn nghiêm trọng hơn. Điều này không chỉ gây tổn thất lớn về mặt kinh tế mà còn ảnh hưởng uy tín của VTV với các đối tác. Còn khán giả cũng sẽ là người bị thiệt hại khi có thể không được theo dõi những chương trình có chất lượng tốt, do đối tác không ký hợp đồng vì lo ngại về bản quyền.

Mới đây, các Liên minh Chủ sở hữu quyền, bao gồm VTV, BHD, CASBAA (Hiệp hội Truyền hình trả tiền khu vực châu Á - Thái Bình Dương), hãng Fox Century 21, MPA, K+... đã cùng hợp tác, "nói không" với những sản phẩm số không có bản quyền. Và tại một cuộc hội thảo tổ chức tại TP. HCM, đại diện MPA cũng cho biết, các nhãn hàng lớn và đơn vị quảng cáo cũng nhận thấy họ đang cung cấp tài chính để nuôi các trang website vi phạm cho nên bước đầu đã hợp tác với MPA để cắt nguồn sống của các trang này. MPA cũng sẽ làm việc với Bộ Thông tin - Truyền thông đề nghị giúp đỡ khuyến cáo các đơn vị dừng quảng cáo trên các trang website vi phạm bản quyền; làm việc với các đơn vị thanh toán để ngăn chặn việc thanh toán đối với các trang này.

Nghệ sỹ Ngọc Hiệp cho rằng, vấn đề bản quyền vẫn luôn là nỗi lo canh cánh của những người làm phim, bởi sản phẩm ra rạp đều có khả năng bị vi phạm bản quyền ngay trong ngày công chiếu, khiến cho nhà đầu tư phải đối mặt với nguy cơ mất trắng.

Bà Ngô Bích Hạnh - Phó Giám đốc Công ty BHD cũng bức xúc cho biết, trong thời gian qua, điện ảnh Việt Nam đã chứng kiến rất nhiều trường hợp vỡ nợ do phim bị vi phạm bản quyền như diễn viên Nguyễn Chánh Tín hay phim của gia đình cố đạo diễn Đỗ Quang Hải Âu…

Hà Tùng Long/Dân Trí