ĐÀI PHÁT THANH VÀ TRUYỀN HÌNH THANH HÓA

Thanh Hoa Radio and Television
Đường dây nóng: 0237 3721150

Thạch Thành - vùng đất giàu trầm tích văn hóa

Là huyện miền núi nằm ở phía Tây Bắc của tỉnh Thanh Hóa, Thạch Thành không chỉ được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho hình sông thế núi đắm say lòng người. Đây còn là vùng đất giàu trầm tích với hệ thống di chỉ khảo cổ, di tích lịch sử, và di sản văn hóa kết nối liên tục các giai đoạn lịch sử hình thành của con người nơi đây, từ thời tiền sử đến nay.

Phương Anh

17/06/2024 15:58

Thạch Thành được nhiều du khách trong và ngoài tỉnh biết đến bởi vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng của Thác Mây hùng vĩ. Nhưng ít người biết rằng, Thạch Thành còn là địa phương có nhiều di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng.

Thạch Thành - vùng đất giàu trầm tích văn hóa- Ảnh 1.

Với gần 50 di tích và địa điểm di tích đã được kiểm kê, trong đó có những di tích có giá trị gắn liền với hoạt động văn hóa du lịch như: Di chỉ khảo cổ học hang Con Moong, Khu Di tích Chiến khu Ngọc Trạo, hang Treo, đền Phố Cát… Người dân Thạch Thành luôn được sống trong không gian tràn ngập của những giá trị lịch sử, truyền thống, mỗi người dân luôn sẵn sàng như một hướng dẫn viên cho những ai có nhu cầu tìm hiểu về truyền thống, lịch sử nơi đây...

Di tích quốc gia đặc biệt hang Con Moong nằm trong dãy núi đá vôi của Vườn Quốc gia Cúc Phương, thuộc địa phận xã Thành Yên. Đây là di tích có giá trị lịch sử đặc biệt quan trọng, ghi lại dấu vết của người tiền sử sinh sống tại đây liên tục cách ngày nay khoảng 60.000 năm. Theo tiếng địa phương, hang Con Moong có nghĩa là hang con thú. Hang Con Moong đã kể lại câu chuyện hết sức lý thú về truyền thống cư trú trong hang, truyền thống chế tác đá và sử dụng công cụ đá với sự thay đổi về loại hình và kỹ thuật chế tác công cụ, thay đổi hành vi văn hóa của con người trước biến động về cổ khí hậu và môi trường tự nhiên.

Nhắc đến Thạch Thành, chúng ta không thể không nhắc đến một địa danh gắn liền với lịch sử cách mạng của xứ Thanh, đó chính là Chiến khu du kích Ngọc Trạo.

Ngọc Trạo là vùng rừng núi bán sơn địa, nằm ở giáp giới hai huyện Hà Trung và Thạch Thành của tỉnh Thanh Hóa. Nơi đây có vị trí đặc biệt quan trọng, là một địa thế hiểm yếu. Hơn nữa, đây lại là nơi có truyền thống yêu nước và cách mạng kiên cường. 

Thạch Thành - vùng đất giàu trầm tích văn hóa- Ảnh 2.

Sau hội nghị đại biểu Đảng bộ Tỉnh tại làng Phong Cốc (xã Xuân Minh, Thiệu Hoá cũ), đầu tháng 6/1941, Tỉnh uỷ Thanh Hoá đã chọn Ngọc Trạo làm điểm xây dựng chiến khu cách mạng của tỉnh nối liền các khu căn cứ Vĩnh Lộc, Hà Trung, Yên Định... với xứ uỷ Bắc Kỳ. Cuối tháng 7/1941, ban lãnh đạo chiến khu chính thức được thành lập. Chiến khu Ngọc Trạo không xây thành, đắp lũy mà lấy dân làm thành lũy, các vùng rừng núi phía Bắc là ô che, các vùng đồng bằng phía Nam và Tây Nam là nơi cung cấp lương thực, thực phẩm. Bước đầu với hình thức bán vũ trang, rồi dần dần lên vũ trang bằng cách đánh du kích.

Ông Bùi Văn Phương, Chủ tịch UBND xã Ngọc Trạo huyện Thạch Thành

Là trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh tiêu biểu thuộc xã Thành Vân (nay là thị trấn Vân Du), đền Phố Cát được Nhân dân địa phương lập vào khoảng nửa cuối thế kỷ XVI, với kiểu kiến trúc truyền thống mang những dấu ấn riêng của vùng núi xứ Thanh. Tương truyền, Mẫu Liễu Hạnh vốn là con gái Ngọc Hoàng, vì phạm lỗi đánh rơi chén ngọc mà bị phạt phải xuống trần gian. Trong đó, hai lần giáng trần đầu tiên là ở Nam Định với tên gọi là Phạm Tiên Nga và Lê Giáng Tiên. Tuy nhiên, khi được trở về trời thì lòng tiên chúa lại vấn vương cuộc sống trần gian, nên nàng được vua cha Ngọc Hoàng cho phép tùy ý quay trở lại với con người trần tục. Trong lần giáng trần thứ ba, vùng đất non cao, nước biếc, sơn thủy hữu tình Phố Cát (Thạch Thành) được công chúa nhà trời lựa chọn làm chốn hành thiện, giúp đời, diệt trừ kẻ gian ác.

Di tích đền Phố Cát ngày nay phần nhiều đã được phục dựng lại trên nền cũ: đền thờ Mẫu, đền thờ Quan Giám sát... Đặc biệt, tại di tích hiện vẫn lưu giữ một số hiện vật cũ: bia đá, nhà lục lăng... được khắc, dựng ở các triều vua nhà Nguyễn. Ngày nay, dù niềm tin tâm linh, tín ngưỡng thờ Mẫu Liễu Hạnh có ở khắp mọi vùng miền. Tuy vậy, người ta vẫn tìm về "Phố Cát" như tìm về với cội nguồn.

Thạch Thành - vùng đất giàu trầm tích văn hóa- Ảnh 3.

Từ buổi bình minh của loài người, vùng đất này không chỉ mang trong mình những câu chuyện thú vị về tập tục sinh hoạt cư trú của người tiền sử, mà còn là nơi hội tụ những giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc. Chính bởi những giá trị văn hóa, lịch sử lắng đọng, bồi đắp qua hàng ngàn năm ấy, trong định hướng phát triển, Thạch Thành luôn xác định bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống là một trong những mục tiêu trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là phát triển du lịch. Theo đó, huyện đã ưu tiên đầu tư kinh phí, hệ thống cơ sở vật chất, nhất là hệ thống giao thông, các loại hình dịch vụ để bảo tồn và phát huy các giá trị di tích văn hóa, lịch sử, cách mạng. 

Thạch Thành - vùng đất giàu trầm tích văn hóa- Ảnh 4.

Thực hiện các dự án phát triển hạ tầng giao thông, các điểm dừng nghỉ để hỗ trợ phát triển du lịch tại các tuyến đường: Thành Yên - Thành Mỹ - Thạch Lâm, Thạch Quảng, kết nối điểm thăm quan du lịch hang Con Moong - đình Mường Đòn - Khu du lịch sinh thái Thác Mây; tuyến đường Chiến khu Ngọc Trạo - hang Treo, kết nối đền Phố Cát - Khu du lịch sinh thái Thác Voi. Tiến hành xây dựng các chương trình khai thác hoạt động văn hóa nghệ thuật cồng chiêng, dân ca, nhạc cụ dân tộc. Nghiên cứu lập mới một số quy hoạch các điểm, khu du lịch làm cơ sở cho việc hình thành một số sản phẩm du lịch đặc trưng có tính cạnh tranh cao, phục vụ nhu cầu đa dạng của khách du lịch.

Thạch Thành hôm nay đang ngày càng thay da đổi thịt, trở nên hấp dẫn hơn với du khách, bởi những tinh hoa văn hóa riêng có, truyền thống lịch sử vẻ vang trong đấu tranh dựng nước, giữ nước. Và bởi cái hồn hậu, hào sảng, quyến rũ của con người và vùng đất giàu trầm tích văn hóa.

Nguồn: Ký sự/TTV

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận
Kích cầu du lịch cao điểm hè 2025

Kích cầu du lịch cao điểm hè 2025

08:18 , 23/05/2025

Đón đầu làn sóng du lịch hè 2025, ngành du lịch và hàng không Việt Nam đang triển khai đồng loạt nhiều chương trình kích cầu hấp dẫn để thu hút lượng khách tăng trở lại.

Phấn đấu xây dựng Xuân Liên thành Vườn quốc gia đặc sắc

Phấn đấu xây dựng Xuân Liên thành Vườn quốc gia đặc sắc

07:13 , 23/05/2025

Với diện tích rừng rộng hơn 25 nghìn ha, trong đó có 23,8 nghìn ha rừng tự nhiên, Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên lưu giữ được hệ động thực vật vô cùng phong phú và quý hiếm. Nhờ sự nỗ lực trong công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát triển rừng gắn với phát triển du lịch, hỗ trợ sinh kế cho người dân Khu bảo tồn Xuân Liên vừa được nâng hạng thành Vườn quốc gia Xuân Liên. Đây là tiền đề quan trọng để tạo nên những bước phát triển mới trong công tác bảo vệ rừng, bảo tồn sự đa dạng sinh học nơi đây.

Kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân

Kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân

23:22 , 21/05/2025

Sáng ngày 21/5, Lễ kỷ niệm 626 năm ngày mất Thượng tướng quân Trần Khát Chân – danh tướng kiệt xuất triều Trần đã diễn ra tại Di tích lịch sử Quốc gia Đền thờ Trần Khát Chân, thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Vĩnh Lộc.

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

11:10 , 19/05/2025

Chào mừng kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), tối 18/5, tại Quảng trường Lam Sơn, thành phố Thanh Hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức chương trình nghệ thuật với chủ đề “Người là niềm tin tất thắng”. Chương trình đã thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo người dân và du khách.

Theo dấu chân Người

Theo dấu chân Người

09:25 , 19/05/2025

Tháng 5, đến những nơi lưu giữ hình ảnh, lắng nghe những bài hát hay xem lại các thước phim tái hiện hành trình “ cả cuộc đời chăm lo cho hạnh phúc nhân dân” của Người thì niềm kính yêu vô hạn trong mỗi trái tim lại càng trào dâng. Lật mở từng trang sử, theo dấu chân Người, cũng là cách để một lần nữa mỗi chúng ta thêm trân trọng, giữ gìn bầu trời hòa bình, hạnh phúc của hôm nay.

Vẻ đẹp thác Mây, huyện Thạch Thành

Vẻ đẹp thác Mây, huyện Thạch Thành

08:18 , 18/05/2025

Nằm trên địa bàn xã Thạch Lâm huyện Thạch Thành, Thác Mây được mệnh danh là một trong những thác nước đẹp nhất xứ Thanh.

Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch thác Mây năm 2025

Ngày hội văn hóa, thể thao, du lịch thác Mây năm 2025

21:28 , 17/05/2025

Sáng ngày 17/5, xã Thạch Lâm, huyện Thạch Thành đã khai mạc Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch gắn với khai trương du lịch Thác Mây năm 2025.

Hội thảo khoa học phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa

Hội thảo khoa học phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa

21:12 , 16/05/2025

Trường Chính trị tỉnh phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo khoa học "Phát huy vai trò của người dân và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay".

Gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ

Gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ

08:00 , 16/05/2025

Trung tâm bảo tồn di sản Thành nhà Hồ cho biết, trong 4 tháng đầu năm nay đã có gần 120 nghìn lượt khách đến khám phá di sản Thành nhà Hồ.

Sầm Sơn – Điểm hẹn mùa hè

Sầm Sơn – Điểm hẹn mùa hè

14:56 , 15/05/2025

Sầm Sơn - một thành phố nổi tiếng là điểm du lịch hấp dẫn với bãi biển dài, cát trắng mịn và làn nước trong xanh. Nơi đây không chỉ thu hút du khách bởi vẻ đẹp tự nhiên hoang sơ mà còn bởi những địa danh gắn liền với truyền thuyết và lịch sử và hạ tầng du lịch hiện đại như Quảng trường biển và hệ thống khách sạn, resort cao cấp.