Đường dây nóng: 0237 3721150

Thách thức xuất khẩu gạo sang thị trường ASEAN

Theo Bộ Công thương, những năm qua, gạo là mặt hàng nông sản chính của Việt Nam xuất khẩu sang các nước ASEAN. Đây là thị trường lớn với gần 700 triệu dân, có nhiều nét tương đồng về văn hóa, lối sống, khoảng cách địa lý gần với Việt Nam, nên dư địa tăng trưởng xuất khẩu gạo còn rất lớn. Tuy nhiên, yêu cầu về chủng loại gạo, chất lượng gạo của các nước trong khu vực ASEAN cũng khác nhau, đòi hỏi các doanh nghiệp phải linh hoạt trong cách thức tiếp cận thị trường.

07/05/2022 08:41

 

Bốc dỡ gạo ở chi nhánh Công ty cổ phần Tập đoàn Tân Long tại Đồng Tháp. (Ảnh NGỌC TÀI)
Bốc dỡ gạo ở chi nhánh Công ty cổ phần Tập đoàn Tân Long tại Đồng Tháp. (Ảnh NGỌC TÀI)

Để hỗ trợ các thông tin xuất khẩu cho doanh nghiệp, sáng 5/5, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) phối hợp với các thương vụ Việt Nam tại ASEAN tổ chức phiên tư vấn xuất khẩu sản phẩm lúa gạo sang thị trường này.

Nhu cầu tiêu dùng lớn

Tham tán thương mại Việt Nam tại Indonesia Phạm Thế Cường cho biết: Theo Bộ Nông nghiệp Indonesia, lượng gạo tiêu thụ bình quân tại Indonesia hiện khoảng 93 kg/người/năm, tổng nhu cầu gạo tiêu dùng Indonesia khoảng 30,1 triệu tấn/năm. Tuy nhiên sản xuất lúa gạo tại Indonesia không hiệu quả, giá thành cao, thu nhập thấp nên nông dân không mặn mà trồng lúa, từ đó dẫn tới năng suất, chất lượng lúa không cao. Chính vì vậy, Indonesia nhập khẩu sản lượng gạo hằng năm tương đối lớn. Các thị trường cung cấp gạo chủ yếu cho Indonesia là Pakistan, Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ. Lượng gạo nhập khẩu của nước này có xu hướng ổn định trong ba năm gần đây; trong đó năm 2021 là 407.740 tấn, trị giá 184 triệu USD. Tính riêng năm 2021, lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang Indonesia đạt 65.960 tấn, chiếm 16,1% tổng lượng nhập khẩu của Indonesia. Đối với gạo Việt Nam, Indonesia nhập khẩu chủ yếu là gạo chất lượng cao.

Tại thị trường Malaysia, Bí thư thứ nhất phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Malaysia Trần Lê Dung thông tin: Malaysia là nước không có thổ nhưỡng tốt để trồng lúa, nông nghiệp chủ yếu tập trung trồng cây cọ dừa và cao-su. Với diện tích trồng lúa chỉ khoảng 0,7 triệu ha, thấp nhất khu vực Đông Nam Á, sản xuất lúa gạo của Malaysia hiện chỉ đáp ứng khoảng 60% nhu cầu tiêu thụ trong nước, nên hằng năm phải nhập khẩu khoảng 1 triệu tấn gạo để đáp ứng nhu cầu trong nước và dự trữ. Hiện gạo Việt Nam chiếm thị phần lớn trong tổng lượng gạo nhập khẩu hằng năm của Malaysia. Trước đây, lượng gạo Thái Lan nhập khẩu vào Malaysia cao hơn Việt Nam, nhưng 5 năm trở lại đây, gạo Việt đã vượt xa Thái Lan về sản lượng nhập vào Malaysia. Theo thống kê, năm 2019, gạo Việt Nam chiếm 44% tổng sản lượng gạo nhập vào Malaysia, năm 2020 là 41,9%. Riêng ba tháng đầu năm 2022, lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang Malaysia đã tăng trưởng hơn 102%.

Riêng với thị trường Philippines, theo thông tin từ Bộ Công thương, năm 2021, Philippines là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam với lượng xuất khẩu đạt 2,45 triệu tấn, kim ngạch hơn 1,25 tỷ USD, tăng 10,7% về lượng, tăng 18,5% về kim ngạch so với năm 2020, chiếm 39,4% trong tổng lượng và chiếm 38% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước. Giá xuất khẩu gạo trung bình vào thị trường này cũng đạt mức cao, đạt 509,7 USD/tấn, tăng 7,1% so với năm 2020. Quý I/2022, Philippines tiếp tục đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, chiếm 44,7% trong tổng lượng và chiếm 42,6% trong tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước, đạt 672.136 tấn, tương đương 311,08 triệu USD, tăng 63,3% về lượng, tăng 41,4% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2021. Ngoài Philippines, Malaysia, Indonesia, gạo Việt Nam còn được xuất khẩu sang các thị trường khác trong ASEAN như Singapore, Brunei, Lào...

Giải pháp giữ vững và mở rộng thị trường

Mặc dù các doanh nghiệp Việt Nam có nhiều lợi thế và cơ hội xuất khẩu gạo sang các nước ASEAN, nhưng thời gian tới sẽ gặp thách thức không nhỏ trong việc giữ vững và mở rộng thị phần xuất khẩu. Như tại thị trường Indonesia, thách thức đến từ chủ trương bảo đảm an ninh lương thực của Indonesia khiến nhu cầu nhập khẩu gạo có xu hướng giảm. Chính phủ Indonesia ngày càng đẩy mạnh phát triển sản xuất trồng lúa gạo thông qua việc hình thành các vùng chuyên canh tập trung, phát triển hệ thống thủy lợi, đưa ra các chính sách hỗ trợ nông dân trồng lúa, hỗ trợ nông dân mua bảo hiểm nông nghiệp...

Ngoài ra, trong bối cảnh nhu cầu nhập khẩu gạo của Indonesia sụt giảm thì sẽ dẫn đến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa gạo Việt Nam và Thái Lan. Việc nhận diện thương hiệu gạo Việt Nam tại thị trường Indonesia còn khá mờ nhạt, trong khi đó gạo Thái Lan lại có nhiều thương hiệu dễ nhận biết đối với người tiêu dùng tại các siêu thị của Indonesia. Nhu cầu tiêu thụ gạo chất lượng cao tại Indonesia ngày càng lớn, nhất là các dòng gạo đặc sản của Việt Nam như ST24, ST25 nhưng nhiều doanh nhân nhập khẩu gạo lớn của Indonesia hiện vẫn chưa biết đến các loại gạo chất lượng này của Việt Nam. Chính vì vậy, công tác quảng bá thương hiệu gạo của Việt Nam tại Indonesia cần được tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa trong thời gian tới.

Cũng liên quan đến vấn đề nhận diện thương hiệu gạo Việt Nam, bà Trần Lê Dung nhấn mạnh: Tại Malaysia, Công ty Bernas Berhad là doanh nghiệp độc quyền nhập khẩu gạo trắng dài của Việt Nam. Đây cũng là loại gạo tiêu thụ chủ yếu tại nước này. Tuy nhiên, Công ty Bernas Berhad hiện nhập theo container gạo thô, sau đó về nước đóng gói và dán nhãn mác thương hiệu công ty của họ. Do đó, tại thị trường Malaysia, người tiêu dùng vẫn chủ yếu biết đến thương hiệu gạo của Bernas Berhad.

Đây chính là nguyên nhân khiến người tiêu dùng ít biết đến gạo Việt Nam. Để cải thiện tình trạng này, bà Trần Lê Dung đưa ra giải pháp: Tại một số siêu thị Malaysia hiện có hình thức gửi hàng mẫu tại các gian hàng. Theo đó, doanh nghiệp sẽ mất phí thời gian đầu để giới thiệu hàng. Các doanh nghiệp Việt Nam nên lưu ý đến hình thức giới thiệu này, bởi trong quá trình trưng bày, quảng bá, sản phẩm có nhiều người hỏi mua thì siêu thị sẽ nhập hàng, đồng thời các doanh nghiệp khác cũng sẽ quan tâm. Ngoài ra, để đa dạng mặt hàng xuất khẩu, các doanh nghiệp Việt nên đẩy mạnh xuất khẩu gạo nếp vì nhu cầu tại Malaysia cũng rất cao.

Trong bối cảnh hầu hết các nước ASEAN đều có những thay đổi về nhu cầu, điều kiện nhập khẩu gạo, để nâng cao hiệu quả xuất khẩu, ngành gạo cần rà soát lại nhu cầu của từng thị trường, xác định những thị trường tiêu thụ gạo phẩm cấp thường với giá rẻ, thị trường tiêu thụ gạo cao cấp, gạo thơm với mức giá cao. Từ đó có chiến lược quảng bá, giới thiệu sản phẩm đúng hướng. Cần chú trọng xây dựng thương hiệu gạo tại các nước ASEAN để xác lập vị thế cho hạt gạo Việt Nam, đồng thời nâng cao giá trị gia tăng cho mặt hàng gạo tại các thị trường này .

Tiến Anhnhandan.vn

Ý kiến bạn đọc

Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 7 tháng đạt gần 40 tỷ USD

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 7 tháng đạt gần 40 tỷ USD

07:10 , 07/08/2025

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tháng 7/2025 ước đạt trên 6 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 7 tháng, tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt trên 39 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ.

Thanh Hóa có hơn 31.000 ha liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm

Thanh Hóa có hơn 31.000 ha liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm

07:00 , 07/08/2025

Theo tổng hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường, đến hết tháng 7 năm 2025, diện tích liên kết sản xuất gắn với bao tiêu sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đạt 31.500 ha.

Giải ngân vốn đầu tư công đạt gần 40% kế hoạch năm 2025

Giải ngân vốn đầu tư công đạt gần 40% kế hoạch năm 2025

07:00 , 07/08/2025

Mặc dù vẫn còn một lượng vốn chưa được phân bổ hết, nhưng giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn cả nước đã ghi nhận bước tiến rõ rệt. Ước giải ngân đến hết tháng 7/2025 đạt trên 388.000 tỷ đồng, đạt 39,45% kế hoạch năm.

Ngân hàng tăng nhẹ lãi suất tiền gửi

Ngân hàng tăng nhẹ lãi suất tiền gửi

06:42 , 07/08/2025

Trong tháng 8 này, một số ngân hàng đã tăng nhẹ lãi suất tiền gửi từ 0,1-0,2%/năm ở một số kỳ hạn.

Hiệu quả sản xuất ứng dụng công nghệ cao

Hiệu quả sản xuất ứng dụng công nghệ cao

18:05 , 06/08/2025

Thời gian qua, nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã chủ động đầu tư ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Qua đó, nâng cao chất lượng, khả năng cạnh tranh của sản phẩm, đồng thời tăng doanh thu, lợi nhuận và nâng cao trình độ sản xuất cho thành viên.

Tăng giá trị sản xuất ngành công nghiệp

Tăng giá trị sản xuất ngành công nghiệp

18:02 , 06/08/2025

Giai đoạn 2021-2025, công nghiệp Thanh Hóa tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu trong cơ cấu kinh tế. Giá trị gia tăng ngành công nghiệp tăng trưởng bình quân 17%/năm.

Nhiều dự án đầu tư không thể về đích đúng kế hoạch

Nhiều dự án đầu tư không thể về đích đúng kế hoạch

08:29 , 06/08/2025

Gần đến giai đoạn về đích, nhưng một số dự án đang triển khai trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa không thể về đích đúng kế hoạch do gặp khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu ổn định lãi tiết kiệm, giảm lãi cho vay

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu ổn định lãi tiết kiệm, giảm lãi cho vay

08:24 , 06/08/2025

Ngân hàng Nhà nước vừa chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai đồng bộ giải pháp ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi, phấn đấu giảm lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn.

Xả lũ hồ chứa thủy điện Bá Thước 2 đến 18 giờ ngày 8/8/2025

Xả lũ hồ chứa thủy điện Bá Thước 2 đến 18 giờ ngày 8/8/2025

15:39 , 05/08/2025

Hiện nay trên sông Mã nước về hồ thủy điện Bá Thước 2 với lưu lượng 1200 m3/s; lưu lượng xả về hạ du của thủy điện Trung Sơn và lượng mưa của lưu vực từ Trung Sơn về đến Bá Thước 2 nên dự báo lưu lượng về hồ Bá Thước 2 tăng lên từ 1650 m3/s đến 4800 m3/s.

Tăng lưu lượng xả lũ hồ chứa thủy điện Bá Thước 1 đến ngày 8/8/2025

Tăng lưu lượng xả lũ hồ chứa thủy điện Bá Thước 1 đến ngày 8/8/2025

14:40 , 05/08/2025

Hiện nay Trên sông Mã, nước về hồ thủy điện Bá Thước 1 với lưu lượng 1.093m3/s; lưu lượng xả về hạ du của thủy điện Trung Sơn và lượng mưa của lưu vực từ Trung Sơn về đến Bá Thước 1, nên dự báo lưu lượng về hồ Bá Thước 1 từ 1.600m3/s đến 4.500m3/s.