"Đây thôn Vĩ Dạ": Huế đẹp buồn trong mối tình khắc khoải
"Đây thôn Vĩ Dạ" có thể coi là kiệt tác của nhà thơ Hàn Mặc Tử. Bài thơ không chỉ là bức tranh đẹp về cảnh sắc, con người xứ Huế mà còn khiến người đọc thổn thức vì mối tình lãng mạn, day dứt.
Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ được Hàn Mặc Tử (tên thật là Nguyễn Trọng Trí) sáng tác vào khoảng năm 1938, khi ông 26 tuổi. Ở tuổi đẹp nhất của một đời người, thật không may mắn khi chàng thanh niên tài hoa lại mắc căn bệnh hiểm nghèo đó là bệnh phong. Thời đó, bệnh phong có thể coi là căn bệnh vô phương cứu chữa.
Mắc căn bệnh gây đau đớn dữ dội nhưng Hàn Mặc Tử vẫn không ngừng làm thơ. Những vần thơ của ông khi đó giống như giúp ông trút bỏ ưu phiền của thực tại, quên đi những nỗi đau thể xác bằng việc nhớ tới những quá khứ đẹp đẽ, êm đềm hoặc thậm chí, ông mượn thơ để chuyển tải cảm giác đau đớn, u hoài, khắc khoải của mình.
Đây thôn Vĩ Dạ được giới thiệu lần đầu trong tập Thơ Điên (về sau đổi tên là Đau thương). Tập thơ ra mắt chỉ hai năm trước khi Hàn Mặc Tử qua đời do trọng bệnh ở tuổi 28. Đây thôn Vĩ Dạ không chỉ là tác phẩm nổi tiếng nhất của thi nhân tài hoa bạc mệnh mà còn là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của thơ Việt Nam hiện đại.
Đây thôn Vĩ Dạ được giới thiệu trong sách ngữ văn lớp 11 và được coi là một trong những tác phẩm kinh điển miêu tả cảnh đẹp nên thơ của xứ Huế. Như cô giáo Nguyễn Thị Nguyệt Thanh, cựu giáo viên văn trường THPT Lê Quý Đôn, Hà Đông, Hà Nội chia sẻ thì: "Lứa sinh viên đại học sư phạm văn chúng tôi đều mong ước được đến Huế sau khi đọc bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. Bài thơ đẹp như một bức tranh và thắm đượm tình người khiến bao thế hệ thổn thức. Bản thân tôi, nhiều năm đứng trên bục giảng nhưng vẫn luôn rất xúc động mỗi khi phân tích về Đây thôn Vĩ Dạ với các học sinh của mình".
Hàn Mặc Tử sinh ở Quảng Bình và từng có quãng thời gian sống ở Huế, theo học trường Pellevin. Chính vì thế, cảnh sắc và con người xứ Huế chắc chắn đã để lại trong tâm trí nhà thơ ấn tượng khó phai. Nhiều năm qua, Đây thôn Vĩ Dạ luôn được cho là bài thơ gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn Mặc Tử với một cô gái có tên là Kim Cúc, quê ở thôn Vĩ Dạ, ngôi làng xinh đẹp nằm bên bờ sông Hương.
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
Mở đầu bài thơ là một câu hỏi rất ngọt ngào và dường như cũng là lời trách móc nhẹ nhàng của một nhân vật trữ tình có thể là một cô gái Huế hỏi một chàng trai tại sao không về chơi thôn Vĩ. Đó cũng có thể là lời tự hỏi của Hàn Mặc Tử, một người đã từng có khoảng thời gian gắn bó với xứ Huế đẹp như thơ.
Thời điểm viết bài thơ này, Hàn Mặc Tử đã mắc bệnh nặng và nỗi nhớ Huế hẳn đã khiến ông day dứt khôn nguôi. Huế trong thơ Hàn Mặc Tử hiện lên dung dị và hiền hòa với khung cảnh hàng cau đón nắng sớm lung linh như bức tranh, những khu vườn xanh mát trải dài màu ngọc bích. Chỉ là ánh nắng buổi ban mai mà bừng sáng cả một bài thơ đẹp khiến người đọc có thể dễ dàng hình dung về khung cảnh một ngôi làng như tranh vẽ. Giữa "bức tranh" ấy, hình ảnh "lá trúc che ngang mặt chữ điền" là một điểm nhấn rất đẹp. Gương mặt chữ điền thể hiện vẻ đẹp đôn hậu và hiền hòa của những con người nơi đây.
Nếu như ở khổ đầu tiên của bài thơ, bức tranh xứ Huế hiện lên tươi sáng và tràn đầy nhựa sống thì ở khổ thơ thứ hai, khung cảnh đã chùng xuống giống như nỗi lòng của thi nhân:
Gió theo lối gió, mây đường mây,
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,
Có chở trăng về kịp tối nay?
Gió và mây, hình ảnh thường tượng trưng cho đôi lứa gắn bó, song hành nhưng trong câu thơ của Hàn Mặc Tử, đó lại là cảm xúc chia lìa. Gió mây đã không chung đường nên bến sông cũng "buồn thiu" chỉ còn những bông hoa ngô ủ dột lay động nhẹ nhàng theo cơn gió.
Tiếp theo đó, bài thơ xuất hiện hai "nhân vật" rất trữ tình đó là thuyền và trăng. Câu hỏi: Thuyền có kịp chở trăng về? giống như một câu hỏi mà tác giả dành riêng cho mình. Thời điểm đó, Hàn Mặc Tử ốm nặng và có lẽ, ông đã dự cảm được là mơ ước giản dị quay về xứ Huế cũng không kịp thành hiện thực.
Nhớ về xứ Huế, thi sĩ Hàn Mặc Tử tiếp tục chìm trong những mộng tưởng giữa mơ và thực của mình. Ông viết:
Mơ khách đường xa, khách đường xa,
Áo em trắng quá nhìn không ra...
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,
Ai biết tình ai có đậm đà?
Hai lần nhấn mạnh cụm từ "khách đường xa" cho thấy thi nhân không chỉ nhớ da diết tới "người trong mộng" mà còn khao khát được sống cuộc sống hạnh phúc và ấm êm bên những người mà ông yêu thương. Từ khát vọng và tình yêu với cuộc sống, Hàn Mặc Tử lại nhớ tới hình ảnh một cô gái mặc áo dài trắng tinh khôi, có lẽ chính là người con gái mà ông đã thầm yêu trộm nhớ trong những ngày còn ở Huế.
Sau những nhớ thương day dứt về xứ Huế và người con gái "trong mơ", Hàn Mặc Tử đau xót khi nhận ra hiện thực cô đơn và buồn bã của mình. Ông viết: "Ở đây sương khói mờ nhân ảnh. Ai biết tình ai có đậm đà?" Trong hiện thực cô độc, nhà thơ đã hỏi người và cũng tự hỏi mình, liệu tình cảm có còn tha thiết như xưa, lòng người có còn cảm xúc hay tất cả chỉ là hư ảo như màu áo trắng hòa vào sương khói.
Đây thôn Vĩ Dạ được coi là một trong những "bức tranh" mô tả tuyệt vời nhất hình ảnh của "Huế đẹp, Huế thơ". Dưới ngòi bút của Hàn Mặc tử, cảnh Huế hiện lên bình dị, thơ mộng, dịu dàng và đầy nhung nhớ. Bài thơ cũng là "tiếng lòng" của tác giả dành cho một người con gái xứ Huế. Dù biết rằng tình yêu giữa hai người là vô vọng, suốt đời họ chỉ là "hai đường thẳng song song" nhưng tác giả vẫn không nguôi nỗi nhớ thương, vương vấn khiến người đọc phải day dứt.
Vượt lên tất cả, Đây thôn Vĩ Dạ khiến người đọc cảm phục bởi " tình yêu đời, yêu người" của một thi nhân trẻ tài hoa. Dù những ngày cuối đời bị bệnh tật và đau đớn hành hạ về thể xác nhưng Hàn Mặc Tử vẫn thể hiện được sự đắm say, rung động với cuộc sống.
Vĩnh Ngọc/ Dân trí
Đọc thêm

Nâng cao chất lượng đội ngũ hướng dẫn viên du lịch tại điểm
Với mục tiêu trở thành một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn của cả nước, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được tỉnh Thanh Hóa đặc biệt chú trọng. Trong đó, đội ngũ 80 hướng dẫn viên du lịch tại điểm chính là những "đại sứ" góp phần tô thắm thêm bức tranh "Du lịch Thanh Hóa - Hương sắc bốn mùa".

Lễ hội bánh chưng – bánh giầy thành phố Sầm Sơn 2025
Sáng ngày 7/6, tại Di tích văn hóa lịch sử Đền Độc Cước, thành phố Sầm Sơn đã tổ chức Lễ hội Bánh chưng - Bánh giầy năm 2025.

Sắc màu mùa hạ
Không rực rỡ như mùa xuân, không dịu dàng, thướt tha như nàng thu, mùa hạ đẹp theo cách riêng của mình, rất đỗi bình dị và nên thơ…

Nhạc sỹ Văn Hòe – Một đời yêu hò đò dọc
Có những thanh âm đã hóa thành mạch nước ngầm lắng đọng trong tâm hồn người xứ Thanh. Đó là một tiếng hò ngân dài theo dòng Mã giang, vọng lên từ mái chèo, bến nước, từ đôi bờ làng quê. Và có một người cả đời mê mẩn tiếng hò ấy. Mê như người ta say khói bếp quê, mê như không thể rời bước khỏi một khúc sông tuổi nhỏ.

Việt Nam vào top 5 điểm đến hè của khách châu Âu
Nền tảng du lịch kỹ thuật số Agoda công bố top 5 điểm đến châu Á được du khách châu Âu tìm kiếm nhiều nhất mùa hè 2025. Việt Nam lần đầu góp mặt trong danh sách này.

Linh thiêng cổ tự Am Các
Là một ngôi chùa cổ nằm ở phía Nam của xứ Thanh, từ lâu chùa Am Các đã được biết đến là một quần thể danh thắng với nhiều giá trị nổi bật về thời gian và kiến trúc nghệ thuật.

Thanh Hóa siết chặt an ninh tại các di tích lăng mộ cổ
Sau sự việc nhóm người Trung Quốc bí mật đào trộm mộ vua Lê Túc Tông tại khu Di tích lịch sử Lam Kinh, Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và Bảo tồn Di sản - Sở Văn hoá, thể thao và du lịch Thanh Hoá đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc tăng cường hơn nữa các biện pháp đảm bảo an ninh, đảm bảo an toàn cho các di tích, lăng mộ cổ trên địa bàn toàn tỉnh.

Báo Anh đánh giá Việt Nam là quốc gia châu Á tuyệt đẹp
Theo Cục Du lịch Quốc gia, thời báo điện tử Express của Anh đăng bài đánh giá trải nghiệm du lịch và gọi Việt Nam là quốc gia châu Á tuyệt đẹp.

Khởi sắc du lịch cộng đồng miền Tây xứ Thanh
Miền Tây xứ Thanh có nhiều tiềm năng để khai thác phát triển du lịch, tạo nên sự khởi sắc về loại hình du lịch cộng đồng trong những năm gần đây.

Thanh Hóa: Nâng cao chất lượng cơ sở lưu trú phục vụ cao điểm du lịch hè
Theo thống kê, toàn tỉnh Thanh Hóa hiện có 1.300 cơ sở lưu trú với tổng số 48.600 phòng, chủ yếu tại các địa phương du lịch trọng điểm của tỉnh như thành phố Sầm Sơn, huyện Hoằng Hóa, thị xã Nghi Sơn…Các đơn vị đang tích cực nâng cao chất lượng phục vụ nhằm đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của du khách, đặc biệt là trong mùa cao điểm du lịch hè.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.