Đường dây nóng: 0237 3721150

Tản mạn về "Đám cưới chuột"

Đứng đầu trong 12 con giáp, chuột trong văn hoá dân gian gắn liền với sự nhanh nhẹn, thông minh.

26/01/2020 11:38

Tranh “Đám cưới chuột” (hay “Trạng Chuột vinh quy”). Đây là một bức tranh vừa hài hước vừa châm biếm sâu xa.

tan man ve dam cuoi chuot hinh 1

Tranh Đám Cưới Chuột được nghệ nhân làng Đông Hồ Lê Kiêm phóng tác và bổ sung thêm hai câu thơ chữ Quốc ngữ “Oai phong tán tía lọng vàng / Ngựa anh đi trước lọng nàng theo sau”.

Cụ thể, “đám cưới chuột” theo nghi lễ ngựa anh đi trước, kiệu nàng theo sau. Chuột chú rể được che lọng tía tượng trưng cho vinh quang, danh vọng lớn. Chuột cô dâu dịu dàng trong chiếc kiệu bát cổng có nhiều hoa văn trang trí. Nhân vật mèo được xây dựng với hình tượng béo tốt, mặt khó chịu, xong tay vẫn chìa ra để nhận hối lộ; còn nhân vật chuột khép nép đi cống nạp nhưng vẫn dò xét tình hình để ứng biến linh hoạt. 

tan man ve dam cuoi chuot hinh 2

Họ nhà chuột đem đồ cống lễ đến biếu mèo già - Con chuột già đi đầu, hai “tay” đưa chim bồ câu ra dâng lễ nhưng sợ rụt cả cổ, cụp cả đuôi, co rúm người lại. Con chuột già thứ 2 khom cong lưng, hai “tay” run run, móng vuốt lóng ngóng, chỉ sợ tuột cả lễ vật cá chép là những thứ mà mèo ta rất thích. Con chuột thứ 3 thổi kèn, mắt vẫn liếc xem thái độ của mèo già. Con thứ 4 là chuột non cũng thổi loại kèn sâu, còng lưng, khúm núm. 

Con mèo già độc ác (được tạo bởi những nét vằn vặn vẹo) giơ một “tay” trước như để giao tiếp. Những nét, vẻ dáng mặt, chân và vuốt được khuếch đại làm nổi bật bản chất tâm địa độc ác với bộ điệu giả dạng nhân từ hiền lành.

Hàng dưới là cảnh đón dâu. Chuột chú rể đầu đội mũ cánh chuồn, mình mặc áo thụng xanh, chân đi hia, ngồi trên lưng con ngựa hồng, quay nhìn về sau vẻ mặt vênh lên tự đắc vì đỗ tiến sĩ vinh quy lại được cưới vợ đẹp. Theo hầu phía sau là một con chuột đen cầm lọng và một con chuột khoang nửa đen nửa trắng cầm biển “nghinh hôn”. 

Toàn cảnh bức tranh chỉ ra sự tồn tại của những mặt đối lập nhau. Đám cưới không còn chỉ là việc riêng của một cá nhân, một gia đình, mà nó còn là công việc trọng đại của một xóm làng, một xã hội thu nhỏ; kẻ yếu hèn thì luôn chịu bất công và thiệt thòi. 

tan man ve dam cuoi chuot hinh 3

Các họa sỹ trẻ thuộc dự án “Khôi phục tranh dân gian Kim Hoàng” đang miệt mài phóng tác tranh “Đám cưới Chuột” phục vụ dịp Tết Canh Tý 2020.

Rộng hơn thì có lẽ cũng chính là bản tính dĩ hòa vi quý của người Việt, một dân tộc có những con người mềm dẻo, dễ thích ứng với xã hội, ưa chuộng lối sống hòa bình, hợp tác để cùng nhau đi lên./.

Lê Bích/Báo VOV


Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Hơn 81 tỷ đồng tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh

Hơn 81 tỷ đồng tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh

18:09 , 29/07/2025

Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành Quyết định số 2541 phê duyệt dự án Tu bổ, phục hồi, tôn tạo các hạng mục công trình Khu di tích Quốc gia đặc biệt Lam Kinh.

Thanh Hoá thu hơn 37 nghìn tỷ đồng từ hoạt động du lịch

Thanh Hoá thu hơn 37 nghìn tỷ đồng từ hoạt động du lịch

10:04 , 29/07/2025

7 tháng năm 2025, tỉnh Thanh Hoá đã đón hơn 13,8 triệu lượt khách du lịch, với tổng thu từ du lịch ước đạt trên 37.300 tỷ đồng, tăng 33,1% so với cùng kỳ.

Những “điểm đến xanh” giữa ngày hè oi bức

Những “điểm đến xanh” giữa ngày hè oi bức

09:59 , 29/07/2025

Giữa những ngày tháng 7 khi cái nắng oi ả của mùa hè vẫn còn, nhiều du khách đã lựa chọn cho mình một không gian xanh, thoáng đãng để tận hưởng không khí mát mẻ, trong lành. Và chắc chắn rằng các “điểm đến xanh” trên mảnh đất xứ Thanh với những nét độc đáo, riêng biệt sẽ mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm hấp dẫn.

Ban trị sự Hội Phật giáo tỉnh tổ chức khóa tu mùa hè cho các em học sinh

Ban trị sự Hội Phật giáo tỉnh tổ chức khóa tu mùa hè cho các em học sinh

23:05 , 28/07/2025

Để tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh cho các em học sinh trong dịp nghỉ hè. Ban trị sự Hội Phật giáo Tổ đình Chùa Thanh Hà vừa tổ chức khai mạc khóa tu " Phật ơi! Con đã về đây" lần thứ 3. Tham dự khóa tu có 350 em học sinh các cấp học phổ thông ở nhiều phường trong tỉnh.

Các khu, điểm du lịch chuẩn bị đón khách trở lại sau bão

Các khu, điểm du lịch chuẩn bị đón khách trở lại sau bão

20:03 , 24/07/2025

Với sự chủ động trong công tác ứng phó, đến thời điểm này, ngành du lịch Thanh Hoá chưa ghi nhận thiệt hại do bão số 3. Tuy nhiên, mưa lớn kéo dài khiến nhiều khu, điểm du lịch ngập lụt. Chính quyền địa phương cùng ban quản lý các điểm đến đang khẩn trương chỉnh trang lại cảnh quan môi trường, chuẩn bị đón khách trở lại sau bão.

Đảm bảo an toàn cho du khách tại Pù Luông trước ảnh hưởng của bão số 3

Đảm bảo an toàn cho du khách tại Pù Luông trước ảnh hưởng của bão số 3

20:49 , 22/07/2025

Kiểm tra công tác phòng, chống thiên tai tại Khu du lịch sinh thái cộng đồng Pu Luông, đoàn công tác của Sở Văn hoá thể thao du lịch tỉnh Thanh Hoá nhấn mạnh: Đảm bảo an toàn cho du khách không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết trong thời điểm hiện tại, mà còn là điều kiện tiên quyết để phát huy hình ảnh điểm đến Pu Luông thân thiện, chuyên nghiệp và an toàn trong mắt du khách trong nước và quốc tế.

Thanh Hoá đảm bảo an toàn cho du khách tại các khu du lịch biển

Thanh Hoá đảm bảo an toàn cho du khách tại các khu du lịch biển

20:45 , 22/07/2025

Trong buổi sáng hôm ngày 22/7, Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch Thanh Hoá đã tổ chức hai đoàn để kiểm tra công tác ứng phó với bão số 3 và đảm bảo an toàn cho khách du lịch tại các khu, điểm du trên địa bàn tỉnh.

Mưa lớn, biển động mạnh tại ven biển Hải Tiến

Mưa lớn, biển động mạnh tại ven biển Hải Tiến

15:50 , 22/07/2025

Từ trưa nay 22/7, khi bão số 3 – khu vực biển Hải Tiến, xã Hoằng Tiến ghi nhận sóng biển dâng cao dữ dội, gió giật mạnh. Liên tiếp đợt sóng lớn tràn qua kè chắn sóng, tràn lên mặt đường ven biển gây khó khăn cho các phương tiện lưu thông.

Sầm Sơn đảm bảo an toàn cho khách du lịch

Sầm Sơn đảm bảo an toàn cho khách du lịch

22:00 , 21/07/2025

Hiện nay khu du lịch biển Sầm Sơn đang có khoảng hơn 800 khách du lịch lưu trú. Phường Sầm Sơn đã khẩn trương triển khai các phương án phòng chống bão, đặc biệt chú trọng đảm bảo an toàn cho du khách du lịch.

Thanh Hóa đẩy mạnh phát triển Du lịch xanh

Thanh Hóa đẩy mạnh phát triển Du lịch xanh

19:50 , 19/07/2025

Với lợi thế về thiên nhiên tươi đẹp, hệ sinh thái đa dạng cùng kho tàng di sản văn hoá phong phú, Thanh Hóa đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến tiềm năng trong hành trình phát triển du lịch xanh - xu hướng tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi xanh toàn cầu.