Sự thật về tiêm kích MiG-25 Liên Xô chuyên diệt oanh tạc cơ siêu thanh

MiG-25 (NATO gọi là Foxbat) là một trong những chiến cơ đáng sợ nhất nhưng cũng “bị hiểu nhầm” nhiều nhất thời Chiến tranh Lạnh. Được cho là chế tạo nhằm tiêu diệt máy bay ném bom siêu thanh, máy bay do thám tốc độ cao của Mỹ, Foxbat cũng có lợi thế về tốc độ trong vai trò máy bay trinh sát và cả tiêm kích ném bom dù ít hiệu quả hơn một chút.

Foxbat có tiềm năng trở thành trụ cột chính trên thị trường xuất khẩu toàn cầu, từng phục vụ trong không quân của hàng chục nước và cũng từng tham chiến ở Lebanon, Nội chiến Syria, Chiến tranh Karhil, chiến tranh Iran-Iraq, Chiến tranh Vùng Vịnh và Nội chiến Libya. Vậy lý do gì khiến Foxbat thất bại?

Những thông số ấn tượng, còn nhược điểm được “giấu kỹ”

MiG-25 là chiếc máy bay cực kỳ ấn tượng: khả năng bay với tốc độ trên Mach 3 và hoạt động ở tầm cao mà hiếm có chiếc máy bay nào cùng thời có thể đạt được. Các thông số hoạt động vô cùng đáng nể của Foxbat sớm được chứng minh khi đầu năm 1965, các nguyên mẫu đã phá kỷ lục thế giới về tốc độ, quá trình leo dốc và tầm hoạt động.

Tuy nhiên, bên cạnh những thông số cực kỳ ấn tượng đó, Foxbat cũng có những vấn đề nghiêm trọng. Nó thiếu tính cơ động, đặc biệt là khi hoạt động ở tầm thấp.

Phần lớn khung thân MiG-25 được chế tạo từ hợp kim thép nickel, khiến trọng lượng của nó quá nặng. Động cơ của MiG-25 khiến nó có thể đạt tốc độ Mach 3,2, nhưng nếu bay ở tốc độ này, chiếc máy bay sẽ hỏng hoàn toàn. Do đó, tốc độ thực tế của nó chỉ ở mức Mach 2,8. Các phiên bản mới nhất của MiG-25 cũng không có hệ thống radar look-down/shoot-down (radar phát hiện, theo dõi, khóa, ngắm bắn và tiêu diệt mục tiêu ở ngoài tầm nhìn của radar), một bất lợi đáng kể đối với một chiếc máy bay đánh chặn được thiết kế nhằm săn tìm và tiêu diệt các máy bay ném bom của Mỹ.

Các nhược điểm của Foxbat được nhìn thấy rõ hơn sau khi một phi công Liên Xô bỏ trốn sang Nhật Bản cùng một chiếc MiG-25 vào tháng 9/1976. Nhật Bản đã giao chiếc máy bay này cho Mỹ. Phía Mỹ đã tháo rời, kiểm tra nghiên cứu MiG-25 trong một thời gian dài.

Sau cuộc điều tra, Mỹ nhận ra rằng, Foxbat là một chiếc máy bay đánh chặn và không được chế tạo như một chiếc tiêm kích ưu thế trên không và các khả năng của nó không ấn tượng như những gì người ta đã nói.

Nếu Liên Xô có được những thông tin tình báo tốt hơn về chương trình phát triển máy ném bom của Mỹ, họ có thể đã quyết định không đổ quá nhiều chi phí vào việc sản xuất số lượng lớn MiG-25, mà thay vào đó là tập trung vào những chiếc tiêm kích đa nhiệm có chi phí rẻ hơn. Điều này, theo một tác động kiểu domino, có thể đã có những thay đổi lớn đối với lịch sử không chiến thế giới.

Tiêm kích đánh chặn đa nhiệm

Liên Xô từng sản xuất hơn 1.000 chiếc Foxbat và khoảng 80-90% trong số đó phục vụ trong Không quân của nước này với nhiều vai trò khác nhau. Nếu không có MiG-25, Liên Xô sẽ phải dùng đến những chiếc máy bay khác để thực hiện nhiệm vụ tiêm kích, tiêm kích-ném bom, trinh sát và các nhiệm vụ đánh chặn.

Các nhiệm vụ tiêm kích, tiêm kích-ném bom có thể được thực hiện với MiG-21, MiG-23 và Su-17 có hiệu quả tương đương. Nhiệm vụ đánh chặn có thể do Tu-28 tiến hành - một chiếc máy bay tầm xa có kích cỡ khá lớn nhưng tốc độ lại không nhanh như MiG-25 nhưng vẫn làm tốt nhiệm vụ trong nhiều điều kiện khác nhau.

Theo Vietnamnet