Tết ông Công, ông Táo- nét đẹp văn hóa Việt

Theo truyền thuyết kể lại, ông Công là vị thần cai quản đất đai trong nhà, còn ông Táo là ba vị đầu rau trông coi việc bếp núp. Ông Công, ông Táo được Ngọc Hoàng phái xuống trần gian theo dõi và ghi chép những việc làm thiện- ác của loài người. Hàng năm, cứ vào ngày 23 tháng Chạp, các vị thần này lại cưỡi cá chép lên Thiên đình báo cáo tất cả việc làm tốt và chưa tốt của con người trong suốt một năm qua để Thiên đình định đoạt công, tội. Do đó, trong quan niệm của người Việt, ông Công và ba vị Thần Táo (hay vua Bếp) là những vị thần định đoạt cát, hung, phước đức cho gia đình.  

Với mong muốn cho gia đình mình được nhiều may mắn, nên hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp, nhà nhà lại làm lễ tiễn ông Công, ông Táo lên chầu trời một cách long trọng. Mỗi gia đình, địa phương đều có những cách bày biện mâm cỗ cúng ông Công, ông Táo mang đặc trưng riêng nhưng bộ mũ ông Công, ông Táo và cá chép là những lễ vật không thể thiếu.

Mọi việc cúng lễ và đốt vàng mã thường xong trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp. Sau khi cúng xong, cá chép sống cũng được thả (phóng sinh) ra sông hồ để mong sao cho may mắn vào năm tới.

Cuộc sống đang dần hiện đại hơn nhưng ngày nay, Tết ông Công, ông Táo vẫn giữ được những nét đẹp mang tính bản sắc truyền thống. Ngày ông Táo về trời cũng được xem là ngày đầu tiên của Tết Nguyên đán. Sau lễ cúng này đến chiều ngày cuối năm 30 tháng chạp âm lịch, là thời điểm mọi người dân đón ông táo trở về nhận nhiệm vụ của năm mới. Vì thế, dù bận bịu thế nào, các gia đình cũng đều dành thời gian của sáng ngày 23 tháng chạp để sắm sanh đủ đầy cho mâm cúng ông Công, ông Táo. Việc làm này thật sự đã trở thành một nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt, được lưu truyền và bảo tồn cho đến tận ngày hôm nay.

Quỳnh Anh (tổng hợp)