Thách thức pháp lý trong bầu cử tổng thống Mỹ 2020 khác xa năm 2000

Một người đàn ông cầm các bản in của tờ Chicago Sun-Times với tiêu đề kiểm phiếu lại năm 2000. Ảnh: AP

Vào 2h30 sáng 8/11/2000, ứng viên tranh cử đảng Dân chủ Al Gore kêu gọi đối thủ đảng Cộng hòa là George W. Bush thừa nhận thất bại và chuẩn bị hướng về Đài tưởng niệm Chiến tranh ở Nashville (bang Tennessee) để gửi bài phát biểu chiến thắng tới người ủng hộ.

Tuy nhiên, chỉ 1 tiếng sau đó, các hãng truyền thông lớn rút lại dự đoán, cho rằng ứng viên Bush mới là người đã giành được 25 phiếu đại cử tri ở bang quyết định Florida. Cho đến ngày hôm sau, kết quả bầu cử vẫn chưa được phân định. Tại bang chiến địa Florida, ứng viên Bush chỉ hơn ông Al Gore 1.784 phiếu bầu trong tổng số khoảng  triệu cử tri đi bỏ phiếu – một biên độ chênh lệch rất sít sao đã tự động kích hoạt quá trình kiểm phiếu lại.

Những gì diễn ra tiếp theo là năm tuần đầy hỗn loạn với các cuộc tranh chấp pháp lý và sự việc đã được đưa lên Tòa án Tối cao. Ứng viên Gore ủng hộ việc kiểm phiếu lại thực hiện thủ công tại một số hạt nhất định, trong khi ứng viên Bush lại phản đối. 

Ekip phụ trách chiến dịch của hai ứng viên Bush và Gore đã cử các luật sư đến Florida. Cả hai nhóm pháp lý tranh cãi về việc kiểm những lá phiếu bị lỗi. 

Cách đây 20 năm, các hạt tại Florida sử dụng máy bỏ phiếu cơ học kiểu đục lỗ. Các cử tri sử dụng một chiếc bút đục lỗ trên lá phiếu giấy để bỏ phiếu cho ứng cử viên mình chọn. Nếu các lỗ bị đục bỏ hoàn toàn, máy sẽ đếm những phiếu bầu đó. Tuy nhiên, mỗi hạt lại có quy định khác nhau về việc kiểm lá phiếu trong trường hợp chưa đục thủng hoàn toàn. Những lá phiếu này không được máy nhận diện và đếm vào kết quả. Theo ông David Becke - Giám đốc điều hành đồng thời là người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới Bầu cử - cho biết vào thời điểm đó, mỗi bên đều phải chiến đấu để giành giật từng lá phiếu một.

Mặc dù Toà án Tối cao Florida yêu cầu kiểm lại hơn 70.000 phiếu bấm lỗ đã bị máy loại từ trước song quyết định này cuối cùng bị Toà Tối cao liên bang bác bỏ.

Đến tháng 12, Tòa án Tối cao Liên bang ra phán quyết (5-4) dừng việc kiểm phiếu lại thủ công bằng tay. Cuộc kiểm phiếu lại vẫn cho ra kết quả ông Bush dẫn đầu với 537 phiếu.

Theo tờ USA Today, các chuyên gia pháp lý nhận định những gì đã xảy ra cách đây hai thập kỷ khác xa với vụ kiện tụng pháp lý trong cuộc bầu cử năm 2020.

Năm 2000, kết quả cần kiểm phiếu lại chỉ có ở một bang là Florida. Một chiến thắng tại bang chiến địa này sẽ đem lại chiến thắng chung cuộc cho bất kỳ ứng viên nào trong cuộc đua vào Nhà Trắng.

Tình trạng chênh lệch chỉ vài trăm phiếu bầu là chìa khóa để quyết định ai sẽ chủ nhân trong 4 năm tiếp theo của Nhà Trắng, và mức chênh lệch sít sao này cho phép cả hai bên đấu tranh quyết liệt trong việc giành giật mỗi lá phiếu.

Tuy nhiên, với năm 2020, ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden hơn Tổng thống đương nhiệm Donald Trump hàng nghìn phiếu tại 5 bang chiến địa – những nơi mà đội ngũ phụ trách chiến dịch của Tổng thống Trump đang tiến hành các cuộc chiến pháp lý. 

Ngày 11/11, Thư ký bang Georgia ông Brad Raffenperger tuyên bố chưa có dấu hiệu cho thấy có gian lận trong công tác kiểm phiếu tại bang này, nơi ông Biden hiện dẫn trước đương kim Tổng thống Trump 14.000 phiếu.

Trả lời phỏng vấn đài CNN, ông Raffenperger thuộc đảng Cộng hòa cho biết ông đã chỉ thị kiểm lại toàn bộ số phiếu tại bang Georgia bằng tay do tỷ lệ cách biệt quá sít sao, song ông tin rằng cho tới nay, số phiếu đã được kiểm chính xác. 

Trong khi đó, theo Trung tâm nghiên cứu Edison, với 98% số phiếu đã được kiểm tại bang Pennsylvania, hiện ông Biden đang dẫn trước tại bang này với 49,7% số phiếu trong khi Tổng thống Trump có trong tay 49% số phiếu. Số liệu cho thấy, tỷ lệ cách biệt không đủ để kích hoạt việc kiểm lại phiếu tại bang Pennsylvania.

Theo Vietnamnet